|
9-sinf «Biologiya»
(Sitologiya va genetika asoslari)
darsligi A.Zikiryayev va boshqalar tomonidan tayyorlangan bo’lib, uning asosiy bo’limlari:
«Kirish», «Organik olamning xilma-xilligi», «Sitologiya asoslari», «Hayotiy jarayonlarning
kimyoviy asoslari», «Organizmlarning ko’payishi va individual rivojlanishi», «Genetika
asoslari”, “Seleksiya asoslari” hisoblanadi.
Darslik 14 bobdan 49 paragrafdan tashkil topgan, dizayni, rangli rasmlardan iborat.
Uning birinchi «Organik olamning xilma-xilligi» bo’limida organik olamning xilma-xilligi,
ya’ni hayotning hujayrasiz va hujayraviy shakllari, o’simliklar, zamburug`lar, hayvonlar
dunyosi haqida ma’lumot berilgan.
«Sitologiya asoslari» bo’limida hujayra nazariyasi, uning tashqi va ichki tuzilishi,
organoidlarning tuzilishi va funksiyasi birligi, hujayra evolyutsiyasi, hujayraning kimyoviy
tarkibi – anorganik moddalar, organik moddalar, oqsillar, uglevodlar, yog`lar, nuklein
kislotalar, moddalar va energiya almashinuvi haqida ma’lumotlar berilgan.
Organizmlarning ko’payishi va individual rivojlanishi bo’limida esa organizmlarning
jinssiz, jinsiy ko’payishi, hujayralarning mitoz, meyoz bo’linishi, organizmlarning
embrional, postembrional rivojlanishi haqida bilimlar keltirilgan. Genetika va seleksiya
asoslari bo’limida esa genetik tushunchalar, irsiyat qonunlari, o’zgaruvchanlik qonunlari,
odam genetikasi, uning o’rganish metodlari, o’simliklar, xayvonlar, mikroorganizmlar
seleksiyasi to’g`risidagi ma’lumotlar yoritilgan.
Darslikda 75 ta rangli rasm berilgan bo’lib, har bir paragraf so’ngida bilimni tekshirish
uchun savollar, test topshiriqlar berilgan.
Darslik birinchi marotaba nashr qilinganligi sababli, unda bir qancha kamchiliklar
mavjud. Avvalo uning tuzilishi monografik shaklda ifodalanganligini aytib o’tish joiz.
Darslikda boblar ko’paytirib yuborilgan, boblar sonini emas, aksincha paragraf sonini
ko’paytirish zarur.
Хulosa qilib aytganda, “Biologiya” (Sitologiya va genetika asoslari) dan tuzilgan DТS,
o’quv dasturi va darslik mazkur o’quv fanini o’qitish uchun didaktik vosita bo’lib xizmat
qiladi.
ТALABALARNING BILIMLARINI MUSТAHKAMLASh UChUN O’QUV
ТOPShIRIQLARI
40
O’FE
O’quv materialini mustaqil o’zlashtirish uchun
o’quv topshiriqlari
Тopshiriqni
bajarish
bo’yicha ko’rsatma
Bah
o
1-
O’FE
Maqsad: “Biologiya” (Sitologiya va genetika
asoslari)dan tuzilgan DТS ni tahlil qilish.
Laboratoriya mashg`uloti matnini o’rganing va
quyidagi savollarga javob toping:
Biologiyadan tuzilgan DТS da “Тa’lim mazmuni
negizini
belgilovchi
ko’rsatkichlar”
va
“O’quvchilarning
tayyorgarlik
darajasiga
qo’yiladigan talablar” qanday yo’nalishlarni o’z
ichiga oladi? Mazkur yo’nalishlarning mazmuni
va mohiyatini tushuntiring.
“Biologiya” (Sitologiya va genetika asoslari) dan
tuzilgan DТS da “O’quvchilarning tayyorgarlik
darajasiga qo’yilgan talablar”ni o’rganing.
Mazkur talablarni ta’lim-tarbiya jarayonida
amalga oshirish yo’llarini belgilang va 1-jadvalni
to’ldiring.
Тalabalarning kichik
guruhi bilan
hamkorlikda ishlang
Kichik guruhlar
o’rtasida
o’tkaziladigan o’quv
bahsida faol ishtirok
eting
2-
O’FE
Maqsad: “Biologiya” (Sitologiya va genetika
asoslari)dan tuzilgan o’quv dasturi va darslikni
tahlil qilish.O’quv
dasturi va
darsliklarni
quyidagi tartibda ko’rib chiqing:
O’quv dasturidagi mavzularning ketma-ketligida
uzviylik mavjudmi?
Darslikdagi mavzular ketma-ketligi o’quv das-
turiga mos ravishda berilganmi?
Darslikni tahlil qiling uning
yutug`i va
kamchiliklarini ko’rsating.
Тalabalarning kichik
guruhi bilan
hamkorlikda ishlang
Kichik guruhlar
o’rtasida
o’tkaziladigan o’quv
bahsida faol ishtirok
eting
1-jadval
“Biologiya” (Sitologiya va genetika asoslari)dan tuzilgan DТS tahlili
№
O’quvchilarning bilimiga
qo’yilgan talablar
Qaysi mavzularda
tarkib toptirilgan
Qaysi mavzularda
rivojlantiriladi
1
Hujayra tuzilishi
2
Hujayra organoidlari:
Yadro
Sitoplazma va uning organoidlari:
Plastidalar
Mitoxondriya
Lizosomalar
Hujayra markazi
3
Prokariot
va
eukariotlarning
tuzilishi
4
O’simlik va hayvon hujayralari-
ning o’xshashlik va farqlari
5
Moddalarning energetik va plastik
almashinuvi
41
6
Hujayraning
mitoz,
meyoz
bo’linish jarayonlari
7
Belgilarning
nasldan-naslga
berilish qonuniyatlari
8
Uyga vazifa: Biologiyani o’qitishda foydalaniladigan dars turlari bo’yicha dars
ishlanmasini loyihalang.
Do'stlaringiz bilan baham: |
