O'zbekiston ssrda Mehnat Xalq Komissarligi Mundаrijа

Kurs ishi оb’еkti: O'zbekiston SSRda Mehnat Xalq Komissarligi bilаn tаnishtirish jаrаyоni
Kurs ishi prеdmеti: O'zbekiston SSRda Mehnat Xalq Komissarligi bilаn tаnishtirish kо’nikmаlаri
Kurs ishining аmаliy аhаmiyаti. Kurs ishi jаrаyоnidа ilgаri surilgаn fikrlаrdаn, yоndаshuvlаrdаn hаmdа sаmаrаdоrligini tа’minlоvchi Kurs ishi nаtijаlаridаn pеdаgоgik fаnlаr bо‘yichа mа’ruzаlаr tаyyоrlаsh, qо‘llаnmаlаr yаrаtish, shuningdеk mеtоdik tаvsiyаnоmаlаr yаrаtishdа, ish tаjribаlаrini оmmаlаshtirishdа sаmаrаli fоydаlаnishgа xizmаt qilаdi.
Kurs ishi ishining tаrkibiy tuzilishi vа hаjmi: ish kirish, 2 bоb, 4 bо‘lim, umumiy xulоsаlаr vа tаvsiyаlаr, fоydаlаnilgаn аdаbiyоtlаr rо‘yxаtidаn ibоrаt

I bоb. O'zbekiston SSRda Mehnat Xalq Komissarligi haqida umumiy ma’lumotlar va xususiyatlari
1.1 O'zbekiston SSRda Mehnat Xalq Komissarligi haqida umumiy ma’lumotlar
SSSR Xalq Komissarlari Sovetining 1923 yil 6 iyuldagi qarori bilan tuzilgan. Dastlab uning vazifalari mehnatni tashkil etish, uni tartibga solish chora-tadbirlarini ishlab chiqish va amalga oshirishdan iborat edi. sharoitlar va ishchilarning ijtimoiy va maishiy ehtiyojlarini qondirish. Keyinchalik, mamlakatni sanoatlashtirish va xalq xo'jaligini qayta qurish munosabati bilan Mehnat Xalq Komissarligining vazifalari mehnat bozorini tartibga solish va ishsizlikka qarshi kurash, ish haqini tartibga solish va tartibga solish, mehnatni muhofaza qilish, ijtimoiy sug'urta, mehnat nizolarini hal qilish, jamoa shartnomalarini ro'yxatga olish, ishchilar uy-joy qurilishini rag'batlantirish, shulardan eng muhimlari ishsizlikka qarshi kurash va ijtimoiy sug'urtani boshqarish edi.
Mehnat Xalq Komissarligi tarkibiga bo‘limlar, bo‘limlar va bo‘limlar kirdi, ularning soni Xalq Komissarligi oldida turgan vazifalarning o‘zgarishi munosabati bilan o‘zgardi. SSSR Mehnat Xalq Komissarligi qoshida hay’at va bir qator qo‘mitalar, idoralararo kengashlar va komissiyalar, byurolar, jumladan, ilmiy-tadqiqot muassasalari, muzeylar, kutubxonalar faoliyat ko‘rsatdi.
SSSR Xalq Komissarlari Soveti Markaziy Ijroiya Qo'mitasi va Butunittifoq Kasaba uyushmalari Markaziy Kengashining 1933 yil 23 iyundagi farmoni bilan SSSR Mehnat Xalq Komissarligi tugatildi va uning barcha funktsiyalari Butunittifoq kasaba uyushmalari markaziy kengashi. Tugatish jarayoni 1933 yil kuzigacha, SSSR Xalq Komissarlari Soveti va Butunittifoq Kasaba uyushmalari Markaziy Kengashining 1933 yil 10 sentyabrdagi qo'shma qarori qabul qilinganda, unga ko'ra butun mehnat masalasi davom etdi. muhofaza qilish, ijtimoiy sug‘urta va mehnat qonunchiligi kasaba uyushmalariga o‘tkazildi.
SSSR Mehnat xalq komissari lavozimini V. V. Shmidt (1923 - 1928), N. A. Uglanov (1928 - 1930) va A. M. Tsixon (1930 - 1933) egallagan.
Jamg'arma hujjatlari 1941 yil may oyida Kasaba uyushmalari harakati va mehnat tashkiloti markaziy arxividan katta miqdorda tarqoqlik bilan etkazib berish varaqalari bo'yicha olingan. Hujjatlarni tartibga solish va ularni tekshirish arxivda 50-yillarning oxirlarida amalga oshirilgan.
