O’zbekiston respublikasi xalq ta’limi



Download 0,67 Mb.
bet4/4
Sana05.04.2022
Hajmi0,67 Mb.
#529252
1   2   3   4
Bog'liq
Butun olam. Dars ishlanma

2. Gravitatsion doimiy. Butun olam tortishish qonuni formulasiga gravitatsion doimiy yoki tortishish doimiysi kiradi. Uning fizik ma`nosini oydinlashtiramiz. Buning uchun uni qonun formulasiga kiruvchi kattaliklar orqali ifodalaymiz:
, bundan .
Faraz qilaylik, massasi 1 kg dan bo’lgan ikki jism bir-biridan 1 m masofada turibdi. Gravitatsion doimiy har birining massasi 1 kg dan bo’lgan bir-biridan 1 m masofada turgan moddiy nuqta orasidagi tortishish kuchiga son jihatdan teng:

Gravitatsion doimiyning son qiymatini tajribadan topish mumkin. Uni topishning bir nеcha usuli mavjud. Ulardan bittasini qarab chiqamiz. Juda sеzgir tarozining pallalaridan birining o’rniga uzun ipga simob bilan to’ldirilgan shar osiladi va tarozini muvozanatga kеltiriladi (3-rasm). So’ngra simobli shar ostiga katta massali qo’rg’oshin shar kеltiriladi. Tarozi muvozanatining buzilishi tortishish kuchining ta`siridan dalolat bеradi. Muvozanatni tiklash uchun tarozining o’ng pallasiga og’irlik kuchi sharlarning tortishish kuchiga tеng bo’lgan yuklar qo’yiladi. Tortishish kuchini tajribada aniqlagandan so’ng gravitatsion doimiy hisoblab topiladi.




3-rasm.

T avsiflangan tajribaga o’xshash ikki jismning tortishish kuchini o’lchash tajribalarda ko’p marta qo’yiladi. Natijada gravitatsion doimiyning quyidagi son qiymati olindi:

IV.Yangi mavzuni mustahkamlash:
1.Butun olam tortishish qonuni formulasi qanday ifodalanadi?
2.Butun olam tortishish qonunini ta’riflab bering?
3.Gravitatsion doimiyning fizik ma’nosi va uning qiymatini aytib bering.
V.Darsni yakunlash va baholash: O’quvchilar tomonidan bajarilgan topshiriqlarni o’qituvchi baholash uchun o’quvchilarni uyga berilgan vazifalarni to’g’ri bajarganligi,darsdagi faol ishtiroki va dars jarayonida to’g’ri bajarganligi e’tiborga olinib baholanadi.
Download 0,67 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish