O'zbekiston respublikasida vijdon erkinligi, din va davlatning o'zaro munosabati masalalari reja

O'ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA VIJDON ERKINLIGI, DIN VA DAVLATNING O'ZARO MUNOSABATI MASALALARI
Reja:
1.O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasida diniy e'tikod erkinligining kafolatlanishi.
2.1998 yil 15 mayda yangi taxrirda kabul qilingan “Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar tugrisida” qonunning mohiyati.
3.O'zbekistonda faoliyat olib borayotgan diniy tashkilotar. O'zbekiston musulmonlari idorasining faoliyati.

O'zbekiston xukumatidiniy bag'rikenglik siyosatini olib bormoqda. Respublikada islom bilan bir qatorda boshqa noislomiy konfessiyalar xam emin-erkin faoliyat kursatmokda. Fuqarolarga millati, irqi, dinidan qat'i nazar, teng xuquqlar konun orqali kafolatlangan.

Mustaqillik ijtimoiy xayotning barcha soxalarida, jumladan, ma'naviy xayotdagi yangilanish jarayonini, tub o'zgarishlar davrini boshlab berdi. Dinga bo'lgan munosabat tubdan o'zgardi: sobiq sovet tizimining dinga ateistik xujumkorlik siyosatiga bardam berildi, vijdon erkinligi, qonun orkali kafolatlandi.
Siyosiy mustaqillikka erishgan barcha yosh davlatda yuz bergani kabi bizning mamlakatda xam ta'lim yunalishi mazmun moxiyatining o'zgarishi, davlat tili, an'analar, milliy va ma'naviyatga e'tiborning ortishi, bularning xammasi, diniy omil axamiyatga davlatning munosabatini ko'rsatadi.
Mustaqillik yillaridakutilmagan voqealarga xam duch kelindi. Xalqaro terrorizm bilan uyushib ketgan diniy ekstremizm endilikda umumbashariy muammoga aylandi.Diniy bag'rikenglik moxiyati. IX asrdan boshlab hozirgi O'zbekiston xududida islom dini sunna yo'nadishining hanafiy (Imom A'zam) mazx,abi qaror topdi. Xanafiylik o'zga dinlar va maxalliy urf-odatlarga nisbatan erkinlik berish bilan boshqa mazxablardan ajralib turadi.
Vijdon erkinligizamirida shaxsning huquqi, demokratiya, adolatparvarlik va insonparvarlik kabi ijtimoiy, siyosiy, huquqiy va axloqiy tushunchalar turadi.
Vijdon erkinligikishilarning ruhiy olamiga, uning sog'lom va barkamolligiga bevosita ta'sir ko'rsatadi. Shuning uchun bu masalaning ijtimoiy hayotdagi o'rni va bajaradigan vazifalari g'oyatda muhimdir.
Insonning, shaxsning qadr – qimmatining ustivor qadriyat sifatida e'tirof etuvchi hozirgi dunyoda, mazkur ziddiyat (diniy dunyoqarash bilan dunyoviy fikr o'rtasidagi ziddiyat) insonning erkin fikrlash, xohlagan dinga e'tiqod qilish erkiga yoki hech qanday dinga e'tiqod qilmaslik erkiga bo'lgan huquqini tan olishga aylanadi. 1948 yilda qabul qilingan Inson huquqlari umumiy deklaratsiyaga muofiq har bir inson fikrlash, vijdon va din erkinligi huquqiga ega. Bu huquq o'z dini yoki e'tiqodini uzgartirish erkinligi, o'z dini yoki e'tiqodiga o'zicha shuningdek boshqalar bilan birgalikda amal qilish kafolatini iboratqilishida va diniy marosimlarda yakka tartibda va odamlar orasida birga qatnashish erkinligini o'z ichiga oladi.
Bundan tashqari bu masalaga yana bir murakkab hodisani turli dunyoqarash, e'tiqodga bo'lgan kishilar o'rtasidagi, davlat bilan din, diniy tashkilotlar bilan davlat o'rtasidagi munosabatlarning amalda huquqiy ta'minlanganligini ham nazarda tutadi.