O’zbekiston respulikasi sog‘liqni saqlash vazirligi

Bolalardagi patologiyaning mahalliy o‘ziga xosliklarini aniqlash uchun kasallanish o‘rtacha darajalarining diapazoni*, promilyada.

Kasalliklarning sinflari va Guruhlari	Kasallanish o‘rtacha ko‘rsatkichlarining diapazoni
Infeksion va parazitar kasalliklar,	100-135
jumladan ichak infeksiyalari	15-30
Ruhiy buzilishlar,	20-37
jumladan nevrozlar	10-18
Ko‘z kasalliklari	40-70
Quloq va surg‘ichsimon o‘siq kasalliklari,	30-50
jumladan yiringli o‘rta otit	10-22
Qon aylanish sistemasi kasalliklari	3-7
Nafas a’zolari kasalliklari,	1400-1600
jumladan pnevmoniya,	8-13
Surunkali bronxit,	4-6
bronxial astma	3-6
Ovqat hazm qilish a’zolari kasalliklari**,	43-56
jumladan gastrit va duodenit,	10-20
xoletsistitning o‘tkir va boshqa shakllari	10-13
Siydik-tanosil sistemasi kasalliklari,	9-20
jumladan buyrak infeksiyalari,	5-12
o‘tkir tsistit	1,3-1,5
Teri va teri osti kletchatkasi kasalliklari,	45-95
jumladan teri va teri osti kletchatkasi infeksiyalari,	20-33
Dermatitlar	28-39
Tug‘ma anomaliyalar	11-21

*Ijtimoiy tibbiyot va sog‘likni saqlashni tashkil qilish ITI ma’lumotliri. **Tish va og‘iz bushlig‘i kasalliklarisiz.

Bunday tarzda aniqlangan bolalardagi patologiyaning o‘ziga xosliklari regional turga kiradi.

Bolalar kasallanishidagi mintaqaviy muammolar suv ta’minotining o‘ziga xosliklari, o‘simliklarni himoya qilish vositalarining keng qo‘llanilishi, mintaqaning ekologo-gigiyenik sharoitlari va b. tufayli kelib chiqishi mumkin.
Bolalar salomatligining mintaqaviy muammolari ko‘pincha bolalar va o‘smirlarning ekologik jihatdan kelib chiqqan kasalliklari (ekopatologiyalar)ga taalluqli bo‘ladi.
Ekologik patologiyani kasbiy va nokasbiy sharoitlarda atrof-muhitning kimyoviy, fizikaviy va biologik omillari keltirib chiqargan kasalliklarni o‘rganuvchi tibbiyotning bo‘limi sifatida ta’riflash mumkin.
Eng ko‘p uchraydigan va ahamiyatga ega bo‘lgan ekologik zararlanishlar quyidagilardir:

• 
  reproduktiv funksiya va yangi tug‘ilgan chaqaloqlar patologiyalari;
  
• 
  nafas a’zolarining surunkali nospetsifik kasalliklari;
  
• 
  allergik va autoimmun kasalliklar;
  
• 
  o‘smalar;
  
• 
  qon kasalliklari;
  

• 
  yurak-qon tomir sistemasi kasalliklari;
  
• 
  siydik tanosil sistemasi kasalliklari;
  
• 
  kasb kasalliklari.
  

Afsuski, bu kasalliklarning barchasi bolalar uchun xarakterlidir. Faqatgina o‘rganilayotgan patologiyaning registrini kiritish yuli bilangina bu kasalliklarning haqiqiy ekologik ahamiyatini aniqlash mumkin.
Ekologik jihatdan noqulay hududlarda yashash sharoitlarida bolalarda immun sistema jarohatlanadi, bu holat klinik jihatdan tez-tez uchraydigan o‘tkir respirator-virusli infeksiyalar (O’RVI), timo-megaliya, allergik patologiya, shartli patogen qo‘zg‘atuvchilar tomonidan chaqirilgan ichak infeksiyalari darajasining ortishi bilan namoyon bo‘ladi. Shuningdek, somatik hujayralardagi xromosoma abberatsiyalarining chastotasi ham sezilarli darajada ortadi, bu o‘z-o‘zidan immunodepressiyani kuchaytiradi va immunokomponent hujayralarning funksio­nal faolligini pasaytiradi.