O'zbekiston ryespublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi

 
 
 
 
 
5 - laboratoriya ishi 
Ikki komponentli tizimdagi qotishmalar 
holat diagrammasining tahlili 
 
 
Ishning maqsadi: talabalarga ikki komponentdan iborat bo‟lgan qotishmalar sistemasini tahlil 
qilishni o‟rgatish. 
 
 
 
 
 
 
Nazariy ma„lumotlar 
 
Qotishmalar  holatini  haroratra  va  kimyoviy  tarkibiga  qarab  o‟zgarishini  ko‟rsatuvchi  chizma 
tasvir  (grafik)  qotishmalarning  holat  diagrammasi  deyilаdi.  Bunday  grafiklar  asosan  termik  tahlil 
yordamida  tuziladi. Holat diagramma qotishmalar nazariyasining  muhim qismini tashkil etadi. 
 
 Qotishma  deb,    ikki  yoki  undan  ortiq  komponentlardan  tashkil  topgan  moddaga  aytiladi. 
Qotishmalarda komponentlar toza elementlar  yoki kimyoviy birikmalar ko‟rinishida bo‟lishi mumkin. 
Komponentlarning  turiga  qarab  har  xil  sistemalarga  ega  bo‟lamiz.  Masalan:  alyuminiy-mis,  temir-
uglerod, alyuminiy-magniy va hokazo sistemadagi qotishmalar.  
 
Qotishmalarning  ko‟pgina  xossalari  ularning  kimyoviy  tarkibiga  bog‟liq  bo‟libgina    qolmay, 
balki bu elementlarning o‟zaro joylashuvidan shakllangan fazasiga ham bog‟liq. Faza qotishmaning bir 
Sxemani tuzish qoidalari bilan tanishadi. 
«Suyak»  ning  yuqori  qismiga  muammo  ichidagi 
muammo  yoziladi,  pastki  qismiga  esa  –  ushbu 
muammo  ichidagi  muammo  amalda  mavjud 
ekanini tasdiqlovchi faktlar yoziladi 
 
Natijalar taqdimoti 
 
Mini guruhlarga birlashadi, o'z sxemalarini 
taqqoslaydi va ularga qo'shimchalar kiritadi. 
Umumiy sxemaga jamlaydi