 Op. 1577 dona chr., 1923 – 1933
 Kotibiyat 
SSSR Xalq Komissarlari Kengashi va SSSR STO, Markaziy Ijroiya Qo'mitasi, SSSR Mehnat Xalq Komissarligi, SSSR Xalq Komissarlari Soveti komissiyalarining asosiy faoliyat yo'nalishlari bo'yicha qarorlari (loyihalari va nusxalari). Xalq Komissarligi, ushbu qarorlar loyihalari bo'yicha memorandumlar va xulosalar. SSSR Mehnat Xalq Komissarligiga direktiv organlarning buyruqlari ro'yxati va ularning bajarilishi to'g'risidagi ma'lumotlar. SSSR Mehnat Xalq Komissarligining buyruqlari, riskulyarlari, ko'rsatmalari, ko'rsatmalari va ma'lumot xatlari va turli sohalardagi ijtimoiy sug'urta, ishsizlarga mehnat yordami ko'rsatish, kadrlar tayyorlash, jamoa shartnomalari tuzish bo'yicha muassasalar va tashkilotlar bilan yozishmalar; mehnatga oid nizolarni hal qilish, ishchilarni yollash, ishchilar uchun uy-joy qurish, kreditlar imzolash, shok guruhlari yig'ilishlarini chaqirish va boshqa masalalar. SSSR Xalq Mehnat Komissarligi va uning tarkibiy boʻlinmalari toʻgʻrisidagi nizom (1927 - 1932, nusxalar), Mehnat Xalq Komissarligi huzuridagi uslubiy kengash (1931 - 1932, nusxalar), Xalq Mehnat Komissarligi huzuridagi Mehnat iqtisodiyoti instituti. (1931, nusxa), Mehnat Xalq Komissarligi Birlashgan nashriyoti, Ijtimoiy sugʻurta markaziy boshqarmasi va “Oʻrnatish” ishlab chiqarish birlashmasi (1931, nusxa). Hay’at majlislarining bayonnomalari va Xalq Mehnat Komissarligi hay’ati (1925-1931 yillar, asl nusxasi va nusxalari), Mehnat Xalq Komissarligi huzuridagi komissiyalar va yig‘ilishlarda, Xalq Komissarligi huzuridagi Idoralararo kengash majlislarida ko‘rilgan masalalar ro‘yxati. Mehnat (1930, nusxalar), Mehnat Xalq Komissarligi Ilmiy byurosi yig'ilishlari (1929 - 1930, nusxalar), SSSR Xalq Komissarlari Sovetining Mehnat Xalq Komissarligining shtatlari bo'yicha komissiyalari (1932 yil oktyabr - 1933 yil yanvar, nusxalar). Xalq komissari va Mehnat Xalq Komissarligi kollegiyasi aʼzolarining suhbati (1932 - 1933, nusxalar). Mehnat va ijtimoiy sug'urta xodimlarining Butunittifoq konferentsiyasining ma'ruzalari, qarorlari va stenogrammalari.
Depozitga qo'yilgan fond: SSSRda mehnat to'g'risidagi asosiy qonunlar kodeksi loyihasi (1925 yil yanvar - mart, nusxasi); SSSR NKRKI komissiyasining ish haqi va mehnat unumdorligi bo'yicha yig'ilishlarining bayonnomalari (1925 yil 31 yanvar - 1926 yil 27 yanvar, nusxalari); mehnat intizomi bo'yicha hukumat komissiyasi majlislarining stenogrammasi (1929 yil yanvar-dekabr, nusxalari); Bolsheviklarning Butunittifoq Kommunistik partiyasi Markaziy Qo'mitasining boshlang'ich partiya apparatining moliyaviy ahvoli to'g'risidagi memorandumi (1925 yil oktyabr, nusxasi).  Op. 2,224 birlik hr., 1922 - 1932 
 Umumiy boshqaruv 
SSSR Mehnat Xalq Komissarligi va uning mahalliy hokimiyat organlari bilan munosabatlari to'g'risidagi Nizom (1923 - 1925, nusxalari). SSSR Markaziy Ijroiya Qoʻmitasi va Xalq Komissarlari Sovetining SSSR Mehnat Xalq Komissarligi faoliyatini kuchaytirish va mehnat bozorini tartibga solish toʻgʻrisidagi farmonlari (1927, nusxalar). SSSR Mehnat Xalq Komissarligining qishloq xo'jaligida mehnat sharoitlarini yaxshilash, jamg'arma rejimini joriy etish, buxgalteriya hisobi, hisobot va boshqa masalalar to'g'risidagi farmonlari (1923, 1931 - 1933), nusxalari). SSSR Mehnat Xalq Komissarligining buyruqlari, sirkulyarlari, farmoyishlari, ma'lumot xatlari (1923 - 1927, 1933, nusxalari). SSSR va RSFSR Xalq Mehnat Komissarliklari kengashlari yig'ilishlarining bayonnomalari (1927, 1928, 1929, 1932, nusxalar), hay'atdagi yig'ilishlar (1924 - 1928, asl nusxalari va nusxalari). kadrlar bilan ta'minlash
