O‘zbekiston resublikasi

 

 

Asosiy tushunchalar: Pedagogik texnologiya, jarayon, tizim, turkumlashtirish, 

pedagogik tizim, didaktik vazifa, ta‘lim texnologiyasini, didaktik vazifa, anglash  faoliyati.  

 

1.Qator yillar davomida  pedagogik texnologiya nazariyasi va amaliyoti bir-biriga bog‘liq 

bo‘lmagan holda o‘rganib  kelindi va u turli faoliyat doiraisda edi. Bugungi kunda 

mutaxassislarning ilmiy  salohiyatini birlashtirishga mamlakatimizda ham imkoniyatlar mavjud.    

Nazariya va amaliyot birligining ta‘minlanishi zamonaviy pedagogik texnologiyaning mohiyatini 

aniqlashga yo‘l ochadi.  

---

Pedagogik texnologiyalarni quyidagicha turkumlashtirish mumkin: qo‘llanish  darajasiga 

ko‘ra,  falsafiy  asosiga ko‘ra,  yetakchi omiliga ko‘ra,  ilmiy  konsepsiyasiga   

концепциясига 

ko‘ra, anglash  faoliyatini tashkil etish va boshqarish turiga ko‘ra va boshqalar.  

Pedagogik texnologiya, o‘z tamoyillariga, binoan, tegishli tabiiy qobiliyatga va zaruriy 

o‘qituvchilik ish tajribasiga ega bo‘lgan yetuk pedagoglar tomonidan loyihalanadi. Pedagogik 

texnologiyaning tamoyillari, qayta takrorlanadigan o‘rgatuvchi sikl sifatida ro‘yobga 

chiqariladigan o‘quv jarayonini yaratishhga imkon beradilar. 

Qayta takrorlanadigan o‘qitish shakli sifatida, qo‘llaniladigan pedagogik texnologiyaning 

umumiy tarkibi (tuzilmasi) 1.5-rasmda tasvir etilgan. Pedagogik texnologiya quyidagi asosiy 

elementlardan iborat: 

O‘ta aniqlashtirilgan o‘quv maqsadlarini ishlab chiqish. Ularni o‘lchash va baholash 

mezonlarini o‘rnatish; 

O‘quv maqsadlariga erishishga yo‘naltirilgan, o‘quv jarayonini ishlab chiqish va aniq 

tasvirlash; 

Butun o‘quv jarayonini, o‘qitish natijalariga kafolatli erishishga qaratish; 

Pedagogik texnologiyalarni yaratishh amaliyoti shuni ko‘rsatadiki, o‘ta aniqlashtirilgan 

o‘quv maqsadlarini ishlab chiqish uchun, amerikalik pedagog-olim B.Blum taksonomiyasidan 

foydalanish maqsadga muvofiq bo‘ladi. O‘lchov mezonlarini o‘rnatish va ularni baholash ishlab 

chiqilgan diagnostik testlar yordamida bajariladi. 

Bunda, har bir o‘quv materialining minimal o‘zlashtirilish darajasini belgilash muhit 

ahamiyatga ega. Butun o‘quv jarayoni, unga qaratilgan taqdirdagina, o‘quv maqsadlariga 

erishish mumkin bo‘ladi. 

O‘quv jarayonini o‘quv maqsadlariga erishishga yo‘naltirish, o‘quv rejasini ishlab 

chiqishdan boshlanadi. Birinchi navbatda o‘quv rejadagi har bir fanning, mutaxassis 

tayyorlashdagi o‘rni va va ahamiyatini aniq o‘rnatish zarur. Bu esa, Davlat ta’lim standartlari va 

mutaxassis faoliyatining chuqur tahlili asosida bajariladi. O‘quv fanining mutaxassis 

tayyorlashdagi roliga ko‘ra, mashg‘ulotlar turlari –  ma’ruzaviy, amaliy (seminar), laboratoriya, 

mustaqil ishlar orasidagi munosabatlar o‘rnatiladi. 

Yo‘nalish fanlari uchun amaliy va laboratoriya mashg‘ulotlariga ajratilgan o‘quv soatlari 

ma’ruzaviy soatlardan ko‘p bo‘lishi kerak, chunki bu yerda olingan bilimlarni qo‘llash, tahlil 

etish, sintez, baholash 

---