O'zbekiston ryespublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi

2. Qattiq eritmalar. Qotishmalarning bu turiga kiruvchi qotishmalar suyuq holatda ham, qattiq 
holatda  ham  bir  jinsli  bо‟ladi,  ya„ni  komponentlar  bir-birida  cheksiz  eriydi.  Bunday  qotishmalarda 
metall  atomlari  umumiy  kristall  panjaraga  joylashadi,  ya„ni  eruvchi  metallning  atomlari  erituvchi 
metallning  kristall  panjaradagi  о‟rnini  almashadi.  Demak,  komponentlar  qattiq  holatda  ham  bir-
birlarida cheksiz eriydi. Bunday xossaga ega bо‟lgan qotishmalar qattiq eritmalar deyiladi.  
Qattik  eritmalar  о‟rin  almashish  va  singish  qattiq  eritmalariga  bо‟linadi.  О‟rin  almashish  qattiq 
eritmalari  hosil  bо‟lishi  uchun  ikkinchi  (eriydigan)  elementning  atomlari  birinchi  (erituvchi) 
elementning kristall panjarasida о‟rin almashadi. 
Toza metallarning kristallanishida tashki omillarning  о‟zgarishi natijasida muvozanatning buzilishi va 
sistema fazalarining о‟zgarishi ma„lum 
Qotishmalar  holatining  xarorat  va  kontsentratsiyaga  qarab  о‟zgarishini  yeki  biror 
qotishmaning kaysi xaroratda qanday vaziyatda bо‟lishini kо‟rsatuvchi diagramma holat diagrammasi 
deb ataladi. 
Qotishmalarning  holat  diagrammasi  ba„zan  muvozanat  diagrammasi  ham  deyiladi,  chunki  u 
ba„zi sharoitda (ma„lum xarorat va kontsentratsiyada) qanday fazalar о‟zaro muvozanatda bо‟lishligini 
ifodalaydi.