(1927 - 1931, nusxalar), SSSR Mehnat Xalq Komissarligi va uning mahalliy organlarining shtatlarni qayta ko'rib chiqish komissiyasi (1923 yil 15 - 22 oktyabr), Narxlar va nizolar komissiyasi (yanvar - 1923) yig'ilishlarining bayonnomalari. 1924 yil dekabr), SSSR Mehnat Xalq Komissarligining statistik hisobotlarni qayta ishlash komissiyasi (1928 yil mart - iyun), Kasbiy maslahat byurosi Prezidiumi (1927 - 1928, nusxalar), NO Ligasi hujayrasi. Xalq Mehnat Komissarligi qoshidagi (1924 yil sentyabr - oktyabr), SSSR Mehnat Xalq Komissarligi qoshidagi Qishloq homiylik jamiyati a'zolarining umumiy yig'ilishlari (1926 yil iyun - oktyabr). SSSR Mehnat Xalq Komissarligining bajarilgan ishlar (1924-1928) haqidagi hisobotlari, memorandumlari va xabarlari; SSSR va RSFSR Mehnat Xalq Komissarligi komissiyalarining mahalliy bo'limlar va mehnat birjalarini o'rganish bo'yicha hisobotlari va ma'lumotlari (1924, nusxalar). RSFSR, Belorusiya SSR, ZSFSR, Turkmaniston SSR, O‘zbekiston SSR, Ukraina SSR Mehnat Xalq Komissarliklari va O‘rta Osiyo Mehnat Xalq Komissarligining faoliyati to‘g‘risidagi materiallar: SSSR Mehnat Xalq Komissarligining rejalari, hisobotlari va ular bo'yicha xulosalari, qarorlari, sirkulyarlari, ko'rsatmalari, yozishmalar (1925 - 1928). SSSR Mehnat Xalq Komissarligining org funktsiyalarini kengaytirish to'g'risidagi eslatmalari
Jamg‘arma depozitga qo‘ydi: Turksib qurilishiga ko‘maklashish qo‘mitasi Prezidiumi majlislarining bayonnomalari (1928 yil noyabr – dekabr, nusxalar); Partiya axboroti boʻyicha 2-Umumittifoq konferensiyasi qarorlari (1928 yil 1-5 sentyabr, nusxalari); "Mehnat muammolari" Birlashgan nashriyotining materiallari: Boshqaruv yig'ilishlari bayonnomalari va uning xodimlari ro'yxati Boshqarmaning vazifalari toʻgʻrisidagi nizom (1930-yil, nusxasi), markaziy apparatning tuzilishi va shtat jadvali (1932-1933-yillar, nusxalari); SSSR va ittifoq respublikalari mehnat xalq komissarliklarining (1927-1932 yillar, nusxalari) faoliyati to'g'risidagi ish rejalari, hisobotlari va hisobotlari. Ittifoq respublikalari mehnat xalq komissarliklari, viloyat va viloyat mehnat organlari faoliyatini o'rganish bo'yicha hisobotlar, ma'ruzalar, memorandumlar; Donbass konlarida va Uzoq Sharq va Sibir temir yo'llarida ish sharoitlarini o'rganish to'g'risida (1929 - 1930), Bolsheviklarning Butunittifoq Kommunistik partiyasi Markaziy Qo'mitasiga mehnat faoliyatini qayta qurish to'g'risidagi memorandum. tumanlar tugatilishi munosabati bilan organlar (1930 yil 23 sentyabr, nusxa). Kollektiv shartnomalar tuzish kampaniyasining borishi, tumanlarning tugatilishi munosabati bilan mahalliy organlarni qayta tashkil etish, SSSRda mehnatni muhofaza qilish davlat inspektorlarining faoliyati, Butunittifoq Markaziy Qo'mitasining murojaatini bajarish chora-tadbirlari to'g'risida ma'lumot. Bolsheviklar Kommunistik partiyasi 1930 yil 3 sentyabr (1929 - 1931). mehnatni muhofaza qilish va xavfsizlikni ta'minlash, mutaxassislarni tayyorlash, patronaj guruhlari ishi va boshqa masalalar bo'yicha mablag'lar; markaziy va mahalliy matbuotdagi axborot xulosalari va xabarlari (1929 - 1930); SSSR Mehnat Xalq Komissarligidagi lavozim ko'tarilish holatining qisqacha sharhi (1930 yil 23 iyul, nusxa); SSSR Mehnat Xalq Komissarligida zavod ishchilari tomonidan qabul qilinganligi to'g'risidagi yig'ilish stenogrammasi. Kalininning Narokmtrud homiyligi (1929 yil 3 oktyabr) va homiylik zavodining brigadasi bilan ishlaydigan aktivlar (1931 yil 31 iyul, nusxalar), patronaj brigadalarining rejalari va dasturlari (1930 - 1931, nusxalar). Ittifoq respublikalari mehnat xalq komissarliklari kollegiyalarining qarorlari, bayonnomalari (1929 - 1930, nusxalari).
SSSR Mehnat Xalq Komissarligi rahbariyatining shaxsiy tarkibi va tarjimai holi haqida ma'lumot (1932).
Mehnat inspektsiyasining huquq va majburiyatlari toʻgʻrisidagi nizom (1930, nusxa); SSSR Mehnat Xalq Komissarligi huzuridagi Idoralararo mehnat bozori kengashi majlisining bayonnomasi (1930 yil 26 aprel, nusxa); SSSR Mehnat Xalq Komissarligining SSSR Markaziy Ijroiya Qo'mitasi va SSSR Xalq Komissarlari Sovetining 1932 yil 15 noyabrdagi uzrsiz sabablarsiz ishdan bo'shatish to'g'risidagi qarorini qo'llash bo'yicha ko'rsatmasi (1932 yil, nusxasi); SSSR Mehnat Xalq Komissarligi bo'limlarining ro'yxati va ularning ishlarining tasniflagichi.
