O‘zbekiston respulikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

 

Vatanimiz  tarixi

  ajdodlarimizning  qadimgi  davrlardan  buyon 

bosib  o’tgan  taraqqiyot  yo’lini,  ilk  davlat  birlashmalarining  vujudga 

kelishi,  xalqimizning  millat  sifatida  shakllanish  bosqichlarini,  uning 

ajnabiy  bosqinchilarga  qarshi  mustaqillik  va  ozodlik  uchun  kurashi, 

jasorat  ko’rsatgan    xalq  qahramonlarini,  xalqimizning  ma’naviyati  va 

ma’rifatini dunyoga tanitgan buyuk siymolari, davlat arboblari, qatag’on 

davri  qurbonlari,  nihoyat  pirovardida  xalqimizning  mustaqil  taraqqiyot 

yo’lini  belgilab  milliy,  huquqiy-demokratik,  fuqarolik  jamiyati  qurish, 

erkin  bozor  iqtisodiyotini  yaratishi  sohalarida  faoliyatini  va 

O’zbekistonning  jahon  hamjamiyatiga  qo’shilish  tomon  borganligini 

o’rgatadi. 

 

«Sovet  davrida  yozilgan  tarixni  men  tarix  sanamayman.  O’zgalar 

yozib  bergan  tarixni  o’qitishga  mutloqo  qarshiman.  Mustamlakachi 

qachon qaram bo’lgan xalq haqida xolis va adolatli fikr aytgan! Ular bor 

kuch-g’ayratilarini 

Turkistonning 

o’tmishini 

kamsitishga, 

bizni 

tariximizdan judo qilishga sarflaganlar». 

                                                                            I.A.Karimov. 

 

METODOLOGIYA

  (yunon.  «methodos»  -  yo’l,  usul,  «logos»  - 

ta’limot)  -  insonning  amaliy  va  nazariy  faoliyatini  to’g’ri  uyushtirish  va 

tuzish  to’g’risidagi  ta’limot.  Boshqacha  qilib  aytganda  1)  ilmiy  bilish 

metodlari  va  usullari  to’g’risidagi  ta’limot;    2)  inson  faoliyatining  biron 

bir sohasiga qo’llaniladigan metod, usullar majmuasi. 

 

---

X r o n o l o g i k   u s u l   –   voqea-hodisalar  haqida  turli  bosqich  yoki  davrda  to‘plangan 

tarixiy faktlarni o‘zaro bog’liqlikda o‘rganishda qo‘llaniladi. Bu esa turli zamonda ilmiy fikrlar-

ning  harakatini,  muammoga  yondashuvda  kontseptsiyalar,  qarashlar,  g’oyalarning  o‘zgarib 

borishini xronologik tartibda takroriy yoki xilma-xil jihatlarini ochib beradi;  

D a v r i y l a s h t i r i s h   u s u l i   –  ma’lum bir tarixiy-davriy chegarada tarix fanining sifat, 

uslub va xususiyatlarining o‘zgarishiga ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlarning ta’siri, har bir yangi 

bosqichda vujudga kelgan ilmiy g’oyalarni harakatlantiruvchi omil va yo‘nalishlar aniqlanadi;  

R e t r o s p e k t i v   t a h l i l   u s u l i  – har bir ilmiy adabiyot o‘z davriga taalluqli bo‘lib, 

uning kuchli va kuchsiz jihatlarini o‘zida aks ettiradi. Avvalgi bosqichlarda yaratilgan ilmiy asarlarni 

zamonaviy  bilimlar  nuqtai  nazaridan  o‘rganish,  ularning  ijobiy  va  salbiy  jihatlarini  taxlil 

qilishdan. 

Tarixiy manbalar 

Moddiy (ashyoviy) manbalar 

Yozma manbalar 

- Mehnat qurollari 

- Sopol idishlar 

- Taqinchoqlar 

- Harbiy qurol-aslahalar 

- Uy-joylar, qabrlar 

- Me’moriy obidalar 

- Qal’alar, shaharlar 

- Tanga pullar 

 

- Avesto 

- Behistun bitiklari 

- Antik davr tarixchilari  

    asarlari 

- O‘rta asr sharq qo‘lyozmalari 

- Arxiv xujjatlari 

- Yer, qimmatbaho narsalarni  

   in’om qilish, meros  

   qoldirish, sotib olish  

   yuzasidan rasmiylashtirilgan  

   tarixiy hujjatlar