O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta‘limi vazirligi

Kompyuterning ichki va tashqi portlari. 
Kompyuterning ichki va tashqi portlari Bu maqolada biz kompyuterning 
ichki va tashqi portlari haqida ma`lumotga ega bo`lish va ishlash tartibini 
o`rganish. Kompyuter interfeysi va tarmog`i haqida ko`nikmaga ega bo`lish 
haqida malumotga ega bo‘lamiz. 
Tashqi 
portlar 

---

20 
 
 
 
 
 
 
Interfeys bu ikki tizim, qurilma yoki 
dastur orasidagi chegara bo`lib u 
elementlar orasidagi bog`lanishni tashkil 
etuvchi yordamchi boshqaruvchi 
mikrosxemalar yoki bog`lanish 
qurilmasidir. 
Foydalanuvchi interfeysi – foydalanuvchi 
bilan qurilmalar o`rtasidagi aloqani 
ta‘minlab beruvchi muhit: 
Buyruqlar qatori interfeysi: matnli qator 
(buyruq) yordami bilan yo`l ochuvchi 
kompyuter konstruksiyasi; 
Foydalanuvchining grafik interfeysi 
(graphical userinterface, GUI): 
Monitorning elementlarini taqdim etuvchi 
dasturiy funksiya; 
Dialogli interfeys; 
Yagona tilli interfeys: foydalanuvchi dastur 
bilan uning ona tilisida ―gaplasha oladi‖.
Miya interfeysi (in english: brain- 
computer interface) – kompyuter 
elektordlar va miyaga o`rnatilgan 
retseptorlar yordamida foydalanuvchi 
miyasidagi o`zgarishlarga mos ravishda 
ovoz va nurlanishni boshqarib turishga 
javobgar bo`ladi. 
Fizik interfeys – bu fizik qurilmalar bilan 
ishlash muhiti. Bu muhit haqida 
gapirilganda asosan kompyuter portlari 
tushuniladi: 
TOPSHIRIQ: 
1. Interfeys haqida tushuncha bering. 
2. Kompyuterning ichki va tashqi portlari 
haqida. 
3.Darchani yig‘iq holatga keltiruvchi tugmacha 
kaerda joylashgan? (Darchani yig‘iq holatga 
keltiruvchi tugmacha darchaning yuqori o‘ng 
burchagida joylashgan bo‘lib, sichqoncha bilan bir 
marta bosish darchani yig‘ib quyadi, lekin bunda 
darcha yopilmaydi
. Bunda masalalar panelida 
darchani yana avvalgi holatiga qaytaruvchi 
tugmacha qoladi). 
4. Menyu qatorida nima joylashgan? (Menyu qatori 
darchaning yuqori qismida joylashgan ). 
5.Darchaning holat qatori qaerda joylashgan? 
(Darchaning eng quyi qismida). 

---

21