 Mehnatni tashkil etish va muhofaza qilish va xavfsizlik boshqarmasi: Mehnatni muhofaza qilish va xavfsizlik boshqarmasi (1923 - 1931), Mehnat sharoitlarini yaxshilash boshqarmasi (1931 yil yanvar - dekabr), Mehnatni tashkil etish boshqarmasi (1929) - 1933) 
SSSR Mehnat Xalq Komissarligi va bo'limlarning shtat jadvallari va rasmiy va shaxsiy ish haqini belgilash, davlat korxonalari, kooperativ va jamoat tashkilotlari apparatlari ish haqini birlashtirish va tartibga solish bo'yicha farmonlar, riskulyarlar, ko'rsatmalar, ko'rsatmalar va ma'lumot xatlari. , imtiyozli va bonusli ish haqi, mehnat daftarchalarini yuritish; besh yillik, istiqbolli va joriy rejalarni tuzish, mehnatni muhofaza qilish va xavfsizlikni ta’minlash, ishchilarni tayyorlash va minimal texnik minimumni, ishchi va xizmatchilarni davriy tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish va boshqa masalalar bo‘yicha kreditlar berish va sarflash, shu masalalar yuzasidan Kengash bilan yozishmalar olib borish. SSSR Xalq Komissarlari, Oliy Xo'jalik Kengashi, SSSR Davlat plan qo'mitasi va Xalq Komissarliklari, Tarmoq kasaba uyushmalari Markaziy Qo'mitasi, mahalliy mehnat organlari (1926 - 1933). SSSR Markaziy Ijroiya Qo'mitasi va Xalq Komissarlari Sovetining muhandis-texnik xodimlarni ishlab chiqarishga jalb qilish to'g'risidagi qarorlari; ishchilarni yuqori muhandislik lavozimlariga ko'tarish, kolxozlarda mehnatdan foydalanish va boshqa masalalar (nusxalar, 1930 - 1932). Boshqarmalarning bo'linmalari to'g'risidagi Nizom (1931 yil, nusxalar), Kengash
Mehnat Xalq Komissarligi huzuridagi mas'ul siyosiy xodimlarga haq to'lash bo'yicha komissiya yig'ilishlarining bayonnomalari (1930 yil mart - 1931 yil fevral), Mehnat Xalq Komissarligi huzuridagi shaxsiy ish haqini belgilash bo'yicha yig'ilishlar (1930 yil iyun - dekabr, nusxalar), majlislar. Mehnat Xalq Komissarligi huzuridagi davlat ish haqi normasi (1930, nusxalar), Boshqarmalar, ularning bo'linmalari, komissiyalar va ular huzuridagi yig'ilishlar va yig'ilishlar (1923 - 1933), direksiya kasaba uyushmasi byurosining yig'ilishlari (3 dekabr, 1933). 1931 - 1932 yil 7 iyun), Mehnat Xalq Komissarligining aylanma mablag'lar byurosi va jamoat ishlab chiqarish sudi yig'ilishlari (1930 - 1931).
Tarmoqlarda tarif islohotini amalga oshirish, qishloq xo‘jaligida mehnat va ish haqini tashkil etish, texnik jihatdan tartibga solish va mehnat intizomi holatini o‘rganish, muhandis-texnik xodimlarning turmush sharoitini yaxshilash bo‘yicha Xalq Mehnat Komissarligining ma’ruzalari, ma’ruzalari va memorandumlari. , jamoa shartnomalarini tuzish, ishlab chiqarishda band bo'lgan o'smirlarning mehnatini muhofaza qilish holati va boshqa masalalar (1928 - 1932). Ittifoq respublikalari mehnat xalq komissarliklarining ishi bo'yicha materiallar: nizomlar, yig'ilishlar bayonnomalari, rejalar, hisobotlar, hisobotlar, yozishmalar va boshqalar. (1925 - 1931). Sanoatning ayrim tarmoqlarida mehnatni muhofaza qilish va xavfsizlik holatini o'rganish bo'yicha aktlar, hisobotlar, hisobotlar, yozishmalar (1925 - 1932). Jismoniy tarbiyani ishlab chiqarish jarayonlariga joriy etish bo'yicha materiallar: qarorlar, sirkulyarlar, hisobotlar, Mehnat Xalq Komissarligining yozishmalari, SSSR Sog'liqni saqlash xalq komissarligi va SSSR Xalq Komissarlari Soveti huzuridagi Butunittifoq Jismoniy tarbiya va sport kengashi (1931 - 1933, asl nusxasi va nusxalari). Xavfsizlik, mehnat gigienasi va ishlab chiqarish sanitariyasi bo'yicha Mehnat Xalq Komissarligi tanlovining hakamlar hay'ati yig'ilishlari bayonnomasi p ilovasi bilan.
 Op. 15, 18, 1151 dona Xr., 1925 - 1933   Reja va iqtisodiy ishlar bo'limi: Rejali boshqaruv (1925 - 1933), ish haqi va rejalashtirish bo'limi (1931 - 1933). 
Bolsheviklar Butunittifoq Kommunistik partiyasi Markaziy Komiteti, Markaziy Ijroiya Qo'mitasi, SSSR Xalq Komissarlari Soveti, SSSR STO, SSSR Oliy Xo'jalik Kengashi, SSSR Davlat plan qo'mitasining qarorlari. va SSSR RCTning Soliq kodeksi va SSSR xalq xo'jaligini rivojlantirishni rejalashtirish bo'yicha yozishmalar, shu jumladan SSSR Mehnat Xalq Komissarligi va uning mahalliy organlari funktsiyalarini kengaytirish (1927 - 1933 , nusxalar). SSSR Mehnat Xalq Komissarligining mehnat va ijtimoiy sug'urta bo'yicha yillik va besh yillik rejalarini tayyorlash to'g'risidagi farmonlar va materiallar, direktivalar, sirkulyarlar, ko'rsatmalar; ish haqi mablag'larining sarflanishi ustidan operativ nazorat, ish haqining ortiqcha sarflanishiga qarshi kurashish va ish haqi bo'yicha qarzlarni to'lash, ayrim toifadagi xodimlar uchun shaxsiy ish haqi va shaxsiy nafaqalarni tasdiqlash, shu jumladan. 25 ming kishi, xalq xoʻjaligini ishchi kuchi bilan taʼminlash, mehnat bozorini tartibga solish, ortiqcha ishchi kuchidan foydalanish va uni koʻchirish; korxonalarda muxbirlar tarmog'ini tashkil etish va boshqa masalalar (1926 - 1933).
