O`zbekiston respublikasi xalq ta'limi vazirligi. Navoiy davlat pedagogika instituti

TARBIYAVIY SOATLARNI O’TKAZISH YUZASIDAN USLUBIY 

TAVSIYALAR 

(«CHEKMASDAN YOSHLIK GASHTINI SUR» dasturi asosida) 

    Respublikamizda  ichkilik  va  chekishni  oldini  olish  maыsadida  tajriba-sinov 

tariqasida «Chekmasdan yoshlik gashtini sur» tarbiyaviy dasturi amalga tatbiq etila 

boshlandi. 

---

 

62 

     Ushbu tadbirning tashabbuskori — «O`zbekistan British — Amerika Tobakko» 

qo’shma  korxonasi  hisoblanadi.  Xalq  ta’limi  vazirligi  mazkur  tadbirni  qo’llab-

quvvatlab  boshlang’ich  sinflarda  axloqiy  tarbiyani shakllantirish,  o`quvchilarning 

zararli odatlarga chalinib qolishining, binobarin, ular o’rtasida tamaki chekishning 

oldini olish maqsadida yuqoridagi qo’shma korxona bilan hammkorlik shartnomasi 

tuzildi. 

   Hamkorlik asosida «Chekmasdan yoshlik gashtini sur» tarbiyaviy dastur loyihasi 

yaratildi, 

    Dastur  loyixasi  mualliflari  —  pedagogika  fanlari  doktori,  prof.  D.J.  Sharipova 

va psixologiya fanlari doktori, prof. V.A. Tokareva. 

   Dastur  tashkilotchilari  va  ishtirokchilari  —  Xalq  ta’limi  vazirligi,  yoshlarning 

«Kamolot»  jamgarmasi,  Respublika  «Oila»  ilmiy-amaliy  Markazi  hamda                  

«Maxalla» xayriya jamrarmasi. 

   Xalq ta’limi vazirligi ushbu maqsadlar uchun tajriba bazasi, loyihasining metodik 

asosini  belgilab  berib,  o`quvchi-yoshlar  bilan  bevosita  mashkulot  olib           

boradigan o’qituvchilarning maxsus tayyorlanishini tashkil etdi. 

    Loyihani amalga tatbiq etish boshlanar ekan, uning qatnashchilari o`z oldilariga 

har bir o’smir-yoshga hayotning barcha qirralari qiziqarli ekanligini, buning uchun 

salomatlik  va  ijodiy  boylik  lozimligi  to’g’risidagi  asosiy  tushunchani  yetkazishni 

bosh  tamoyil  qilib  qo’ygan.  O`quvchilar  tomonidan  turli  muammoli  holatlarda, 

jumladan chekish yoki chekmaslik haqida o`z zimmasiga javobgarlik mas’uliyatini 

olish,  qadr-qimmatini  hamda  muomala  madaniyati,  do’stlarni  tanlash,  nizoli 

vaziyatlarni  to’g’ri  hal  etish,  boy  milliy  an’analarimizni  saqlash  masalalari  bosh 

vazifa etib belgilandi. 

   Dasturning maqsadi — o’quvchilarning ijtimoiy salohiyati yuksalishida mustaqil 

fikr  va  qaror  qabul  qilishlariga  muammoli  bo’lgan  vaziyatlarda,  shu  jumladan 

tamaki  chekishga  qarshi  mas’uliyatli  bir  qarorga  kelishlariga  yordam  berish. 

Dastur o`quvchilarda  yo`zaga kelishi  mumkin bo’lgan salbiy  oqibatlarning oldini 

olishda  va  turli  vaziyatlarda  mustaqil  ravishda  mas’uliyatli  bir  qarorga  kelish 

lozimligi va shaxsning faollik qobiliyatini shakllantirishga qaratilgan. 

---

 

63 

           Dasturning mohiyati — shaxs  tug’ilmaydi, shaxs shakllanadi. 

Dastur  —  kasb-hunar  kolleji  yoshlari    uchun  tarbiyaviy  mashg’ulot  o’tkazish 

hamda guruh rahbarlari uchun andoza sifatida ishlab chiqilgan. 

       Dasturning amaliyotga tatbiq  etilishining asosiy xususiyatlari: 

— dasturning bosqichma-bosqich amalga oshirilishi; 

— dastur bo’yicha kollej  o’qituvchilarining mazkur dastur mualliflari tomonidan 

qisqa, maxsus tayyorgarlik mashg’ulotlaridan «trening»lardan o’tkazilishi; 

—  dastur  ichki  imkoniyatlarining  kengligi,  hayotiyligi,  rivojlanib  takomillashib 

borishi; 

—  dasturning  xalqaro  andozalariga  mos  kelishi,  chet  el  tajribasidan  unumli 

foydalanganligi; 

— dasturda hamkorlikning yetakchiligi alohida urin tutishi, «Oila-kollej-mahalla-

jamoatchilik»; 

—  dastur  bo’yicha  —  o’qituvchilar  va  o`quvchilar  uchun  zarur  bo’lgan 

ko’rgazmali qurollar bilan ta’minlanishi; 

— kollejlarda o’tayotgan tajriba-sinov jarayonining monitoringi mavjudligi; 

                   DASTUR MODDIY  ASOSGA EGA. 

      Tarbiyaviy  dastur  bosqichma-bosqich  tajriba-sinov  tariqasida  amalga 

oshirilmoqda.