“O’zbekiston tarixi ” kafedrasi “O’zbekiston tarixi” fanidan abdurashidov G‘iyosiddinning kurs ishi mavzu: “Amir Shohmurod – shariatpanoh Buxoro amiri”

Mavzuning amaliy ahamiyati.
Sobiq ittifoq davrida o’zbek xonliklari 
davri qabohat, siyosiy, iqtisodiy, madaniy qoloqlik, diniy mutaassiblik 
hukm surgan davr sifatida talqin qilinar edi. O’sha davr hukmdorlari 
haqida so’z ketganda chala savod, fikri hayoli xalqni ezish, uni 
ekspluatatsiya qilish o’ylari bilan band bo’lgan kaltabin shaxslarni 
gavdalantirishga harakat qilinar edi. Go’yoki ular faqat xaramni 
kengaytirish, bachabozlik, bedanabozlik, maishiy tubanlikdan boshqa 
narsaga yaramaydigan insonlar bo’lishgan ekan. Albatta ayrim 
hukmdorlarda bunday hislatlar bo’lgan, lekin shu bilan birga Vatan, xalq 
taqdiriga befarq qaramagan, taraqqiyotni o’ylagan hukmdorlar ham 
talaygina bo’lgan. Bunday hukmdorlar orasida Amir Shohmurod alohida 
ajralib turadi. Taqvodorligi, kamtarinligi, adolatparvar ekanligi sababli 
xalq uni Amiri Ma’sum (begunoh amir) deb atar edi. Aynan Shohmurod 

---

qator islohotlarni amalga oshirib, markazlashgan davlat tuzishga, 
mamlakat sarhadlarini kengaytirishga muvaffaq bo’ldi va shu asosda 
taraqqiyotga, xalq turrmush darajasini ko’tarishga yo’l ochdi. 
Mustaqillikka erishganimizdan so’ng, tarixchi olimlarimiz oldiga sovet 
davrida “qoralangan” tariximizni xolisona o’rganib, uni tahlil qilish orqali 
asl holicha to’g’ri yoritish kabi muhim vazifalar quyildi va bu borada 
ko’plab ijobiy ishlar amalga oshirildi. Buning natijasida O’zbekiston tarixi 
fani o’lkan yutuqlarga erishdi, xatto buni YUNESKO tashkiloti, yirik ilm-
fan va madaniyat markazlari, ko’pgina chet el tarixchi olimlari e’tirof 
etishdi. Mavzuning amaliy ahamiyati ham yuqoridagi fikrlar bilan 
chambarchas bog’liq. Sovet davrida Amir Shohmurodni ham ayyor va 
zolim hukmdor sifatida talqin qilinib, uning siyosiy ishlari shaxsiy 
manfaatlaridan kelib chiqqan degan noto’g’ri fikrni asoslashga harakat 
qilingan. Buni mazkur tadqiqot tarixiy faktlar asosida inkor qiladi, Amir 
Shohmurodning siyosiy ishlarida ijobiy jihatlarini ochib beradi. 
Tadqiqotni 
amalga 
oshirishda tarixiylik, ob‟ektivlik, 
ilmiylik 
tamoyillariga asoslanilgan holda taqqoslash, qiyosiy tadqiqot metodlari, 
xronologik tahlil kabi tadqiqot uslublaridan foydalanildi.