(1929 - 1932, nusxalar); SSSR Mehnat Xalq Komissarligi va uning bo'limlarining ish rejalari (1928 - 1933, nusxalar). SSSR Mehnat Xalq Komissarligining rejalashtirish bo'linmalari va ular o'rtasidagi funktsiyalarni chegaralash to'g'risidagi nizom, SSSR Mehnat Xalq Komissarligi komissiyalarining axborot ishlarini tashkil etish, ish haqining bir qismidan foydalanish to'g'risidagi qoidalar. sovxozlarda va sanoat moliyaviy rejasining son va sifat ko'rsatkichlarini bajarganliklari va ortig'i bilan bajarganliklari uchun muhandis-texnik xodimlarga mukofotlar to'g'risida (1927 - 1932, nusxalar).
SSSR Mehnat Xalq Komissarligi (1927-1933) rejalashtirish bo'linmalari, SSSR Mehnat Xalq Komissarligi huzuridagi Texnik tartibga solish kengashi (1932, nusxalar), SSSR Xalq Komissarligi huzuridagi ekspert komissiyasi yig'ilishlarining bayonnomalari. SSSRning ish haqini oshirib yuborish bo'yicha mehnati (1932, nusxalar), Bolsheviklar Butunittifoq Kommunistik partiyasi rejali boshqarmasining partiya yacheykasi byurosi (1931 yil avgust - 1932 yil noyabr).
SSSR Mehnat Xalq Komissarligining mehnat organlarining rejalashtirish va xo'jalik ishlari bo'yicha hisobotlari, memorandumlari (1925 - 1932, asl nusxasi va nusxalari); mehnat inspektorlarining texnik jihatdan tartibga solish holatini o'rganish, mehnatni tashkil etish, texnik jihatdan tartibga solish holatini ekspertizadan o'tkazish, mehnat va ish haqini alohida tarmoqlarda va alohida korxonalarda tashkil etish bo'yicha hisobotlari (1932 - 1933 yillar, asl nusxalari va nusxalari); idoralar, korxonalar va mehnat bo'limlarining ish haqi holati va u bo'yicha qarzlar to'g'risidagi memorandumlari (1932 - 1933, asl nusxalari va nusxalari).
Mehnat rejalarining bajarilishi natijalari toʻgʻrisidagi maʼlumotlar (1927-1932 yillar, nusxalar), ayrim hududlardagi ishsizlik (1925-1931, nusxalar), sanoat korxonalari va tarmoqlaridagi ishchilar soni (1925-1932, nusxalar), hisobotlar SSSR Mehnat Xalq Komissarligi va uning organlari tomonidan ish haqini berish bilan qarzdorlik bo'yicha qo'zg'atilgan ishlar (1933 yil mart - iyul, nusxalar). Xalq xo'jaligining ayrim tarmoqlarida mehnat va mahalliy mehnat bo'limlari ishi bo'yicha bozor tadqiqotlari (1925 - 1932, nusxalar). Korxonalardan ishlab chiqarishni ratsionalizatsiya qilish, mehnat unumdorligi, ish haqi va mehnat intizomi haqida yozishmalar (1928 - 1930, nusxalar). Mehnat bo'yicha rejalashtirilgan ishchilar yig'ilishlari materiallari (1927 yil mart, 1928 yil avgust); Ishchilarning I-III Butunittifoq qurultoylari (1928 - 1929); Ittifoq respublikalari Davlat plan komissiyalari prezidiumlarining II, IV, V va VI qurultoylari (1927 - 1929 yillar): bayonnomalar, rejalar, tezislar, ma'lumotlar, ma'lumot (nusxa). Direksiyalarning tuzilishi, shtatlari va shaxsiy tarkibi, SSSR Mehnat Xalq Komissarligi Bolsheviklar Kommunistik partiyasining mas'ul xodimlarining ro'yxati, unga bo'ysunuvchi organlar to'g'risidagi ma'lumotlar Ishchilarni tayyorlash idoralari va bo'limlari, Ishchilar idorasi (1933) va mehnat ta'minoti (1929 - 1931), Kadrlar tayyorlash boshqarmasi (1931 - 1932); Mehnat bozori bo'limi (1922 - 1933).
SSSR Xalq Komissarlari Kengashi va SSSR STOning mehnat bozorini tartibga solish, mavsumiy ishlar uchun mehnat sharoitlari, ishsizlardan ishlab chiqarish artellarini tashkil etish va ularga imtiyozlar to'g'risidagi qarorlari, riskulyarlari, ko'rsatmalari; ko'chirish biznesini qayta tashkil etish, soliq imtiyozlari va boshqa masalalar va SSSR Mehnat Xalq Komissarligining ushbu qarorlar loyihalari bo'yicha xulosasi (1924 - 1933, nusxalari). Hokimiyat va ma'muriyat va Butunittifoq kasaba uyushmalari markaziy kengashining mehnatni tartibga solish bo'yicha qarorlari ro'yxati (1927 - 1928).
SSSR Mehnat Xalq Komissarligining farmonlari, sirkulyarlari va malakali ishchilar va mutaxassislarni tayyorlash, ishchilarni ko'chirish va ko'chirish, markaziy vositachilik byurolarini qayta tashkil etish, ommaviy kollektivlashtirish munosabati bilan mehnat organlarining vazifalari va bo'yicha yozishmalar. boshqa masalalar. (1925-1933). SSSR Mehnat Xalq Komissarligining qonun chiqaruvchi organlar tomonidan ko'rib chiqish uchun taqdim etilgan qarorlari loyihalari ro'yxati (1927 - 1928).
