O‘zbekiston respulikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

uch  qardosh  davlatlar  o‘rtasida  abadiy  do‘stlik  haqida 

shartnoma imzolandi.

 

Bu hujjatda o‘zbek, qozoq, qirg‘iz xalqlarining orzu-niyatlari o‘z ifodasini 

topdi.  Mazkur  shartnoma  uch  qardosh  davlat  xalqlarining  iqtisodiy,  siyosiy,  madaniy,  ilmiy-

texnikaviy hamkorligini yangi asoslarda rivojlantirishga yo‘naltirdi. 

1997-yil 12-dekabr kuni Qozog‘iston Respublikasining yangi poytaxti - Ostona shahrida 

Qozog‘iston, Qirg‘iziston va O‘zbekiston Prezidentlarining kengashi bo‘lib o‘tdi. Kengashda uch 

mamlakat  o‘rtasida  energetika,  suv  zaxiralaridan  oqilona  foydalanish,  oziq-  ovqat  ta’minoti, 

kommunikatsiya  hamda  mineral  xomashyo  zaxiralarini  o‘zlashtirish  va  qayta  ishlash  sohalari 

bo‘yicha  xalqaro  konsorsiumlar  tuzish  to‘g‘risida  muzokara  bo‘ldi.  Prezidentlar  xalqaro 

konsorsiumlar  tuzish  bo‘yicha  uch  mamlakat  hamkorligi  tamoyillari  konsepsiyasini 

ma’qulladilar. 1998-yilda Tojikiston Respublikasi Markaziy Osiyo iqtisodiy hamjamiyatiga a’zo 

bo‘lib kirdi. 

       2000-yil  20-21-aprel  kunlari  Toshkentda  O‘zbekiston,  Qozog‘iston,  Qirg‘iziston  va 

Tojikiston  Respublikalari  Prezidentlarining  uchrashuvi  bo‘lib  o‘tdi.  Uchrashuvda  mintaqaviy 

hamkorlik va mamlakatlararo munosabatlarga doir masalalar muhokama qilindi. To‘rt mamlakat 

rahbarlari  terrorchilik,  siyosiy  va  diniy  ekstremizm,  xalqaro  uyushgan  jinoyatchilikka  qarshi 

kurash va mintaqa davlatlariga tahdid soladigan boshqa xavf-xatarning oldini olishga qaratilgan 

hamkorlik to‘g‘risida shartnoma imzoladilar. 

          2001-  yil 28-dekabr kuni Toshkentda MOIH davlatlari boshliqlarining navbatdagi kenga-

shi  bo‘lib  o‘tdi.  Kengashda  hamkorlikni  rivojlantirish,  mintaqada  barqarorlik  va  xavfsizlikni 

ta’minlash  masalalari  muhokama  qilindi.  Mazkur  kengashda  MOIH  tashkiloti  faoliyatini 

to‘xtatishga  qaror  qilindi.  Islom  Karimov  taklifiga  binoan  MOIH  negizida  Markaziy  Osiyo 

Hamkorligi Tashkiloti (MOHT), deb qayta tuzishga kelishib olindi. 

---

        2004-yil  28-may  kuni  Ostona  shahrida  MOHT  tashkilotiga  a’zo  mamlakatlar  davlat 

rahbarlarining  sammiti  bo‘lib  o‘tdi.  Unda  tashkilot  qamragan  mintaqada  xavfsizlikni 

mustahkamlash,  umumiy bozor barpo etish  masalalari muhokama etildi.  Muzokaralar  yakunida 

O‘zbekiston,  Qozog‘iston,  Qirg‘iziston  va  Tojikiston  Prezidentlarining  qo‘shma  bayonoti 

MOHTga  a’zo  mamlakatlar  o‘rtasida  televideniye  va  radio  dasturlarini  o‘zaro  tarqatish 

to‘g‘risida bitim imzolandi. 

         2005-yil  6-7-oktabr  kunlari  Sankt-Peterburg  shahrida  bo‘lib  o‘tgan  MOHT  Davlat 

rahbarlarining  sammitida  o‘tgan  davrda  amalga  oshirilgan  ishar  sarhisob  qilindi.  Kengashda 

Markaziy Osiyo umumiy bozorini barpo etish konsepsiyasi tasdiqlandi. 

O‘zbekiston  Prezidenti  taklifiga  binoan  MOHT  bilan  Yevroosiyo  iqtisodiy  hamjamiyati 

(YeOIH)  ni    birlashtirishga  kelishib  olindi.  Negaki,  ikki  tashkilotning  maqsad  va  vazifalari 

deyarli bir-biriga yaqin edi. 

    Rossiya,  Belorus,  Qozog‘iston,  Qirg‘iziston  va  Tojikiston  o‘rtasida  1995-yilda  tuzilgan 

Bojxona  ittifoqi  negizida  Yevroosiya  iqtisodiy  hamjamiyati  tashkil  topgan  edi.  YeOIHning 

2006-yil  24-  25-yanvar  kunlari  Sankt-Peterburg  shahrida  bo‘lib  o‘tgan  sammitida  O‘zbekiston 

unga  a‘zo  bo‘lib  kirdi.  Mazkur  sammitda  O‘zbekistonning  Yevrosiyo  iqtisodiy  hamjamiyatini 

ta’sis  etish  to‘g‘risidagi  shartnomaga  qo‘shilishi  to‘g‘risidagi  protokol,  «YeOIHni  ta’sis  etish 

to‘g‘risidagi shartnomaga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida» qarorlar imzolandi. 

    YeOIH  a‘zo  mamlakatlar  o‘rtasida  integratsiyaning  rivojlanishiga,  yagona  umumiy 

bozorning  shakllanishiga,  Bojxona  ittifoqiga,  erkin  savdo  zonasining  tarkib  topishiga 

ko‘maklashmoqda. 

        Qozog‘iston Prezidenti N.Nazarboyev 1994-yil 10-12-yanvarda rasmiy davlat tashrifi bilan 

O‘zbekistonda bo‘ldi. Ikki Prezident O‘zbekiston bilan Qozog‘iston o‘rtasida tovarlar, xizmatlar, 

sarmoyalar va ishchi kuchlarining erkin o‘tib turishini nazarda tutuvchi hamda o‘zaro kelishilgan 

kredit-hisob-kitob, budjet, soliq, narx, boj va valuta siyosatini ta’minlash to‘g‘risida shartnomani 

imzoladilar.  1998-