O’zbekiston respublikasisog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti



Download 3,36 Mb.
Pdf ko'rish
bet165/221
Sana06.07.2021
Hajmi3,36 Mb.
#110328
1   ...   161   162   163   164   165   166   167   168   ...   221
Bog'liq
5548 (1)

Munosabat va til. Munosabatning uzaro birlikda xaakat kilish va 
faoliyat  kursatish  jarayonida  odamlarni  birlashtiradigan  umumiy 
narsa  ishlabchikarish  tarzida  tushunilishi  ana  shu  umumiy  narsa 
avvalo  munosabat  vositasi  sifatidagi  tildan  iborat  ekanligini  bildiradi. 
Til 
munosabatga 
kirishuvchilar 
urtasida 
aloka 
boglanishini 
ta'minlaydi.  Negaki,  uni  bu  maksad  uchun  tanlangan  suzlar 
moxiyatiga  kura  kodlashtirilgan  xolda  axborotni  ma'lum  kilayotgan 
kishi xam, bu moxiyatni kodini ochgan, ya'ni uning ma'nosini oshkor 
etgan va  ana  shu    axborot  asosida uz xulk-atvorini  uzgartirgan  xolda 
buaxborotni kabul kilayotgan kishi xam  tushunadi. 
 
Axborotni  boshka  kishiga  yullayotgan  kishi  (kommunikator)  va 
uni  kabul  kilayotgan  kishi    (resipiyent)  munosabat  va  birgalikdagi 
faoliyat  maksadlariga  erishish  uchun  moxiyatlarni  kodlashtirish  va 
kodini  ochishning  bitta  yagonasistemasidan  foydalanishlari,  ya'ni 
"bitta  tilda"  suzlashishlari  kerak.  Agar  kommunikator  va  resipiyent 
kodlashtirishning turli xil sistemalarini kullaydigan bulsalar,  bu xolda 
ular uzaro xamjixatlikka va birgalikda faoliyat borasidamuvaffakiyatga 
erisha  olmaydilar.  Vaviloniya  minorasi  kurilayotgan  paytida 


 
200 
kuruvchilar  kutilmaganda  "aralash-kurashlash  tilda"  gaplasha 
boshlaganliklari  okibatida  uning  agdarilib  tushganligi  xakida  Injilda 
keltirilgan  afsona  kodlashtirish  va  kodlarni  ochish  jarayonlarini  bir-
birig  boglash  chogida  uzaro  birgalikda  xarakat  kilinmasligini  aks 
ettiradi. Negaki, turli xil tillarda suzlashadigan kishilar bir-birlari bilan 
murosaga  kela  olmaydilar,  bu  esa  birgalikdagi  xarakatning  amalga 
oshirilishini  amri  maxol  kilib  kuyadi.  Kullaniladigan  belgilar  (suzlar, 
imo-ishoralar,iyerogliflar 
va 
xokazolar) 
zamiridagi 
moxiyat 
munosabatda 
ishtirok 
etayotgan 
shaxslarga 
tanish 
bulgan 
takdirdagina axborot ayriboshlash mumkin buladi. 
 
Moxiyat-belgining  tevarak-atrofdagi  vokelikni  bilishni  ifoda 
etadigan  kism  sifatidagi  mazmunga  ega  bulgan  jixatidir.  Kurol 
odamlarning  mexnat  faoliyatini  ifodalagani  singari  belgilar  xam 
ularning bilish faoliyati va munosabatini namoyon kiladi. 
 
Suzlar belgilari sistemasi xayot kechirish, ijtimoiy-tarixiy tajribani 
uzlashtirish va uzatish vositasi sifatidagi tilni tarkib toptiradi. 
 
Til  yordamida  munosabatga  kirishish  tufayli  borlikning  aloxida 
bir  kishining  miyasidagi  in'ikosi  boshka  odamlarning  miyasida  aks 
etayotgani yoki aks etgani bilan doimiy ravishda tuldirilib turadi - uy-
fikrlarni ayriboshli,  axborot berish ruy beradi.  
 
Munosabat  chogida  kishi  doimo  muxim  narsani  nomuximidan, 
zarur  narsani  tasodifiysidan  ajratishga,  yakka-yolgiz  narsalarning 
timsolidan ularning xammasi uchun umumiy bulgan xossalarni suzlar 
yordamida  barkaror  aks  ettirishga  utishga  urganadi.  Butun  boshli 
narsalar  doirasiga  xos  va  shu  asnoda  suz  yuritilayotgan  konkret 
narsaga xam tallakuli muxim xususiyatlar shu suz orkali uz ifodasini 
topadi.  Biz  "gazeta"  deb  ataydigan  bulsak,  kulimida  ushlab  turgan 
gazeta varaklarinigina nazarda tutmasdan,  mazkur narsaning boshka 
bosma  maxsulotdan  farkini  xisobga  olgan  xolda  uning  kaysi  toifadagi 
narsalarga tegishli ekanligini ukdiramiz. 
 
Suzlar  muayyan  bir  moxiyatga  ega,  ya'ni  ashyoviy  olamga 
allakanday  tarzda  tegishli  buladi.  Ukituvchiu  yoki  bu  suzni 
ishlatganda uning uzi xam, uning tinglovchilari xam yolgiz usha bitta 
xodisani nazarda tutishadi va ularda anglashilmovchilik yuz bermaydi. 
Moxiyatlar  sistemasi  kishining  butun  xayoti  davomida  rivojlanib  va 
boyib  boradi.  Uni  sobitkadamlik  bilan  shakllantirish  urta  ta'limning 
xam, oliy ta'limning xam markaziy bugini xisoblanadi. 

Download 3,36 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   161   162   163   164   165   166   167   168   ...   221




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish