|
Vaqtni behuda yo‘qotish sabablari:
asosiy ishlarni ikkinchi darajalisidan ajrata olmayman;
• kunimni olindan rejalashtirib olmayman;
• shaxsiy tartibsizlik (ish joyidagi va x.k.);
• xar doim ham nima qilish kerakligini bilmayman;
• telefon suhbatlariga ko‘p vaqt sarflayman ;
• “Yo‘q” deyishni bilmayman;
• shaxs sifatidagi tartibsizlik;
• boshlagan ishimni oxiriga etkaza olmayman;
• xar bir ishning boshida ko‘p vaqt cho‘zaman;
• asosiy vaqtni mayda, kundalik ishlarga sarflab, asosiy ishlar qolib ketadi;
• o‘zimning jismoniy va aqliy faolligimni bilmayman;
• juda tez chalg‘iyman.
Muloqot – bu axborot va predmet aloqa bo’lib, bu jarayon davomida shaxslararo munosabat shakllanadi va namoyon bo’ladi. Shaxslararo faol muloqot bu tarbiya jarayonining aniq maqsadga yo’naltirilganligini tasdiqlovchi birdan-bir omildir.
Ichki guruhlararo aloqa tizimining integral tavsifi guruhlarning bir xilligi, yaxlitligi hisoblanib, uning ko’rsatkichi guruh uchun bir qadar ahamiyatli bo’lgan ob‘ektga (shaxsga, hodisaga, voqeaga) nisbatan fikrlar, baholar hamda guruh a‘zolarining maqsadli yo’nalishi va pozitsiyasining mos kelish darajasi hisoblanadi. Muloqat madaniyati shaxslararo munosabatlarning umumiyligi, tashkiliy jihatdan bog’liqligi, faoliyatning ruhiy "kayfiyati" va sensomotor muvofiqligi guruh birdamligini belgilovchi o’zaro ta‘sirning asosiy omillari hisoblanadi. Shaxsiy munosabatlar tahlili guruhni tirik organizm sifatida olib qarashga imkon yaratadi. Shaxsiy munosabatlarning, ayniqsa, xush ko’rish va xush ko’rmaslik hamda, avvalambor, shaxs afzalliklarining o’ziga xosligi guruh, jamoaning shakllanganlik darajasini belgilovchi asosiy ko’rsatkichdir. Shuning uchun ham inson tabiatining bu murakkab qirrasini ochish ahamiyatlidir. Turli xil kommunikativ vaziyatlarni tushuna bilmaslik ko’p hollarda odamlarni bir-biridan ajratib yuboradi, ziddiyatlarga olib keladi. Shu munosabat bilan guruh birdamligi masalasi, uning ichki mexanizmlari va shakllanish vositalari tahlili bir qadar dolzarb ahamiyat kasb etadi. Guruh birdamligi masalasiga bag’ishlangan tadqiqotlar guruhni tushunishga, birinchi navbatda uni emotsional asosga ega bo’lgan shaxslararo munosabatlarning muayyan tizimi sifatida olib qarashga tayanadi.
Masalani o’rganishning boshqacha yondashuvi ham mavjud bo’lib, unga ko’ra muloqat madaniyati guruh birdamligi nafaqat muayyan guruh xususiyatlari, balki ayni paytda ushbu xususiyatlarning guruh a‘zolari extiyojlariga mos tushishiga, ulardan kutilajak ijobiy natijalarga ham bog’liqdir. Bu o’rinda emotsional tavsifga asosiy urg’u beriladi. Guruh birdamligi kuchlari ikkita hosil qiluvchi turga ega: 1–o’z guruhining jozibadorligi; 2–boshqa munosib guruhlarni jalb qilish kuchi. Buning natijasida guruhni individlar birligi deb belgilash mumkinki, guruhga birlashganlarning har biri birlashish afzalliklarini guruhdan tashqariga nisbatan ko’p deb biladi. Bundan xulosa qilish mumkinki, har qanday guruh azaldan birdam. Biroq, dastlabki birdamlikni ko’z oldimizga keltirganimizda ham uning doimiyligi va o’sib borishi masalasini chetlab o’tmaslik kerak. Natijada tadqiqotchilar o’z oldilariga guruh birdamligining mavjud darajasini o’lchash imkoniyatini beradigan vositalarni topish va qaysi usul bilan uni o’stirishni aniqlash maqsadini qo’ydilar.
