O’zbekiston Respublikasining makro iqtisodiy ko‘rsatgichlari taxlili Reja



Download 247,31 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/9
Sana18.01.2023
Hajmi247,31 Kb.
#900294
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
O’zbekiston Respublikasining makro iqtisodiy ko‘rsatgic

Yalpi milliy mahsulot (YaMM)
– bu o’z mamlakati yoki xorijda 
joylashuvidan qat‘iy nazar, milliy korxonalar tomonidan yaratilgan mahsulot va 
xizmatlar umumiy hajmining jami qiymatidir. 
Mamlakat ichkarisida yaratilgan iqtisodiyt bu yalpi ichki mahsulotni tashkil 
etadi. 
Yalpi ichki mahsulot (YaIM)
– bu ma‘lum vaqt mobaynida (davomida), 
masalan, bir yilda yaratilgan va bevosita iste‘molchilarga borib yetadigan barcha 
tayyor mahsulot va ko’rsatilgan xizmatlarning bozor narxidagi qiymati 
YaIM
 
Mamlakat ichidagi ishlab 
chiqarish 
Xorijiy korxonalar 
mahsuloti
M1 
(2 trln) 
Milliy korxonalar 
mahsuloti
M2 
(10 trln) 
CHet ellardagi milliy 
korxonalar mahsuloti
M3 
(3 trln) 
YaMM 
Hozirgi vaqtda O’zbekistonda yalpi ichki mahsulot ko’rsatkichi hisobga 
olinmoqda. 2007 yilda yalpi ichki mahsulot 9,5 foizga o’sdi, 2008 yilda 9,0 foiz, 
2009 yilda – 8,21 foiz o’sish ta‘minlandi. 


Milliy ishlab chiqarishning yalpi hajmini to’g’ri hisoblab chiqish uchun 
mazkur yilda ishlab chiqarilgan barcha mahsulot va xizmatlar bir marta hisobga 
olinishi zarur. YaIM hajmini topishda sotilgan va qayt sotilgan mahsulotlarni ko’p 
marta hisobga olishlarni bartaraf qilish uchun, iqtisodiyotning barcha tarmoqlarida 
yaratilgan qo’shilgan qiymatlar yig’indisi olinadi. 
Qo’shilgan qiymat
– bu korxona yalpi mahsuloti bozor narxidan 
(amortizatsiya ajratmasidan tashqari) joriy moddiy xarajatlar chiqarib tashlangan 
miqdoriga teng. 
T =c + v + m
(1) lar yig’indisi va xizmatlar hajmi YaIMni tashkil qiladi, 
undan Aa (amortizatsiya ajratmasi) chiqariladi va sof milliy mahsulot (SMM) 
qoladi. 
YaIM – Aa = SMM
(2) 
Tovar qiymatidagi (c + v) moddiy xarajatlarni mahsulotni bozor narxidan 
ajratib tashlansa qolgan miqdor qo’shilgan qiymatni hosil qiladi.
Yalpi milliy mahsulotga baho berishda nominal va real milliy mahsulot 
hisobga olinadi. Joriy bozor narxlarida hisoblangan milliy mahsulot nominal milliy 
mahsulot, o’zgarmas qiyosiy narxlarda hisoblangan milliy mahsulot esa real milliy 
mahsulot deb yuritiladi. Narx darajasi indeks shaklida ifodalanadi. Narx indeksi 
joriy yildagi ma‘lum guruh tovarlar va xizmatlar to’plami narxlari summasini, xuddi 
shunay tovarlar va xizmatlar miqdorining bazis davridagi narxlari summasiga 
taqqoslash orqali hisoblanadi. Taqqoslashning boshlang’ich davri “bazis yili” 
deyiladi. Agar aytilganlarni formula shakliga keltirsak, u quyidagi ko’rinishni oladi: 

Download 247,31 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish