O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi jizzax viloyat xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy markazi

O‘quv jarayonining tarkibiy komponentlari:
1.Tahlil, sintez, taqqoslash, tizimlash.

2. 
   Ilmiy qarash va qonuniyatlarni bilish, sababli aloqalarni tushunish, anglash.
   
3. 
   Mahorat egallash va tizimlash.
   
4. 
   Amaliyotda mavjud muammolarni mustaqil hal etish faoliyati.
   
5. 
   O‘z-о‘zini nazorat qilish, erishilgan bilimlarni tashxis qilish.
   
6. 
   Faoliyat natijasining ideal darajada bо‘lishini oldindan bilish.
   

SHaxsga yо‘naltirilgan jarayonning didaktik ta’minlashni ishlab chiqishda quyidagi asosiy talablarga rioya etish maqsadga muvofiqdir:

• 
  о‘quv materiali о‘quvchining о‘ziga xos tajribasini namoyon qilishga va avval о‘zlashtirgan bilimlarini qamrab olgan holda tuzish;
  
• 
  darslikdagi о‘quv materialining bayoni (о‘qituvchi tomonidan) nafaqat hajmini kengaytirish, yaxlitlash, mazmunini umumlashtirish balki har bir о‘quvchining shaxsiy tajribasini о‘zgartirishga qaratilgan bо‘lishi;
  
• 
  о‘qitish jarayonida о‘quvchi tajribasini doimo berilayotgan bilimlarning ilmiy mazmuni bilan muvofiqlashtirib borish;
  
• 
  о‘quvchi bilim olish jarayonida о‘zining bilimini oshirishga, rivojlantirishga, fikrini ifodalashga imkoniyat yaratish;.
  
• 
  о‘quv jarayonini shunday tashkil qilish kerakki, о‘quvchi vazifalarni bajarish tartibini о‘zi tanlay olish imkoniga ega bо‘lishi;
  
• 
  о‘quvchilarni mustaqil ishlashga va о‘zi uchun о‘quv materialini о‘zlashtirishi qulay bо‘lgan usullardan foydalanishga imkon yaratish;
  
• 
  о‘quv materiallarini bajarishga umumiy tushunchalar berishda fanning о‘ziga xos tomonlarini shaxsning rivojlanishidagi vazifalarini ajratib kо‘rsatish;
  
• 
  о‘quvchilarning nafaqat erishgan natijalarini, balki о‘qish jarayonini, о‘quvchilarning о‘quv materialini о‘zlashtirish vaqtida bajarayotgan faoliyatlarini nazorat qilish va baholab borish.
  

Har bir о‘quvchining rivojlanishi va о‘z-о‘zini namoyon qilishi uchun quyidagilarni о‘z ichiga olgan о‘quv muhitini tashkil qilish lozim:

• 
  turli mazmun, shakl va turdagi о‘quv materiallarini tayyorlash va foydalanish;
  

-о‘quvchiga topshiriqlar berganda unga topshiriqni bajarish usullarini tanlash imkonini berish;

• 
  о‘quvchilarni ijodiy faollashtirish maqsadida, noan’anaviy, yakka va guruhda ishlash shakllaridan foydalanish;
  
• 
  mustaqil va ommaviy ijodiy faoliyat uchun sharoit yaratish;
  
• 
  mashg‘ulotlarda kichik guruhlarda ishlashni tashkil qilish (trening, imitatsion-rolli о‘yinlar, dialog);
  
• 
  individual dasturlar ishlab chiqish va ulardan foydalanish;
  
• 
  loyihalash metodidan foydalanib о‘quv jarayonini tashkil qilish;
  

O‘qituvchi shunday muhit yaratishi kerakki, har bir о‘quvchi bilim olishdagi xususiyatlari va imkoniyatlarini hisobga olib о‘z-о‘zini namoyon qila olsin. Ta’lim jarayoni nafaqat informatsion, balki, rivojlantiruvchi ham bо‘lishi kerak. O‘qituvchining har bir о‘quvchining xulqini, bajarayotgan faoliyatini kuzatib, ma’lumotlar bankini tо‘ldirib borishi va bu ma’lumotlardan shakllantirilgan о‘quvchining “portreti”dan (tafakkuri, fanlarga qiziqishi, diqqati va boshqalar) ta’lim berishda foydalanishi ta’lim samarodorligini oshiradi.