Vaqtdan tog’ri va samarali faydalanishning o’rganib olsangiz ihtiyoringizdagi vaqtdan oqilona foydalanishni; maqsadli – ustanovkali katigo’ryalar bilan fikirlashni va maqsadga mos ishlashni rejalashtirish yordamida o’zingizga ishonchni otirib, streslardan holos bo’lishni; har kuni muvoffiqiyatga erishishni va o’zingiz uchun bo’sh vaqitni topishni o’rganib olamiz.
Ishbilarmonlar dunyosida “vaqt=pul” degan tushunch yuradi.
Vaqt pulga tengmi yoki pul vaqtdan ko’ra muhimi.
Bizning tezislarimis: vaqt bu faqat pul emas. Vaqt puldan ko’ra muhimroq . Vaqt bu shunday narsaki, u hayotning o’zi. Vaqtni qaytarib bo’lmaydi. Vaqtni ko’paytirib bo’lmaydi. Vaqtni birovga berib bo’maydi. Vaqt orqaga qaytmay o’tadi. “Vaqt shunday cheklangan kapitalki, u sening tasarrufingda bo’lmasa hech narsa sening tasarrufingda bo’lmaydi” deb takitlayd (Beter Durukker).
Xulosa
Bugungi kunda mamlakatimizda amalga oshirilayotgan ta’lim tizimidagi zamonaviy isloxotlar, ijtimoiy-iktisodiy rivojlanish xamda bozor iktisodiyoti chukur ildiz otib borayotgan davrda Kadrlar tayyorlash milliy dasturiga muvofik bir kator yangi talablar yuzaga keldi. Ular ichida eng muximlari: ijtimoiy-psixologik diagnostika; guruxlarda uzaro shaxsiy munosabatlarni, raxbarlik munosabatlarini taxlil kilish va tartibga solish; ta’lim jarayonini va ijtimoiy ixtiloflarni xamda stresslarni boshqarish; ta’lim tizimini zamonaviy axborot texnologiyalari bilan tahminlash; pedagogik xodimlarga bulgan extiyojlarni taxlil qilish; pedagogik xodimlarning kasbiy va ijtimoiy-psixologik moslashuvi xamda ularni qayta tayyorlash va malakasini oshirish; umumiy urta ta’lim muassasalarini boshqarish tizimini takomillashtirish; ta’lim tizimini boshqaruv jarayoniga yangicha yondashuv; ta’lim muassasalarida mexnat-xuquqiy munosabatlar masalalaridir. Bu nafakat ta’lim tizimidagi boshqaruv muammolarini, balki maktab raxbarlari tomonidan boshqaruvni takomillashtirish xamda uning uslublarini amaliyotga tatbiq etish, shuningdek, turli darajadagi raxbarlarning boshqaruv faoliyatida muammolarni oldindan kurish va ularni ijobiy xal etish qobiliyatlarini shakllantirishni olga surmoqda. Bu o’z navbatida ta’lim tizimida menejment faoliyatini takomillashtirishni yuzaga keltiradi.
SHunday qilib, murakkab tashkilot xisoblangan maktabda tartib-intizomni, uyushqoqlik va axillikni, kuzlangan maqsadlarga erishishda xamkorlik va yakdillikni joriy etish xamda qullab-quvvatlash uchun zamonaviy menejment faoliyati va zamonaviy menejer zarurdir.Bu menejer vaqtning qadri axamiyatiga,vaqtdan foydalanish yo’l qo’yladigan xatolardan,vaqtni boshqarish va tejash usillar,rahbarlarning vaqitdan foydalanish samaradorligi oshirish imkoniyatlar ish tashkillay oladigan menejerdir deb aytishimiz mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
