O'zbekiston ryespublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi

Pо‟lat yuzasini diffuzion tо‟yintirish 
Mashina  vositalarining  ishchi  yuza  qismlarining  xossalarini  va  ish  unumini  oshirish  uchun  ular 
Al,Cr,Si,B,Ti kabi elementlar bilan diffuzion boyitiladi. 
Diffuzion  alyuminiylash  pо‟latlarni  850...900 
0
C  gacha  olovbardosh  qilish  uchun  о‟tkaziladi. 
Pо‟lat  buyumning  yuzasida  alyuminiy  oksididan  iborat  zich  parda  ham  hosil  bо‟ladi  va  u  metalni 
oksidlanishdan saqlaydi. 
Kо‟p  hollarda  kukunlar  aralashmasi  muhitida  alyuminiyga  tо‟yintiriladi.  Detallar  25...50  % 
alyuminiy kukuni  yoki 50...75% ferroalyuminiy, 25...75% alyuminiy oksidi va 1%  ammoniy xloriddan 
iborat  aralashma  bilan  ko‟milib,    900...1050 
0
C  haroratda  3...12  soat  pechlarda  tutib  turiladi.  Bunda 
detalning 0,2...0,35mm sirtqi qatlami alyuminiyga tо‟yinadi.  
Gazogenerator  mashinalari  detallari,  termoparalarning  giloflari  va  klapanlar  kabi  buyumlar 
alyuminiylanadi. 
Xromlash  jarayonini  qattiq,  gaz  va  suyuq  muhitda  о‟tkazish  mumkin.  Maqsad  -  detallarning 
qattiqligini,  yeyilishga  chidamligini,  korroziyabardoshligi,  olovbardoshlik  va  issiqliqbardoshligini 
oshirish.  Qattiq  muhit    sifatida  40...45%  ferroxrom,  40...45%  shamot  va  3...5%  ammoniy  xloridi 
kukunlari  aralashmasi  ishlatiladi.  Harorat  1100...1150
0
C  ,  vaqt  10...15  soat.  Shu  sharoitda  xromlangan 
qatlamning qalinligi 0,25...0,30 mm ga yetadi. 
Suyuq  muhitda  diffuzion  xromlashda  20%CrCl
2
  va  80%BaCl
2
  dan  iborat  aralashma  ishlatiladi. 
Detallar  suyuqlantirilgan  ana  shu  aralashma  vannasida  950...1100
0
C  da  4  soat  chamasi  tutib  turilsa, 
0,04...0,10 mm qalinlikdagi sirtqi qatlam xromlanadi. Diffuzion xromlangan detallar darhol harorati 70
0
С 
dan past bо‟lmagan suvda yoki moyda toblanadi.  
Detallarni 950...1050 
0
S haroratda gaz holatidagi CrCl
2
 muhitida xromlash usuli zamonaviy usul 
sanaladi. Xromlangan qatlam qalinligi 0,15...0,20 mm ga yetadi. 
Xromlash usulidan yemiruvchi muhitda ishlaydigan klapanlar, ventillar, patrubkalar kabi detallar, 
hamda parma, razvertka kabi asboblar uchun foydalaniladi.