O‟zbekiston respublikasi xalq ta‟limi vazirligi a. Qodiriy nomli jizzax davlat pedagogika instituti

Baxyaqatorning  sifati  pastligi.  Baxyaqator  bo‘sh  (iplari  yaxshi 

tortilmagan)  bo‘lsa,  tarang  yoki  kir  bo‘lsa,  shuningdek  agar  iplar  «gazlamalar 

ustida  chalishsa»  yoki  «gazlamalar  tagida  chalishsa»  bunday  baxyaqatorlar  past 

sifatli hisoblanadi. 

 

Baxyaqator bo‘sh bo‘lganda iplar tikilayotgan materiallar orasida chalishadi, 

lekin  materiallar  bir-biridan  qochib  turadi.  Bu  kamchilikni  yo‘qotish  uchun  ostki 

va ustki ipni taranglash kerak. 

 

Baxyaqatorning  ortiqcha  tarangligi  iplarning  haddan  tashqari  tarangligidan 

kelib  chiqadi.  Bunday  baxyaqator  tikilgan  materiallarning  baxyaqator  chizig‘i 

bo‘ylab  tortilsa,  baxyaqator  iplari  osongina  uzilib  ketadi.  Bunday  kamchilikni 

tashqi  kurinishidan  aniqlasa  bo‘ladi, bunda  chok baxyaqator ko‘ndalangiga terilib 

qoladi. Buni ustki va ostki ip tarangligini bo‘shatib bartaraf etiladi. 

 

Agar  ustki  ip  ostki  ipni  tortib  ketib,  ular  materiallarning  ustida 

chalishayotgan  bo‘lsa,  bunda  baxyaqator  materiallar  «ustida  chalishgan»  bo‘ladi. 

---

 

43 

Bu  kamchilikni  yo‘qotish  uchun  iplar  tarangligini  ostki  ipdan  boshlab  rostlash 

kerak. 

 

Agar ostki ip ustki ipni tortib ketib, ular materiallar tagida chalishsa, bunda 

baxyaqator  materiallar  «tagida  chalishgan»  bo‘ladi.  Bu  kamchilikni  yo‘qotishda 

iplar tarangligini ostki ipdan boshlab o‘zgartirish kerak. 

 

Kir baxyaqator  mashinaga  yomon qarab turilganligi oqibatida kelib  chiqadi 

va oqish materiallarni tikishda ayniqsa sezilarli bo‘ladi.