O`zbеkiston rеspublikasi xalq ta'limi vazirligi navoiy davlat pеdagogika instituti

Mashg’ulotni o’tkazish tartibi: 
1.  Talaba (yoki o’quvchi)lar bahs  mavzusi  bo’lishi kerak bo’lgan  mavzu  bilan uy (yoki oldin 
o’tkazilgan  mashg’ulotlar)da  tanishadilar.  Bahs  arafasida  o’qituvchi  bo’lajak  mavzu  to’grisida 
o’quvchilarga  axborot  berar  jan,  bahslar  qay  yo’sinda  o’tishini  qisqacha  tushuntiradi  (bu,  albatta, 
bahslar birinchi marta o’tkazilayotgan bo’lsa, juda muhimdir). 
2.  Rahbar  guruh  talaba  (yoki  o’quvchi)larini  ikkiga  ajratadi  va  ularni  o’quv  xonasining  ikki 
tomoniga qator qo’yilgan stollar yoniga utkazadi va har bir guruh qatnashchilari qaysi nuqtai nazarni 
himoya qilishlarini belgilaydi (masalan, 1-guruh - ijobiy holat joriy qilinishi tarafdorlari, 2-guruh - 
bunga qarshilari). 
3.  SHundan so’ng, rahbar talaba (yoki o’quvchi)larni juftlaydi, har bir juftda qarama  - qarshi 
qarashlar  tarafdorlari  bo’lishi  kerak.  Juftlarni  tartib  raqami  yoki  alifbo  harflari  bilan  belgilaymiz. 
Agar o’quv xonasida talaba (yoki o’quvchi)lar soni toq bo’lsa, o’qituvchi  munozaraga stishmagan 
sherik  huquqida  qatnashishi  mumkin.  O’qituvchi  1-guruh  talaba  (yoki  o’quvchi)lariga  (keltirilgan 
misolda — ijobiy holatni joriy qilish tarafdorlari) har biri juft sanasi (ramzi) bilan bilgilangan katak 
qog’oz varaklarini tarqatadi. 
4.  Talaba  (yoki  o’quvchi)lar  o’quv  xonasining  ikki  tomonida  o’tirib,  juftma  -  juft  yozma 
muloqotni  boshlaydilar.  1-guruh  talaba  (yoki  o’quvchi)lariga  o’zlari  ma’qullayotgan  nuqtai  nazar 
foydasiga  bitta  ochiq  dalilni  shakllantirish  uchun  5  daqiqa  vaqt  beriladi.  Ular  bu  dalilni  qog’oz 
varag’iga  puxta  tahrir  qilingan  paragraf  shaklida  yozadilar.  Bu  vaqtda  2-guruh  talaba  (yoki 
o’quvchi)lari o’zlari bahs jarayonida bayon etishlari mumkin bo’gan nuqtai nazarlarini isbotlashlari 
mumkin. 
5.  YOzilgan  varaqlar  qarshi  guruhdagi  sheriklarga  (ijobiy  holatning  joriy  qilinishiga  qarshi 
chiquvchilarga) beriladi. Ularga juft bo’yicha sheriklarining dalillariga qarshi javob topish va yozish 
uchun hamda o’z qarshi dalillarini bayon qilishlari uchun 8 daqiqa vaqt ajratiladi. 
6.  Dalillar  almashishning  bunday  tartibi  2-3  marta  takrorlanadi,  bunda  har  bir  talaba  (yoki 
o’quvchi) sherigining dalil-isbotiga javob qaytarishi va o’zining aks dalilini keltirishi shart. Talaba 
(yoki o’quvchi)larning bilimlarini aniqlash uchun 3-4 raund yetarlidir. Oxirgi raundda talaba (yoki 
o’quvchi)larga yakuniy paragrafni yozish imkoni beriladi. SHundan so’ng, yozma ish yig’ib olinadi. 
7. Bahslarga yakun chiqarishning yaxshi shakli -  ikkala tomonga qaratilgan savoldir: «Qarshi 
tomonning eng yaxshi dalili - isbotlari qaysilar bo’ldi?» 
8. 8. O’qituvchi  ishni  yakkama-yakka  yoki  jufti  bo’yicha  baholashi  mumkin.  Agar o’qituvchi 
yozma  ishni  baholashni  rejalashtirgan  bo’lsa,  u  haqida  talaba  (yoki  o’quvchi)larni  darsning 
boshidayoq ogohlantirishi kerak. 
Ta’lim  muassasalarining  mashg’ulotlarida  yozma  bahslar  uslubini  foydalanish  mobaynida 
quyidagi jadval ko’rinishida keltirilgan tarqatma materialdan foydalanish mumkin: 
 
Bahs mavzusi 
HA 
•   Javob 
 
•   Dalil keltirmoq 
 

---

YO`Q 
•   Javob 
 
•   Dalil keltirmoq 
 
HA 
•   Javob 
 
•   Dalil keltirmoq 
 
YO`Q 
•   Javob 
 
•   Dalil keltirmoq 
 
HA 
•   Javob 
 
•   Dalil keltirmoq 
 
YO`Q 
•   Javob 
 
•   Dalil keltirmoq 
 
HA 
•   Javob 
 
•   YAkuniy fikr 
 
YO`Q 
•   Javob 
 
•   YAkuniy fikr