O’zbekiston Respublikasining makroiqtisodiy ko’rsatkichlari tahlili

FANINING MAZMUNI, PREDMETI, MAQSADI VA VAZIFALARI 

 

1.1. Makroiqtisodiy tahlil va prognozlash fanining mazmuni, predmeti, 

maqsadi va vazifalari 

 

Iqtisodiy  tahlilning  predmeti  bir-biri  bilan  u  yoki  bu  aloqada,  doimiy 

harakat  va  rivojlanishda  bо‘lgan  predmetlar  va  hodisalarning  tо‘plamidan  iborat 

bо‘lgan  tadqiqotchilikdir.  Bu  aloqalar  xilma-xildir  va  qismni  butunicha  hamda 

aksincha  munosabatlarda,  tengliklar  va  tengsizliklarda,  aniq  yoki  noaniq  о‘zaro 

bо‘ysunuvchilikda,  bir-birini  taqozo  qilishda  va  о‘zaro  bog‘liqlikda  о‘z  aksini 

topadi.  Birining  holatining  о‘zgarib  ikkinchisiga  о‘tishi  aks  etuvchi  о‘zaro 

munosabat  tabiiy,  ijtimoiy,  iqtisodiy  hodisalarni  mantiqiy-uslubiy  va  gneseologik 

bilishdir.  

Mamlakatning  iqtisodiy  holatini,  о‘tkazilayotgan  joriy  chora-tadbirlar 

zarurligini, samarasini baholashda makroiqtisodiy tahlil va prognozlash juda katta 

ahamiyatga  ega.  Tahlilning  muhim  vazifalaridan  biri  mamlakatda  sodir 

bо‘layotgan  jarayonlarni  modellashtirish  sifatini  oshirish,  о‘tkazilayotgan 

iqtisodiy  siyosatning  natijalarini  aniqlash.  Makroiqtisodiy  tahlil  va  prognozlash 

asosiy  ilmiy-amaliy  yо‘nalishlardan  biri  bо‘lib  makroiqtisodiy  kо‘rsatkichlarning 

о‘zaro bog‘liqliklarini aniqlab berishga yordam beradi. 

“Makroiqtisodiy  tahlil  va  prognozlash”  fani  makroiqtisodiyot  doirasida 

nazariy  va  amaliy  masalalarni  о‘rganish  va  uni  mо‘tadil  rivojlantirishning 

yechimlarini  topishda  hamda  “iqtisodiyot”  ta’lim  yо‘nalishi  mutaxassislarining 

shakllanishida  katta  ahamiyatga  ega.  Ushbu  fanning  yutuq  va  xulosalaridan 

mamlakat  iqtisodiyotini  rivojlantirishning  qisqa  va  uzoq  muddatlarga  belgilangan 

dasturlarini ishlab chiqishda keng foydalaniladi. 

Fanni  о‘qitishdan  maqsad  –  talabalarga  zamonaviy  bozor  iqtisodiyoti 

sharoitida  mamlakat  iqtisodiyotining  tahlili  hamda  prognozi  uchun  talab 

qilinadigan nazariy va amaliy masalalar tо‘g‘risida bilimlar berish hisoblanadi.  

Fanning  vazifasi  –  talabalarni  iqtisodiyotdagi  asosiy  makroiqtisodiy 

kо‘rsatkichlar  tahlilini  amalga  oshirish;  iqtisodiyotning  barqaror  rivojlanishini 

ta’minlash  uchun  zarur  zamonaviy  bilimlar  bilan  qurollantirish;  ularga  milliy 

hisoblar  tizimi(MHT)ga  kо‘ra  asosiy  makroiqtisodiy  kо‘rsatkichlarni  hisoblash 

usullarini 

о‘rgatish; 

mamlakat 

iqtisodiy 

va 

ijtimoiy 

rivojlanishini 

prognozlashtirish;  iqtisodiy  qonunlarning  byudjetsoliq,  pulkredit  sohalarida  

amal  qilish  xususiyatlarini  kо‘rsatish;  talabalarda  makroiqtisodiy  jarayonlarni, 

iqtisodiy operatsiyalarni tahlil qilish asosida ularni samarali boshqarish bо‘yicha 

mustaqil  qarorlar  qabul  qilish  kо‘nikmalarini  shakllantirish;  prognozlashning 

barcha  usullaridan  keng  foydalanishni  bilgan  holda,  iqtisodiyotning  aniq  bir 

sohasida    rivojlanishni  prognozlash  va      ularni  rivojlantirish  yо‘llari  tо‘g‘risida 

nazariy va amaliy bilimlarga ega bо‘lishini ta’minlashdan iborat.