SSSR Mehnat Xalq Komissarligining ishsizlarni qo'llab-quvvatlash masalalari, ishga qabul qilishda harbiy xizmatchilarga beriladigan imtiyozlar, uzrsiz sababsiz ishdan bo'shatish va boshqa masalalar bo'yicha ko'rsatmalari (1923 - 1933). SSSR Mehnat Xalq Komissarligi Komissariga va Kolxozmarkazga Kolxoz tizimidan mavsumiy ishlarni tashkil etish to'g'risidagi eslatma (1930, nusxa).
Boshqarma va bo'limning ish rejalari va bu rejalarning bajarilishi bo'yicha hisobotlar (1923 - 1933); Ittifoq respublikalari mehnat xalq komissariatlarining malakali kadrlar tayyorlash bo‘yicha rejalari va bu rejalarning bajarilishi to‘g‘risidagi hisobotlar (1930, nusxalar).
SSSR Mehnat Xalq Komissarligi (1924 - 1933) huzuridagi komissiyalar va yig'ilishlarning bayonnomalari, ma'muriyat, bo'lim yig'ilishlari va ular bilan o'tkazilgan uchrashuvlar (1922 - 1930), SSSR Mehnat Xalq Komissarligi huzuridagi Idoralararo kengash kasbiy maslahatlashuvlar uchun. va kasaba uyushmalari byurolari (1929 - 1930, nusxalar), muhandislik-texnik ishchilar guruhining yig'ilishlari SSSR Mehnat Xalq Komissarligi (1930 - 1931, nusxalar). Mehnat bozori departamentlarining I (1925 yil 10 - 11 iyun), VI (1927 yil 16 - 19 dekabr) va VII (1928 yil 24 - 26 noyabr) Butunittifoq konferentsiyalarining stenogrammalari (nusxalari); Ishsizlar jamoalarining Butunittifoq konferentsiyalari (1926 yil 5 - 6 yanvar, 1928 yil 4 - 7 yanvar, nusxalar); Mehnat organlaridagi komsomol ishchilarining I Butunittifoq konferensiyasi (1926 yil 28 fevral - 1 mart, nusxa). Mahalliy mehnat organlari huzuridagi kafolatli sug'urta bo'yicha attestatsiya-nizo komissiyalari to'g'risidagi nizom (1926 yil, nusxasi), chet eldan yuqori malakali ishchi va mutaxassislarni taklif etish tartibi to‘g‘risida (1926, nusxa). SSSR va Ittifoq respublikalari Mehnat Xalq Komissarliklarining sanoat va alohida korxonalarni ishchi kuchi bilan ta'minlash to'g'risidagi hisobotlari, memorandumlari, ishlarning bajarilishini tekshirish.

1.2  O'zbekiston SSRda Mehnat Xalq Komissarligini xususiyatlari

Ishchi kuchiga boʻlgan ehtiyoj, uning soni, malakali kadrlar tayyorlash, ittifoq va avtonom respublikalarning tub aholisini ishlab chiqarishga jalb qilish (1930 – 1931 yillar) toʻgʻrisidagi hisobot va maʼlumotlar. Jamoat ishlarini tashkil etish va oʻtkazish, chet ellik mutaxassislarning kirish-chiqishiga ruxsatnomalar berish, kadrlar almashinuviga qarshi kurash, ekish va oʻrim-yigʻim kampaniyalarida harbiy qismlardan foydalanish va boshqa masalalar boʻyicha yozishmalar (1923 - 1933 yillar). SSSRdagi ishsizlik tarixi haqida qisqacha ma'lumot (1930); mehnat birjalari xodimlarini qayta tayyorlash kurslari (1927 - 1928) va alohida sanoat tarmoqlari uchun ishchilar tayyorlash kurslari (1931 - 1933) dasturlari va o'quv dasturlari. SSSR Mehnat Xalq Komissarligining ilmiy-tadqiqot institutlari ro'yxatlari (1932). Bo'limlar xodimlarining ro'yxati
Ma'muriy, tashkiliy, huquqiy, moliyaviy va tarif-nizo masalalari 
bo'yicha idoralar va bo'limlar Ish vaqti boshqarmasi (1930 - 1933), Mehnat intizomi va mehnat qonunchiligi boshqarmasi (1929 - 1933), tashkiliy-huquqiy bo'lim (1923 - 1933), Tarif va konflikt bo'limi (1923 - 1933), Ma'muriy-moliya boshqarmasi (1923 - 1933)
Bolsheviklar Butunittifoq Kommunistik partiyasi Markaziy Ijroiya Qo'mitasi, Markaziy Ijroiya Qo'mitasi, SSSR Xalq Komissarlari Soveti va SSSR STO, SSSR NK RKI smetalarni tuzish va ko'rib chiqish tartibi to'g'risidagi qarorlari. va byudjetlar, mehnat nizolarini ko'rib chiqish, mehnat qonunchiligida "inqilobiy qonuniylikni" kuchaytirish, to'g'ri bajarilishiga to'sqinlik qilganlik uchun jinoiy javobgarlik. ishchi kuchidan foydalanish, apparatni tozalashda ishdan bo'shatilganlarga haq to'lash va boshqa masalalar bo'yicha SSSR Mehnat Xalq Komissarligining ushbu qarorlar loyihalari bo'yicha xulosalari va takliflari (1923 - 1933, nusxalari). SSSR Oliy sudining SSSR Mehnat Xalq Komissarligining qarorlariga qarshi protestlari (1926 - 1930, nusxalari). SSSR Mehnat Xalq Komissarligining mehnat qonunchiligining ayrim qoidalarini aniqlashtirish, xodimlarni, shaxsiy ish haqini belgilash va stavkasini, mehnat nizolarini ko'rib chiqish tartibini, Hakamlik sudlari va yarashtirish palatalarining qarorlarini Xalq Komissarligi tomonidan nazorat qilish tartibida aniqlash to'g'risidagi qarorlari. SSSR mehnati, mehnat organlari faoliyatini moliyalashtirish, ishda to'xtab qolish va nikoh uchun haq to'lash (1923 - 1933). Korxonalarda ishlash uchun biriktirilgan SSSR Mehnat Xalq Komissarligi Kengashi a'zolari tomonidan hal qilinishi va amalga oshirilishi kerak bo'lgan masalalar ro'yxati (1932 yil fevral, nusxasi), buyruqlar, sirkulyarlar, ma'lumot xatlari, tushuntirishlar va yozishmalar, SSSR Mehnat Xalq Komissarligining tarif-nizo masalalari bo'yicha ko'rsatmalari; buxgalteriya hisobi; turli toifadagi ishchilarning mehnatiga haq to'lash, tartib
Bo'limlar, bo'limlar, ularning bo'limlari va mahalliy organlarning ish rejalari va rejalarning bajarilishi to'g'risidagi hisobotlar (1923 - 1933); SSSR Mehnat Xalq Komissarligi va uning tarkibiy bo'linmalarining shtat ro'yxatlari (1925 - 1933, nusxalari).
Ishsizlikka qarshi kurashish chora-tadbirlari, mehnat birjalarining vositachilik funktsiyalariga o'tishi to'g'risidagi hisobotlar, hisobotlar, eslatmalar; korxonalarda ish smenalarini qisqartirish, mehnat intizomini yaxshilash uchun kurash va boshqa masalalar (1926 - 1932); SSSR Mehnat Xalq Komissarligi inspektorlarining mehnat organlarida buxgalteriya hisobi va hisobotini o'rganish bo'yicha hisobotlari (1926 - 1930). Davlat muassasalari, aktsiyadorlik jamiyatlari va Butunittifoq birlashmalari xodimlarining ish haqini davlat stavkasi bo'yicha materiallar (1926 - 1930); jamoa shartnomalari (1928 - 1929, nusxalari), SSSR Mehnat Xalq Komissarligining xo'jalik va kasaba uyushma tashkilotlari (1932 - 1933) bilan tuzilgan shartnomalari va bitimlarini tuzish bo'yicha kampaniya natijalarini ko'rib chiqish; SSSR va ittifoq respublikalari mehnat xalq komissarliklari va ularga bo'ysunuvchi muassasalarning xarajatlar smetalari va shu muassasa va tashkilotlarning moliyaviy hisobotlari (1924 - 1933);
1930), SSSR Mehnat Xalq Komissarligida ziddiyatli organlarning qarorlari ustidan shikoyatlarni ko'rib chiqish natijalari to'g'risidagi bayonot (1928 - 1929, nusxalar).
SSSR Mehnat Xalq Komissarligi bo'limlari va bo'limlari xodimlarining shaxsiy hisoblari, ro'yxatlari, kartochkalari (1923 - 1933, asl nusxasi va nusxalari). Bayonnomalar, SSSR Mehnat Xalq Komissarligi apparatidagi tozalash to'g'risidagi ma'lumotlar.
Jamg'arma depozitga qo'yilgan: SSSRning xorijiy konsessiyalari va aralash aktsiyadorlik jamiyatlari ro'yxati (1932 yil avgust, nusxalari), xorijiy mutaxassislar bilan tuzilgan davlat muassasalari va korxonalarining mehnat shartnomalari (1926 - 1930, asl nusxasi va nusxalari); SSSR NK RKI huzuridagi Idoralararo komissiyaning davlat muassasalari (1924 - 1925 yillar) va SSSR STO huzuridagi Davlat buyurtmalar qo'mitasi (1927 - 1930, nusxalar) shtatlarini tashkil etish va tartibga solish bo'yicha yig'ilishlari bayonnomalari. .
