O`zbekiston respublikasi xalq ta‟limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti

1 ... 11 12 13 14 15 16 17 18 ... 30

Bog'liq
umumtalim maktablarida vi-sinf fizika

Qiya tekislik.Yukli bochkani mashinaga or shda qiva tekislikdan yumalatib

chiqarish oson

(15-rasm).

Bunda fkuch og'irlik kuchining bir qismini tashkil etadi:

15 -rasm

Vint. Mashinalaming baloni teshilib qolganda. uni almashtirish uchun

«domkrat» deb ataluvchi vindi ko`targichdan foydalaniladi. Uning ishlash

prinsipini

15-rasmdagi

vintdan

tushunish

qiyin

emas. Uydagi go‗sht

maydalagichda, maktab duradgorlik va temirchilik ustaxonasidagi «tiski» (siqib

ushlagich)da ham vintdan foydalaniladi.

15 -rasm

Pona. Mamlakatimizning ayrim joylarida bo`lg‗usi kuyovlarni sinash uchun

ularga to‗nkani o‗tin qilib maydalashni taklif qilishgan deyishadi. Shunday holda

«pona» qo‗l keladi. Pona old tomonidan qaralsa, uchburchak shaklida bo`lgan jism

bo‗lib, uni to‗nkaga rasmda ko‗rsatilganidck qo‗yib, tepa qismidan uriladi.

(16-

rasm).

16 -rasm

Chig„iriq. Bu oddiy mexanizmdan ko‗pincha quduqlardan suvni ko‗tarishda

foydalanishgan (17-rasm). Chig‗iriqda arqon o‗raluvchi baraban radiusi r, uni

aylantiruvchi tirsak uzunligi R bo‗lsa, qurilmaning kuchdan beradigan yutug‗i

ga teng bo`ladi.

17 -rasm

Chig‗iriqning takomillashgan varianti lebyodka deyiladi (18-rasm). Unda

ikkita chig`iriq o‗zaro bog‗langan. Birinchisi aylantiruvclii tirsak va kichik radiusli

tishli g‗ildirak. Bu tizim kuchdan

marta yutuq beradi. Ikkinchisi katta radiusli

tishli g'ildirak va arqon o‗raluvchi silindr. Bu tizim kuchdan

marta yutuq

beradi. Lebyockaning kuchdan beradigan umumiy yutug'i n:

bo'ladi.

18 - rasm

Do'stlaringiz bilan baham:

1 ... 11 12 13 14 15 16 17 18 ... 30