“Oʻzbekiston tarixi” fanidan



Download 5,44 Mb.
Pdf ko'rish
bet146/528
Sana08.02.2022
Hajmi5,44 Mb.
#434612
1   ...   142   143   144   145   146   147   148   149   ...   528
Bog'liq
Ozbekiston tarixi

QADIMGI XORAZM DAVLATI 
Vatanimiz hududidagi ilk davlat birlashmalaridan biri. Tarixiy yozma manbalar (Avesto) 
va antik davr tarixchilari asarlarida keltirgan geografik joy nomlarini solishtirgan holda 
olimlarning aksariyati Qadimgi Xorazm davlati hozirgi zamonaviy Xorazm vohasidan ancha 
katta hududni o’z ichiga olishini va bu davlat birlashmasining markazi birmuncha janubiy 
o’lkalar (Marv-Xirot)ga to’g’ri kelishini ta’kidlashadi. 
Avestoda Vanhvi Daiti daryosi bo’yidagi Ar’yanam Vaychax o’lkasi va u yerda qish uzoq 
(9 oy) davom etishi haqida ma’lumot bor. I.Markvart, S.P.Tolstov kabi olimlarning fikricha 
Avestodagi «Ar’yanam-Vaychax» (Ariylar o’lkasi) bu «Katta Xorazm» bilan bir narsa, Vanhvi 
Daiti esa bu Amudaryodir. So’nggi yillarda amalga oshirilgan tadqiqotlar I.Markvart tomonidan 
XX asrning 30-yillarida fanga kiritilgan «Katta Xorazm» kontseptsiyasi tarixiy voqelikka to’g’ri 
kelmasligini ko’rsatmoqda.
Fanda miloddan avvalgi I ming yillikning ikkinchi choragida Xorazmda Ahamoniylarga 
qadar ilk davlat birlashmasi mavjud bo’lgan degan munozarali taxminlar mavjud. Kam sonli 


yozma manbalar shunga ishorat berardi. Keyingi yillarda olib borilgan arxeologik tadqiqotlar 
quyi Amudaryo havzalarida sun’iy sug’orishga asoslangan o’troq dehqonchilik madaniyati 
miloddan avvalgi VI va V asr boshlaridan yuksala boshlanganini ko’rsatadi. Aynan shu davrdan 
boshlab Xorazmda dastlabki keng ko’lamli sug’orish inshootlari bunyod etilib, ana shu sug’orish 
tarmoqlari bo’ylab dehqonchilik vohalari va ilk shaharlar (Ko’zaliqir, Qal’aliqir, Xazorasp
Bozorqal’a) paydo bo’ladi. Mazkur ashyoviy dalillar qadimgi Xorazmda davlatchilik yuqorida 
ko’rsatilgan sanalar atrofida shakllana boshlanganini ko’rsatadi.
Miloddan avvalgi VI-V asrlarda Xorazm Ahamoniylar Eroni tarkibiga kiritilgan.

Download 5,44 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   142   143   144   145   146   147   148   149   ...   528




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish