O’zbekiston respublikasi veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish qo’mitasi samarqand veterinariya meditsinasi instituti veteriariya jarrohligi kafedrasi operativ xirurgiya va anesteziologiya fanidan

Operatsiya texnikasi:
Ayg’irlarni axtalaganda Zand axtalash qisqichi yoki emaskulatordan foydaanish mumkin. Ularni kullashdan asosiy maksad tomirlarda trolib hosil kilib, kon okishini oldini olish.
Chap qo’l bilan urug’don xaltani terisi taranglashtiriladi, buning uchun jgutdan ham foydalanish mumkin. Skalpel yordamida bo’rtib turgan yuzasida ikkita bir xil parallel kesim olib boriladi, barcha to’qimalar to urug’dongacha kesiladi, agar navda urug’don ham kesilib ketsa muhim axamiyatga ega emas. Umumiy qin pardani kesimi terining kesimiga mos tushishi kerak. Urug’don chap qo’l bilan jarohat orqali tashqariga chiqariladi, qin payi tekislanib umumiy qin pardaga yaqinlashtirilib kesiladi. Agar pay urug’don ortig’iga yakin kesilsa urug’ arteriyasi shikastlanishi mumkin.
Shundan so’ng urug’don va tizmachasi umumiy qin pardadan 7–10 sm uzunlikda ajratib olinadi.
Ajralgan umumiy qin parda pinset yordamida qin kanaliga kirgiziladi.
Urug’don tizmachasi bilan tashqariga chikariladi, xalta va umumiy qin parda yuqoriga chov tarafga ko’tariladi va urug’don olib tashlash bosqichiga o’tiladi.
Zand qisqichi ishlatilsa, urug’dondan 7–9 sm yuqoridan tizmacha kisiladi va urug’don uz uki atrofida 10–15 marta buraladi to uzilib tushguncha. Burash natijasida qon tomirlar mustaxkam yopiladi.
Emaskulyator ishlatilganda urug’don tizmachadan buralmasdan olib tashlanadi. Chunki emaskulyator qisuvchi va kesuvchi yuzalarda tuzilgan emaskulyator urug’don tizmachasida 5–6 minut ushlab turiladi.
Yopiq usul bilan axtalash – bunda urug’don leщyotka yoki ligatura ishlatilib olib tashlanadi.
Lishetka yordamida axtalash – urug’don xalta umumiy qin pardagacha kesib boriladi. urug’don umumiy qin parda bilan tashkariga chikariladi, bo’shliqda organ to’qimalar yo’q ekanligi aniqlangandan keyin tizmacha 180^oS buraladi va 7 sm teparokdan steril leщyetkani qo’yilib berkitish lozim. Leщyotkadan 2 – 2,5 sm pastroq tizmacha kesiladi va urug’don olib tashlanadi. 7 – 8 kundan keyin leщyotka olinadi yoki o’z–o’zidan tushib ketadi.
Ligatura qo’yib axtalash – urug’don tizmacha bilan tashqariga chiqarilgandan keyin yuqoridan Zand qisqichi bilan tizmacha kisiladi. Qisqich olingandan keyin tizmacha 180^oS buralib yana bir marta qisiladi, hosil bo’lgan ariqchaga ketgut qo’yilib bog’lanadi. Ikki–uch barmoq pastdan kelib olib tashlanadi.