O’zbekiston respublikasi xalq ta`limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti pedagogika kafedrasi navoiy 2007 Ushbu matn qo’llanma bakalavriat ta`lim standartlariga kiritilgan «Pedagogik texnologiya asoslari»

Motivatsion bosqich. Motiv tushunchasi ehtiyoj, intilish, mayl, qiziqish tushunchalarini qamrab oladi. Motiv- kishini biror ish-harakatni bajarishga undovchi da`vat, turtki hisoblanar ekan, o’qituvchi bolada o’qishga motiv hosil qilishga intilishi zarur. Motivatsiya- bu shaxs haddi-harakatini yuzaga keltiruvchi ichki harakatlantiruvchi kuch, hissiyot bo’lib, pedagog uni boshqarishga harakat qiladi va o’quv jarayonini tashkil etish uchun hisobga oladi. Uni amalda vujudga keltirish uchun o’qituvchi o’rganilayotgan faoliyat tajribalaridan taasurotli dalillarni maxsus yig’ishi va o’quvchilarga o’qitilayotgan predmetning asosiy holatlari bo’yicha bilimlar asosida noqulay vaziyatlardan chiqib ketish yo’llarini namoyish qilish kerak. O’qituvchining pedagogik mahoratiga bog’liq holda o’quvchilarda hosil bo’ladigan motivlar kuchli yoki kuchsiz bo’ladi. Demak, o’qituvchi har bir dars maqsadi va mazmuniga mos keladigan motivasiya me`yorini aniqlashi lozim bo’ladi. Kuchli motiv . pirovard maqsadni amalga oshirishga kuchli ta`sir etadi. O’qish motivasiyasi murakkab jarayon bo’lib, u o’quvchi xulqi, intilishlari, qiziqish va mayllariga bog’liqdir.
O’quvchilarni darsga qiziqtirish yo’llari xilma-xil. Samarali shakllardan biri muammoli vaziyatlar yaratish va muammoli topshiriqlar berishdir. Muammoli vaziyatlar o’zida o’quvchining muammoni qanday anglashini ifodalaydi va uni yechish yangi bilimlarni, yangi usul va harakatlarni izlab topishni talab etadi. Muammoli vaziyatlar ta`lim maqsadini ko’zlab oldindan konstruksiyalanadi va o’qitish jarayonining ma`lum qismiga kiritiladi. Didaktik jarayonning motivatsiya bosqichi esa muammoli topshiriqlarni ko’proq darsning boshlang’ich qismiga kiritishni va o’quvchilar diqqatini dars mavzusiga to’liq jalb etishni taqozo qiladi.
Didaktik jarayonning motivasion bosqichi o’quvchilarning bilish faoliyatiga kirib ketishini tezlashtirishga imkon beradi.

O’quv faoliyati. O’quvchilardagi motivatsiya xarakteri ko’p jihatdan ularning o’quv faoliyatiga bog’liq. O’quv faoliyati faoliyatning umumiy loyihasi bo’yicha quriladi va o’zida mo’ljalli (yo’naltiruvchi), bajaruvchi, nazorat qiluvchi va tuzatuvchi harakatlarni mujassamlashtiradi.
Uning shartli formulasi:
O’f=Mh+ Bh+ Nh+ Th
Bu harakatlarni o’quvchilar bevosita o’qituvchi yoki darslik yordamida turlicha to’liqlikda va turlicha ta`lim nazariyasiga tayangan holda bajarishlari mumkin.