O‘zbekiston respublikasining ayollarga. Seytnazarov M

birinchidan, ayollar huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya etish, onalik va 
bolalikni muhofaza qilish sohasida qabul qilingan qonun hujjatlari bajarilishini 
ta’minlash hamda bu boradagi huquqiy asosni yanada takomillashtirish choralarini 
ko‘rish; 
ikkinchidan, ayollar huquqlarini himoya qilishga qaratilgan ishlarning ahvolini 
doimiy ravishda va kompleks monitoring qilish, ayollarning oiladagi, jamiyatdagi 
hamda jamoat va davlat ishlarini boshqarishdagi rolini oshirish; 
uchinchidan, ayollarning bandligini ta’minlash yuzasidan samarali choralar 
ko‘rish va amalga oshirish, ularni ishga joylashtirishda har tomonlama yordam 
ko‘rsatish, ayollar o‘rtasida, ayniqsa, qishloq joylarda tadbirkorlikning turli 
shakllarini rivojlantirish; 
to‘rtinchidan, ayollarning ijtimoiy-siyosiy va ijtimoiy-huquqiy faolligini 
oshirish tadbirlarini ishlab chiqish va amalga oshirish, ayollar nodavlat notijorat 
tashkilotlarining mamlakat ijtimoiy va siyosiy hayotida faol ishtirok etishi uchun 
ko‘maklashish. 
«Ayollar bilan erkaklarning teng huquqligini ta’minlash uchun davlat keng 
miqyosda qo‘shimcha tadbirlarni amalga oshirmoqda. Davlat ayollarga bilim olish, 
kasb egallash, mehnat qilish, unga haq olish, siyosiy hayotda faol ishtirok etish 
uchun erkaklar bilan teng imkoniyatlar yaratish bilan birga, ayollarning oiladagi 
o‘rni, jismoniy imkoniyatlarini hisobga olib, ularga mehnat qilishda, sog‘lig‘ini 
mustahkamlashda yaxshi sharoitlar va imtiyozlar yaratib berishi ham zarurdir. 
CHunki teng imkoniyat va qo‘shimcha sharoit, imtiyozlar o‘rnatish bilangina 
ayollarning teng huquqliligi ta’minlanishi mumkin. Bundan tashqari, oiladagi 
ishlarning asosiy qismi ayollar zimmasiga tushadi, buning natijasida ayollar 
o‘zlarining to‘la huquqliligi imkoniyatidan foydalana olmaydilar. SHuning uchun 
davlat ayollar bilan erkaklarning tengligini e’lon qilar ekan, buni ta’minlash uchun 

---

14 
ayollarni qo‘shimcha ravishda moddiy va ma’naviy rag‘batlantirish choralarini 
ko‘rmoqda»
1
. 
O‘zbekistonda ayollar huquqlarini kamsitishga yo‘l qo‘ymaslik xotin-qizlarni 
mamlakatning siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy hayotida faol ishtirok etishga 
jalb qilish uchun huquqiy asos yaratilgan. Inson huquqlariga oid 100 ga yaqin 
qonunlarimizda ayollarning erkaklar bilan teng huquqliligi e’tirof etilgan. SHu bilan 
bir qatorda, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 1997 yil 30 avgustdagi «Bir 
xil qiymatga ega bo‘lgan mehnat uchun erkaklar va xotin-qizlarni teng 
rag‘batlantirish to‘g‘risidagi konvensiyani ratifikatsiya qilish haqida»gi 493-sonli 
hamda «Xotin-qizlarning siyosiy huquqlari to‘g‘risidagi konvensiyaga qo‘shilish 
haqida»gi 501-sonli qarorlari qabul qilingan. 
Ayollarning shaxsiy huquq va erkinliklari. Bular ayollarning ajralmas huquqlari 
sifatida e’tirof etiladi hamda boshqa toifadagi huquqlarga ega bo‘lishda birlamchi 
huquqlar hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 7- bobi shaxsiy 
huquq va erkinliklarga bag‘ishlangan bo‘lib, bu bobda erkaklar qatori ayollarga ham 
tenglik taalluqli bo‘lgan yashash huquqi, shaxsiy daxlsizlik huquqi, aybsizlik 
prezumpsiyasi, ya’ni jinoyat sodir etganlikda ayblanayotgan har bir shaxsning ishi 
sudda qonuniy tartibda, oshkora ko‘rib chiqilib, aybi aniqlanmaguncha u aybdor 
hisoblanmasligi, sudda ayblanayotgan shaxsga o‘zini himoya qilish uchun barcha 
sharoitlar ta’minlab berilishi, hech kim qiynoqqa solinishi, zo‘ravonlikka, 
shafqatsiz yoki inson qadr-qimmatini kamsituvchi boshqa tarzdagi tazyiqqa duchor 
etilishi mumkin emasligi huquqi, shaxsiy hayotiga aralashishdan himoyalanish va 
turar joyi daxlsizligi huquqi, bir joydan ikkinchi joyga ko‘chib yurish huquqi, 
fikrlash, so‘z va e’tiqod erkinligi huquqi, vijdon erkinligi huquqi kabi masalalar o‘z 
aksini topgan. 
O‘zbekiston Respublikasining 1999 yil 14 apreldagi «Xotin-qizlarga 
qo‘shimcha 
imtiyozlar 
to‘g‘risida»gi 
qonuniga 
muvofiq, 
O‘zbekiston 
Respublikasining Mehnat kodeksiga qo‘shimcha 228
1
-modda kiritildi. Unda uch 
1