|
5. O'qish o'zbek tilida olib boriladigan boshlang'ich sinflarda chet tilini o'rganadigan o'rta umumiy ta'lim maktablari uchun o'quv rejasi.
O’qitiladigan fanlar |
Sinflar bo’yicha haftalik soatlar
|
V
|
VI
|
VII
|
VIII
|
IX
|
X
|
XI
|
Kimyo
|
|
|
|
3
|
2
|
2
|
2
|
6. Kimyo nazariy va amaliy jihatdan chuqur o'rgatiladigan maktablar uchun o'quv dasturi (VIII-XI-sinflar)
N
|
O’qitiladigan fanlar
|
Sinflar bo’yicha haftalik soatlar
|
VIII
|
IX
|
X
|
XI
|
1
|
Aromatik kimyo
|
5
|
4/3
|
--
|
--
|
2
|
Kimyoviy analiz asoslari
|
--
|
0/2
|
3
|
--
|
3
|
Organik kimyo
|
--
|
--
|
2
|
4/2
|
4
|
Sanoatda kimyo
|
--
|
--
|
1
|
2
|
5
|
Umumiy kimyo
|
--
|
--
|
--
|
0/2
|
Yuqoridagi o'quv dasturlaridan ko'rdikki, turli yo'nalishga ega bo'lgan maktablarda kimyo dars soatlari bir-biriga mos kelmaydi. Har birimiz maktabda shu dastur asosida dars o'tar ekanmiz, dars soatlari bo'yicha mavzularni to'g'ri taqsimlashni, qaysi mavzular o'tilishi shart-shartmasligini belgilay olishimiz kerak. Masalan, kimyo ixtisosiga ko'ra bo'lgan maktab uchun soatlar yetarlicha berilgan, bunda mukammal o'rgata olishimiz mumkin bo'ladi. Lekin pedagogika, ijtimoiy fanlar bo'yicha bo'lsa, bunda kimyo haftasiga bir soatni tashkil qiladi, bunda asosiy mavzular o'tilib uncha chuqur o'rgatilmaydi, faqat tushunchalar beriladi.
Dasturda organik va anorganik birikmalarning reaksiyalariga bo'ysunadigan kimyoviy reaksiyalar, ularning borish qonuniyatlari haqidagi bilimlarni umumlashtirishga imkon beradi.
Kimyoviy reaksiyalar haqidagi bilimlarni chuqurlashtirish fermentlarning katalitik roli, kataliz organik kimyodagi reaksiyalarning ba'zi bir xususiyatlari, kimyoviy reaksiyalarning mexanizmlari haqidagi nazariyani o'rganish orqali amalga oshiriladi.
O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qaroriga binoan 16 avgust 1999 y "Umumiy o'rta ta'limning Davlat la'lim standartlari" tasdiqlandi va 2000-2001 o'quv yili 7 sinf, 2001-2002 uquv yili 8 sinf, 2002-2003 uquv yili 9 sinflarda joriy etiladigan buldi. Yangi standart bo'yicha kimyo 7-9 sinflarda haftada 2 soatda, ja'mi haftali 6 soat, jami soat 204 deb tasdiqlandi.
Kimyo fanidan o'quvchilar quyidagi bilim, ko'nikma va malakalarni egallashlari shart:
-
modda, uning tarkibi, tuzilishi, xossalari, tarkibini bilish;
-
kimyoviy element va ularning birikmadagi valentligini hamda kimyoviy formulalarni tuza bilish;
-
kimyoviy qonunlar va nazariyalarni, atom-molekulyar ta'limotni bilish;
-
anorganik birikmalarning eng muhim birikmalari tarkibi, xossalari va qo'llanilishini bilish;
-
kimyoviy elementlar Davriy qonuni va Davriy sistemani bilish;
-
kimyoviy bog'lanish turlarini bilish;
-
kimyoviy reaksiyadagi asosiy qonuniyatlarni anglash;
-
kichik Davrda joylashgan kimyoviy elementlar tavsifini bilish;
-
kislota, ishqor, tuzlarning dissoziazialanishini yoza olish;
-
ion almashinish tenglamalarini yoza olish;
-
metall va metallmasslarning ayrim vakillari xossalari va qo'llanishini bilish;
-
buyuk allomalarimiz va ularning kimyo rivojida qo'shgan xissalari haqida tasavvurga ega bo'lish;
-
Uzbekistonda olinadigan kimyoviy xom ashyolar va ularning mohiyatini anglash;
-
organik moddalarning tuzilish nazariyasini tushuntira olish;
-
anorganik va organik kimyoga oid masalalar yecha olish;
-
polimerlarning xossalari va qo'llanilishini tushuntira olish;
-
kimyoviy reaktivlar va jihozlardan foydalana olish;
-
kimyoviy ishlab chiqarish jarayoni, kimyoviy moddalardan foydalanishni ekologik nuqtai nazardan tushuntira olish;
7-SINF
Xaftasiga 2 soat, jami 68 soat
-
|
Kimyo fanining predmeti va vazifalari. Uni fan sifatida shakllanish tarixi. Markaziy Osiyoda va O'zbekistonda kimyo. O’zbekistondagi kimyogar olimlarning kimyo faniga qo'shgan hissalari
|
2 soat
| |
Kimyoning asosiy tushuncha va qonunlari
|
20 soat
| |
Kimyoviy elementlarning toifalanishi
|
2 soat
| |
Vodorod
|
4 soat
| |
Kislorod
|
8 soat
| |
Suv va eritmalar
|
6 soat
| |
Anorganik moddalarning eng muhim sinflari
|
24 soat
| |
Kimyoning qishloq xo'jaligidagi ahamiyati
|
4 soat
|
7-sinf o'quvchilari bilan o'tqaziladigan ekskursiyalarning taxminiy joylari. O'lkashunoslik muzeylari. Sanoat va qishloq xududi korxonalaridagi kimyo laboratoriyalari. Dorixona. Xujalik mollari magazini. Suv tozalash inshootlari. Foydali qazilmalar qazib olinadigan konlar va boshqa uqituvchi lozim topgan joylar.
