O‘zbekiston respublikasi veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish davlat qo‘mitasi SamarQand veterinariya meditsinasi instituti

Kasallikning kilinik belgilari

Trixodesmaotoksikozning o’pka va asab-jigar shakllari farqlanadi. O’pka shaklida kechganda yengil bezovtalanish, ekspirator hansirash, nafas chiqarishda qovurg’alar orasining ichkariga cho’qishi, yurak urishining biroz kuchayishi va ikkinchi tonning jarangdor (aksentli) eshitilishi aniqlanadi. Nafas zo’riqqan bo’lib, temirchi bosqoning tovushini eslatadi. Ishtaha saqlangan, kasallikning oxiriga kelib kuchaygan bo’lsada, kuchli ariqlash kuzatiladi. Tana harorati fiziologik me’yorlar chegarasida bo’ladi.
Trixodesmatoksikozning asab-jigar shaklida holsizlanishning kuchayib borishi va keyinchalik soporoz holati xarakterli bo’ladi. Hayvon og’zida chaynalmagan oziqa osilib turgan holatda boshini pastga qilib turadi (oglium). Shilliq pardalar oqargan va kuchsiz sarg’aygan, jigarning chegarasi kattalashgan bo’ladi. Kasallining oxiriga kelib, hayvonning tashqi ta’sitrotlarga javob reaksiyasi, ishtaha va suv qabo’l qilish bo’tunlay yo’qoladi, yotib qoladi va o’limi kuzatiladi.
Cho’chqalarda trixodesmotoksikoz o’tkir kechadi. Zaharlanishning boshlanishida qo’zg’alish, ishtahaning yo’qolishi, ixtiyorsiz harakatlar, qonli ich ketishi, qo’sish, qon’yunktivaning qizarishi, nafasning kuchayishi va qiyinlashishi qayd etiladi. Kasallikning 2-3- kunlarida ekspirator hansirash, ko’zning va qorin terisining qizarishi, mahalliy haroratining ko’tarilishi va og’riqli bo’lishi, burundan qonli, ko’pikli oqmalar oqishi, qon yoki shilimshiq aralash ich ketishi va o’pka shishi tufayli kuzatiladigan asfiksiya oqibatida o’lim qayd etiladi.
Qoramol va qo’ylarda zaharlanish surunkali tarzda kechadi va kuchayib boruvchi holsizlanish, ariqlash, ishtahaning o’zgarib turishi, bo’yin terisida burmalar, tuyoqlar orasida yaralarning paydo bo’lishi xarakterli bo’ladi. Qo’ylarning erta bahorda yaylovlarda zaharlanishi qon va shilimshiq aralash suyuq ich ketishi, nafasning zo’riqishi, taxikardiya, qon’yunktivaning qizarishi bilan o’tadi. Zaharlangan qo’ylar holsizlanadi, suruvdan qolib ketadi, yotib qoladi va xuddi uxlayotgandek holatda o’lib qoladi.