SSSR Xalq Komissarlari Kengashi va SSSR STO, SSSR NKRKIning ratsionalizatsiya va bajarilishini tekshirish masalalari bo'yicha qarorlari (1930 - 1932, nusxalar). SSSR Mehnat Xalq Komissarligining Farmonlari va ilmiy tadqiqot muassasalari faoliyati, xorijiy mutaxassislardan foydalanish va boshqa masalalar bo'yicha yozishmalar (1930 - 1933, asl nusxasi va nusxalari). Korxonalarni kadrlar bilan ta'minlashni yaxshilash uchun korxonalar, klublar, madaniyat uylarida psixotexnika xonalari va aqliy mehnat to'garaklarini tashkil etish bo'yicha takliflar bo'yicha SSSR Mehnat Xalq Komissarligining xulosasi (1932 yil avgust, nusxa). SSSR Mehnat Xalq Komissarligining ilmiy-tadqiqot ishlarini moliyalashtirish, rejalashtirish va qayta tashkil etish bo'yicha sirkulyarlari va ko'rsatmalari; partiya va hukumat qarorlari va topshiriqlari, boshqarmalarning tezkor rejalari va ichki idoraviy buyruqlar bajarilishi ustidan nazoratni tashkil etish;
Bo'limlar, byurolar yig'ilishlari va ular bilan o'tkazilgan yig'ilishlar bayonnomalari (1928 - 1933), SSSR Mehnat Xalq Komissarligi apparati va ish yuritishni ratsionalizatsiya qilish bo'yicha tanlov bo'yicha tanlov komissiyasining yig'ilishlari (1930 yil iyul - 1931 yil dekabr). nusxalari), SSSR va RSFSR Mehnat Xalq Komissarliklari kotiblari va mas'ul ijrochilarining matbuotdagi chiqishlari bo'yicha chora ko'rish to'g'risidagi qo'shma ishlab chiqarish yig'ilishi (1933 yil 14 fevral, nusxa). Bo'lim va byurolarning ish rejalari va ularning bajarilishi to'g'risidagi hisobotlar (1926 - 1933, nusxalar); SSSR va RSFSR Xalq Mehnat Komissarliklarining xalq xoʻjaligining turli tarmoqlaridagi xorijiy mutaxassislarning ishi toʻgʻrisidagi hisobotlari va maʼlumotlari (1931 - 1933, nusxalar). SSSR va Ittifoq respublikalari Mehnat Xalq Komissarliklari (1929 - 1933) va Markaziy mehnatni muhofaza qilish muzeyi (1930 - 1933) faoliyatiga oid ilmiy-tadqiqot muassasalari faoliyati to'g'risidagi materiallar: nizomlar, shtatlar, rejalar, hisobotlar. , ro'yxatlar va boshqalar.
SSSR Mehnat Xalq Komissarligining xorijiy mutaxassislar bilan tuzilgan shartnomalar, davlat muassasalari, korxonalari va xo‘jalik tashkilotlarining chet el mutaxassislari bilan tuzilgan shartnoma va kelishuvlari (1932 - 1933 yillar, asl nusxasi va nusxalari) tuzish va ro‘yxatga olish to‘g‘risidagi hisobotlari; ilmiy tadqiqot muassasalari ishini tekshirish va chet ellik mutaxassislardan to'g'ri foydalanish bo'yicha mehnat inspektorlarining hisobotlari (1932 - 1933). Ilmiy-tadqiqot ishlari bo'yicha topshiriqlar va tematik rejalarning bajarilishi va bajarilmaganligi, Mehnat Xalq Komissarligi, Markaziy sug'urta boshqarmasi va ilmiy-tadqiqot tarmog'ini qayta tashkil etish to'g'risidagi xulosalar va ma'lumotlar.
muassasalari, 1914 - 1926 yillarda Angliyada mehnat inspektsiyalari faoliyati, kapitalistik mamlakatlarda ayollar mehnati 1915 - 1927 yillar. va boshqa masalalar (1922 - 1933) bo'yicha. Xorijiy davriy nashrlar va mehnat iqtisodiyoti, ijtimoiy sug'urta, tarif-malakaviy va uy-joy masalalari bo'yicha adabiyotlar sharhlari (1922 - 1930). SSSR Mehnat Xalq Komissarligi va Kommunistik akademiyasi o'rtasida Qizil professorlar tarixi institutida mehnat qonunchiligi va ijtimoiy sug'urta tarixi bo'yicha kichik qo'mita tashkil etish to'g'risidagi kelishuv va ushbu quyi qo'mitaning ish rejalari (1930 - 1931), nusxalari).
SSSR Mehnat Xalq Komissarligi Markaziy kutubxonasining mehnat masalalari bo'yicha mahalliy va xorijiy kitoblar, jurnallar va gazetalar to'g'risidagi hisobotlari (1929-1930). SSSR Mehnat Xalq Komissarligi bo'limlari va byurolari xodimlarining ro'yxatlari (1930 - 1933); SSSR va RSFSR Xalq Mehnat Komissarliklarining ilmiy-tadqiqot muassasalari va ular xodimlarining ro'yxatlari (1932); SSSR korxonalarida ratsionalizatorlik takliflarini kiritgan xorijiy mutaxassislar va ishchilar ro'yxati (1933 yil, nusxa); SSSR korxonalari va qurilish ob'ektlarida ishlash takliflari bilan xorijiy fuqarolarning xatlari
Bolsheviklarning Butunittifoq Kommunistik partiyasi Markaziy Komiteti, SSSR Markaziy Ijroiya Qo'mitasi, SSSR Xalq Komissarlari Soveti, SSSR STO qarorlari va korxonalarni "kulak-" dan tozalash to'g'risidagi yozishmalar. Nepman elementi”, sanoat va transportdan “kulak va sinfiy yot unsurlar”ni olib tashlash va ularning sanoatga yanada kirib kelishiga yo‘l qo‘ymaslik, mehnat intizomini real mustahkamlash, ayrim toifadagi mutaxassislarning ish haqi, zavod shogirdlari, qo‘shilish to‘g‘risida. SSSR Mehnat Xalq Komissarligining Butunittifoq Kasaba uyushmalari Markaziy Kengashi bilan va boshqa masalalar bo'yicha (1928 - 1933, nusxalari).
SSSR Mehnat Xalq Komissarligi kollegiyasi yig'ilishlari (1931 yil 13 may - 7 dekabr, 1933 yil 14 yanvar - 10 iyun), SSSR Mehnat Xalq Komissarligidagi yig'ilishlar (1931 yil, haqiqiy va nusxalari). ), Kommunistlar va mutaxassislarning ish haqi bo'yicha Xalq Mehnat Komissarligi huzuridagi komissiyalar (1931, nusxalar), Qurilish ishchilari Mehnat Xalq Komissarligi huzuridagi yig'ilishlar (1932, nusxalar).