O‘zbekiston respublikasining fuqarolik protsessual kodeksi I bo‘lim. Umumiy qoidalar 1-bob. Asosiy qoidalar

96-modda. Qo‘shimcha va qayta ekspertizalar
Qo‘shimcha ekspertiza ekspert (ekspertlar komissiyasi) xulosasidagi bo‘shliqlar o‘rnini
to‘ldirish uchun tayinlanadi va shu yoki boshqa ekspert (ekspertlar komissiyasi) tomonidan
o‘tkaziladi.
Ekspert (ekspertlar komissiyasi) xulosasi asoslantirilmaganda yoki uning to‘g‘riligiga shubha
tug‘ilganda yoxud unga asos qilib olingan dalillar ishonchli emas deb topilganda yoki ekspertizani
o‘tkazishning protsessual qoidalari jiddiy ravishda buzilganda qayta ekspertiza tayinlanadi.
Qayta ekspertiza tayinlanganda ekspert (ekspertlar komissiyasi) oldiga ilgari qo‘llanilgan
tekshirish usullarining ilmiy asoslanganligi to‘g‘risidagi masala qo‘yilishi mumkin.
Qayta ekspertizani tayinlash to‘g‘risidagi sud ajrimida qayta ekspertizani tayinlagan sudning
birinchi (ilgarigi) ekspertiza xulosasiga qo‘shilmaganligi sabablari keltirilishi kerak.
Qayta ekspertiza o‘tkazish boshqa ekspertga (ekspertlar komissiyasiga) topshiriladi. Birinchi
(ilgarigi) ekspertizani o‘tkazgan ekspert (ekspertlar komissiyasi) qayta ekspertiza o‘tkazishda hozir

---

bo‘lishi va tushuntirishlar berishi mumkin, lekin u tekshirishlar o‘tkazish va xulosa tuzishda ishtirok
etmaydi.
97-modda. Ekspertlarning xulosasi talab qilinadigan masalalar doirasini belgilash
Ishda ishtirok etuvchi shaxslar ekspertlar tomonidan tushuntirilishi kerak bo‘lgan masalalarni
sudga taqdim etishga haqli.
Ekspertlarning xulosasi talab qilinadigan masalalar doirasini sud belgilaydi. Taklif qilingan
masalalarning rad qilinishini sud asoslab berishi shart.
98-modda. Ekspertning (ekspertlar komissiyasining) xulosasi
Ekspert (ekspertlar komissiyasi) tekshirishlarni o‘tkazib bo‘lganidan keyin tegishincha ekspert
yoxud ekspertlar komissiyasi tarkibiga kiruvchi har bir ekspert imzosi bilan tasdiqlanadigan xulosa
tuzadi.
Sud ekspertga o‘z xulosasini og‘zaki tushuntirib berishni taklif qilish huquqiga ega. Og‘zaki
tushuntirish sud majlisining bayonnomasiga kiritiladi, ekspertga o‘qib eshittiriladi va ekspert
tomonidan imzolanadi.
Ekspertning (ekspertlar komissiyasining) xulosasida quyidagilar aks ettirilgan bo‘lishi kerak:
ekspertiza o‘tkazilgan sana va joy; ekspertizaning o‘tkazilish asosi; ekspertizani tayinlagan sud
to‘g‘risidagi ma’lumotlar; ekspert to‘g‘risidagi ma’lumotlar (familiyasi, ismi, otasining ismi,
ma’lumoti, ixtisosligi, mehnat staji, ilmiy darajasi, ilmiy unvoni, egallab turgan lavozimi) va
ekspertizani o‘tkazish topshirilgan korxona, muassasa yoki tashkilot haqidagi ma’lumotlar; ekspert
bila turib yolg‘on xulosa berganligi uchun jinoiy javobgarlik to‘g‘risida ogohlantirilganligi; ekspert
oldiga qo‘yilgan savollar; ekspertga taqdim etilgan tekshirish obyektlari va ish materiallari;
ekspertiza o‘tkazilayotganda hozir bo‘lgan shaxslar haqidagi ma’lumotlar; qo‘llanilgan usullar
ko‘rsatilgan holda tekshirishlarning mazmuni va natijalari, shuningdek bu tekshirishlar, agar
ekspertiza ekspertlar komissiyasi tomonidan amalga oshirilgan bo‘lsa, kim tomonidan
o‘tkazilganligi; tekshirish natijalarining baholanishi, qo‘yilgan savollarga berilgan asoslantirilgan
javoblar; ish uchun ahamiyatga molik bo‘lgan va ekspertning tashabbusiga ko‘ra aniqlangan
holatlar.
Oldingi
 tahrirga qarang.
Xulosani va uning natijalarini tasvirlovchi materiallar ushbu xulosaga ilova qilinadi hamda
uning tarkibiy qismi bo‘lib xizmat qiladi. Tekshirishning olib borilishi, shart-sharoitlari va natijalarini
hujjatlashtiradigan materiallar qonunchilikda belgilangan muddatlarda davlat sud-ekspertiza
muassasasida yoki boshqa korxona, muassasa, tashkilotda saqlanadi. Ular ekspertizani tayinlagan
sudning talabiga binoan ishga qo‘shib qo‘yish uchun taqdim etiladi.
(98-moddaning to‘rtinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli
Qonuni 
tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
Agar taqdim etilgan tekshirish obyektlarining, materiallarning yoki ekspertning maxsus
bilimlari yetarli emasligi tekshirish davomida ma’lum bo‘lib qolsa, xulosa qo‘yilgan ayrim savollarga
javob berishni rad etish asosini o‘z ichiga olgan bo‘lishi kerak.
Tekshirish tugaganidan so‘ng xulosa, tekshirish obyektlari va ish materiallari ekspertizani
tayinlagan sudga yuboriladi.
Sudning ekspert (ekspertlar komissiyasi) xulosasiga qo‘shilmaganligi ish bo‘yicha chiqarilgan
hal qiluv qarorida yoki ajrimda asoslab berilgan bo‘lishi lozim.