O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi s amarqand viloyati xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy markazi

Qo’shimcha element qo’shish usuli.

Qo’shimcha kesma usuli

Usulning tavsifi. Qaralayotgan masalada ma’lum bir kesmaning uzunligi masalan, x ga teng deb qabul qilinadi va keyin kerakli qiymat topiladi. Bundan tashqari, ba'zi hollarda masalani hal qilishda yordamchi miqdor "yo'qoladi", boshqalarida esa ushbu shartlar orqali aniqlanishi va kerakli miqdor uchun olingan ifodaga kiritilishi kerak.

4. 
   Masala. Diagonallari d1 va d2 ga teng bo'lgan qavariq to'rtburchakning yuzasini toping.
   

E 'tibor bering, diagonallar qavariq to'rtburchakni uchburchaklarga ajratadi. Uning yuzasini ABC va ACD uchburchaklar yuzalari yig'indisi sifatida ifodalaydi (rasmga qarang). Bunday holda, ushbu uchburchaklarning har birining yuzasi bizga tanish formula S= ah yordamida hisoblab chiqiladi.

Bundan tashqari, har bir uchburchakning asosi sifatida biz d1 diagonalini tanlaymiz. Bunday holda, uchburchaklar balandliklari yig’indisi d2 diagonal bo’ladi va ikkalasi ham no’malum.

Biz yordamchi kesmani- uzunligi x bilan belgilanadigan ACD uchburchagining OD balandligi tushunchasini kiritamiz. Bu holda ABC uchburchagining OB uzunligi (d2 - x) ga teng bo'ladi. Endi biz ABCD to’rtburchakning yuzini quyidagi formula orqali hisoblaymiz:

Demak, diagonallari perpendikulyar bo’lgan qavariq to’rtburchakning yuzi diagonallari ko’paytmasining yarmiga teng.

5. 
   Masala. ABC uchburchakda BE bissektrisa AD medianaga perpendikulyar, BE=AD=4. ABC uchburchakning tomonlarini toping.
   

Masalaning yechimi. AO=OD=2, BE=4 va AD tomon BE tomonga perpendikulyar ekanligidan BAE va BDE uchburchaklarning yuzalari teng. CDE uchburchak yuzi ham 4 ga teng.ED mediana BCE uchburchakni ikkita bir xil uchburchaklarga ajratadi. Demak, ABC uchburchak yuzi 12 ga teng. AD -ABC ucburchakning medianasi ekanligidan ABD uchburchak yuzi 6 ga teng.

Uchburchakning yuzi formulasidan S_ABD = АО · ВО = 6. Lekin АО = 2, demak, ВО = 3. ABC uchburchakning yuzini Pifagor teoremasidan toppish mumkin. Shunday qilib, agar D va E nuqtalarni tutashtirib uchburchaklar yuzini topsak masalani juda oson yechish mumkin.Bu usul yuzalar usulidir.

ILOVALAR

Malaka ishi mavzusining ahamiyatining ochib berish yuzasidan qo‘shimcha zaruriy materiallar
Malaka ishida keltirilayotgan ushbu ilovalar barcha geometriyani mukammal o’rganuvchilar uchun juda qulay materiallar hisoblanadi.

Ushbu ilovalar geometriyaning planimetriya va stereometriya bo’limlaridagi barcha formula, alomatlar va teoremalarni o’z ichiga qamrab olgan. Ilovalar oddiy tilda hammaga tushunarli so’zlar bilan yozilgan. Barcha o’qituvchi va o’quvchilar foydalanishlari tavsiya etiladi.
Asosiy formulalar va geometrik talqinlar