8-SINF
Xaftasiga 2 soat, jami 68 soat.
-
7-sinf kimyo kursining eng muhim mavzularini takrorlash (4 soat).
-
Elementlar Davriy sistemasi va atom tuzilishi (16 soat).
-
Kimyoviy bog’lanish (8 soat).
-
Elektrolitik dissotsialanish nazariyasi (6 soat).
-
Metallmaslar (32 soat).
-
Mineral o'g'itlarning qishloq xo'jaligidagi ahamiyati (2 soat).
8-sinf o'quvchilari bilan o'tqaziladigan ekskursiyalarning taxminiy joylari. Oltingugurt, ko'mir va boshqa foydali tabiiy qazilmalar olinadigan joylar. Sanoat miqyosida kislorod, oltingugurt, azot olinadigan korxonalar, sul'fat kislota, mineral o'g'itlar ishlab chiqaradigan zavodlar, mineral o'g'itlar omborlari, mahalliy o'git va ularning mineral o'gitlar bilan aralashmasini tayyorlash joylari. Xo'jalik mollari magazini. Dorixonalar.
9-SINF
Xaftasiga 2 soat, jami 68 soat.
-
8-sinf kimyo kursining eng muhim mavzularini takrorlash (6 soat).
-
Uglerod guruxi (7soat).
-
Kremniy (4 soat).
-
Organik birikmalar (26 soat).
-
Metallar (25 soat).
-
Kimyo va ilmiy-texnik taraqqiyot (2 soat).
-
Anorganik va organik kimyodan olgan bilimlarni umumlashtirish (5 soat).
9-sinf o'quvchilari bilan o'tqaziladigan ekskursiyalarning taxminiy joylari. Ko'mir, gaz, neft va boshqa tabiiy foydali qazilmalar olinadigan joylar. Sanoat miqyosida anorganik moddalar olinadigan korxonalar, neftni haydash va krekinglash sun'iy va sintetik tolalar, sun'iy charm, plastmassalar ishlab chiqaradigan zavodlar.
Sement, g’isht, sapol, shisha va chinni zavodlari. Cho'yan, po'lat, aluyminiy va boshqa rangli metallar va qotishmalar ishlab chiqaradigan korxonalar. Cho'yan, po'lat va rangli metallarga ishlov berib, xalq iste'mol mollari ishlab chiqaradigan mahalliy korxonalar va hunarmandchilik ustaxonalari, xo'jalik mollari magazini, dorixonalar.
ORGANIK KIMYO. X-SINF.
Xaftada 2 soat, jami 68 soat, 4 soat zahira.
-
Anorganik kimyo kursining asosiy masalalarini takrorlash (3 s).
-
Organik birikmalarning kimyoviy tuzilish nazariyasi. Kimyoviy bog' lanishning elektron tabiati (5 s).
-
To'yingan uglevodorodlar (7 s).
-
Aromatik uglevodorodlar (9 s).
-
Uglevodorodlarning tabiiy manbalari va ularni qayta ishlash (4 s).
-
Spirtlar va fenollar (7 s).
-
Al'degidlar va karbon kislotalar (9 s).
-
Murakkab efirlar, yog'lar (5 s).
-
Uglevodlar (10s)
11-SINF
Xaftada 2 soat, jami 68 soat, 2 soat zahira.
-
Aminlar. Aminokislotalar. Azotli geteroziklik birikmalar (6 s).
-
Oqsillar. Nuklein kislotalar (4 s).
-
Yuqori molekulyar sintetik moddalar va ular asosida olinadigan polimer materiallar (7 s).
-
Organik kimyo kursidan olingan bilimlarni umumlashtirish (4 s).
Do'stlaringiz bilan baham: |
