O’zbekiston respublikasi xalq ta’lim vazirligi

Yodda tuting!

Mehnat kodeksiga muvofiq quyidagi hollarda ishlash majburiy hisoblanmaydi:

harbiy yoki muqobil xizmatni o‘tash davrida;

favqulodda holat sharoitlarida;

Mehnat kodeksiga muvofiq (21-modda, 1-qism) mehnatga oid munosabat- larda xodimlarning manfaatlarini himoya qilishni korxonadagi kasaba uyushmalari, ularning saylab qo‘yiladigan idoralari (kasaba uyushmasi qo‘mitalari), mehnat nizolari komissiyalari hamda tuman va shahar sudlari amalga oshirishi mumkin. Korxonada xodimlar manfaatlarini ifoda etayotgan tashkilotlar faoliyati faqat ularni saylagan xodimlarning qaroriga binoan tugatilishi mumkin.
Topshiriq. Mazkur vaziyatni ko‘rib chiqing:

Uzoq vaqt mobaynida korxonada ma’muriyat va mehnat jamoasi o‘rtasidagi nizolar to‘xtamay keldi.

Bu hol ishlab chiqarishda salbiy ta’sir ko‘rsatgani sababli zavod direktori umumiy yig‘ilishda kasaba uyushmasi qo‘mitasi va mehnat nizolari komissiyasini qayta saylashni taklif etdi, buni mavjud tarkib jamoada beqarorlashtirish rolini o‘ynagani bilan dalilladi.

Ishchilarning ko‘pchiligi ushbu taklifga qarshi ovoz berishdi. Shunda direktor rahbar huquqidan foydalanib, zavoddagi bu jamoat tashkilotlari faoliyatini vaqtincha to‘xtatib qo‘ydi.

Shundan keyin korxonada mehnat unumdorligi keskin ravishda o‘sdi va tegishincha ishchilar maoshi oshdi.

Korxona direktori mehnat qonunchiligini buzganmi? Uning o‘rnida nima qilgan bo‘lar edingiz?

1.Mehnat huquqining asosiy manbalarini sanab bering.

2.Mehnat huquqining xususiyati nimadan iborat?

3.Mehnatga oid huquq munosabatlari qanday tamoyillarga asoslanadi?

4.Mehnatga oid munosabatlaming ishtirokchilarini sanab bering.

5.Mehnatga oid munosabatlarda xodimlar manfaatini qaysi tashkilotlar himoya qiladi?

6.«Majburiy mehnat» tushunchasi nimani anglatadi va qaysi hollarda taqiqlanmaydi?

7.Mehnat shartnomasi fuqarolik shartnomasidan nima bilan farqlanadi?

8.Xodim o‘z manfaatlarini uzluksiz qanday himoya qilishi mumkin: nizo ko‘rib chiqilishi uchun darhol sudga murojaat qilishimi yoki avvaliga kasaba uyushmasi qo‘mitasi majlisida aniqlab olishi kerakmi?