O‘zbekiston respulikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

AVTORITAR  SIYOSIY  REJIM 

(lot.au(c)toritas  -  hokimiyat,  nufuz,  e’tibor,  obro‘)  - 

ommani  shaxsiy  va  davlat  hokimiyatiga  so‘zsiz  itoat  qildirish.  Davlat  boshqaruvidagi 

avtoritarizm  bir  kishi  (monarx,  diktator,  dohiy)ning  mustabid  hokimiyatiga  asoslanadi. 

Odatda  avtoritar  boshqaruv  usuli  demokratiya  prinsiplariga  zid  hisoblanadi.  Unda  davlat 

rahbarining shaxsiy nufuzi, obro‘-e’tiboriga tayanib hokimiyat yuritiladi. 

 

BYUROKRATIYA

  (fr.bureau  -  kanselyariya,  devonxona,  yunon.  kratos-hukmronlik)  - 

davlat  va  jamiyatni  xalqdan  ajralgan  holda  u  bilan  hisoblashmasdan  ma’muriy 

buyruqbozlik yo‘li bilan boshqarish usuli. Byurokratik boshqaruvda xalqqa berilgan va’dalar 

faqat qog‘ozda qolib ketib, u hech qachon amalda bajarilmay qoladi. Ana shu qog‘ozbozlik 

va to‘rachilik ma’muriy boshqaruv tuzilmalardan tortib ijtimoiy-iqtisodiy hayotning barcha 

jabhalariga kirib boradi. Hukumat va yuqori  tashkilotlarning buyruq-ko‘rsatmalari amalda 

bajarilmagan  bo‘lsa  ham  qog‘ozda  bajarilgan  qilib  ko‘rsatiladi.  Qog‘ozda  aks  ettirilgan 

ko‘rsatkichlar va yutuqlar hayotga tadbiq etilmaydi. 

Sobiq  SHo‘rolar  davlatida  byurokratizm  bu  kapitalistik  jamiyatga  xos  xususiyat, 

sotsialistik  tuzumda  byurokratizmga  yo‘l  qo‘yilmaydi  deb  balandparvoz  shiorlar  ilgari 

surilgan  bo‘lsada  buyurokratiyaning  asl  ko‘rinishlari  aynan  sho‘rolar  jamiyatida  gullab 

yashnadi. 

 

---