O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi samarqand viloyat xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy markazi

Savod o‘rgatish davri yozuvga o‘rgatish darslarida pedagogik va axborot texnologiyalarining qo‘llanilishi

Bugungi kunda zamonaviy axborot va kompyuter texnologiyalaridan foydalanib o‘quv jarayoni samaradorligini oshirishning asosiy vositalari sifatida o‘quv dasturlari, multimediya texnologiyalari, elektron o‘quv adabiyotlari, masofadan o‘qitish tizimi, Internet tarmog‘i hamda amaliy dasturlar paketlari keng qo‘llanilmoqda.

O‘quv dasturlari ma’lum bir predmetga yoki fan sohasiga mo‘ljallab yaratilgan bo‘lib, o‘quv jarayonini tashkil etish, darslarini o‘qitish va o‘rganish hamda o‘quvchilarning mustaqil bilim olish jarayonida keng qo‘llaniladi.O‘quv jarayonida, ya’ni ma’ruza, amaliy, laboratoriya va seminar mashg‘ulotlarida zamonaviy o‘quv dasturlarining qo‘llanilish o‘rniga qarab hamda o‘quvchilarni mustaqil bilim olish, o‘tilgan mavzularni takrorlash, olgan bilimlarini tekshirish, nazorat qilish jarayonlarida foydalanish o‘quvchilarning o‘rganilayotgan mavzu bo‘yicha bilim va malakalarini mustahkamlashda hamda o‘quv jarayonini mukammallashtirishda muhim asos yaratadi. Multimedia texnologiyalari savod o‘rgatish jarayonida ma’lum bir mavzularini o‘quvchilarga o‘rgatishda ma’lumotlarni ovozli, harakatli, videoli, tasvirli, grafikli va hokoza ko‘rinishlarda bayon qilib berish imkonini yaratadi. Bu esa yangi mavzuni o‘rganish uchun ketadigan vaqtni tejash bilan birga o‘quvchilarni yangi axborotlarni qabul qilish ehtiyojini qondiradi hamda ularni o‘qish fangia bo‘lgan qiziqishini oshiradi.

Multimedia vositalaridan ta’lim sohasida foydalanish va ular yordamida o‘quvchilarni o‘qitish multimediya texnololgiyalarini ta’lim sohasining turli xil pedagogik faoliyatlarida qo‘llanilishining asosiy jihatlarini ajratib beradi, ya’ni o‘qish darslarining jarayonida uni ko‘rgazmali va tushunarli tarzda bayon qilish uchun tartibli ravishda multimediali namoyish va slaydlarni ko‘rsatish maqsadga muvofiqdir. O‘qituvchining nutqi orqali bir vaqtning ichida namoyishlar katta ekranda multimediya proektori yordamida ko‘rsatiladi. Namoyishlar o‘z navbatida matnlar, tovushlar, chizmalar, harakatlar, tasvirlar va boshqa animasion elementlar orqali to‘ldirilgan bo‘lishi lozim. Bu jarayonlarni amalga oshirish uchun albatta, o‘qituvchilar AKT ni yaxshi bilishi va malakali bo‘lishi kerak. Bunday ko‘rinishdagi dasturlarni tuzishda nafaqat matnli axborotlarni, balki rangli tasvirlar hamda turli tovushlarni ham qo‘llashni taqoza etadi. Buning uchun juda ko‘p mehnat, bilim va yuqori darajadagi malaka kerak bo‘ladi. Albatta, bu jarayonda zamonaviy kompyuter texnologiyalari va ularning qo‘shimcha qurilmalaridan samarali foydalanish talab qilinadi. Bunda nafaqat axborot texnologiyalarining zamonaviy vositalaridan, balki ularni to‘liq ishlashini ta’minlovchi maxsus dastur, ya’ni drayverlardan foydalaniladi.