O’zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi o’zbekiston milliy universiteti geografiya fakulteti

Rual 

Amundsen  “Fram”  kemasida  yo’lga 

chiqadi  va  1911  yil  14  yanvarida  Kitli 

buxtasida  to’xtab,  “Franxeym”  qishki 

lagerini tashkil  etishadi.  Rual Amundsen 

janubiy qutbga  boorish uchun  Shelkton 

va Skottga nisbatan 

yaqin  yo’lni  tanlagan  edi.  Shuningdek  juda  aniq 

yo’lni hisoblab chiqqan edi. 80

0

  va  85

0

  janubiy  kengliklar  orasida  har  bir 

gradusda u oziq-ovqat  va  yoqilg’I  saqlanadigan  omborni  oldindan tashkil 

etgan va ularga uzoqdan ko’zga tashlanish uchun mahkam qilib bayroqlar 

o’rnatgan edi. 

Janubiy  qutbga  borish  uchun  Amundsen  1911  yilning  19  oktabrida 

4  o’rtog’i  va  itlarga  bog’langan  chanalarda  yo’lga  chiqadi.  85 

---

paralleldan  so’ng  Ross  shelf  muzligidan  Koroleva  Mod  tog’iga 

ko’tariladigan  og’ir  yo’l  boshlanadi.  Platoda  oziq-ovqat  va  yoqilg’i  kam 

qolgandan  so’ng  Amundsen  bir  nechta  itni  o’ldirib  ularning  go’shtini 

yeyishadi. Plato ustida ular 2300 m dan 3300 m gacha ko’tarilishadi, so’ngra 

pastga tusha boshlaydilar.  Norveglar  Janubiy  qutbga  1911 yilning 15-16 

dekabrida  yetib  kelishadi  va  Norvegiya  bayrog’i  o’rnatilgan  Palatka 

qurishadi. 17 dekabrda Shimolga yo’nalib, har uch kunda it o’ldirib, yaqin 

omborgacha  yetib  kelishadi.  Borish  va  qaytish  uchun  2800  km  masofani 

o’tib Amundsen va ortoqlari 100 kunlik poxoddan keyin 1912 yilning 25 

yanvarida  Kitli  buxtasiga  yetib kelishadi. 

Skott'>Robert  Skott  motorli  chana,  hind  ponilari  va  itlarda  Shelkton  yo’li 

orqali  janubiy  qutbga  boorish  uchun  1911  yilning  2  noyabrida  yo’lga 

chiqadi. 83 parallelda motorli chanalarni tashlashga, otlarni esa sirpanchiqda 

yurolmagani  uchun  o’ldirishga  majbur  bo’lishadi.  85

0

  parallelda  Skott  4 

kishini, 87

0

30

1

 da yana 3 kishini ortga qaytarib yuborishga majbur bo’ladi. 

Janubga  5  kishi:  Skott,  vrach-Eduard Uilson,  ofitser-Lourens  Ots  va