O‘zbеkistоn rеspublikаsi



Download 3,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet102/120
Sana17.09.2021
Hajmi3,33 Mb.
#177283
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   120
Bog'liq
mashinasozlikda ishlab chiqarish zharayonlarini avtomatlashtirish asoslari (7)

9-Amaliy mashg’ulot 
Mavzu: Maxsulotni nazorat qilishni va sortlarga ajratishni avtomatlashtirish. 
Maxsulotni  nazorat  qilish  rostlanuvchi  obektlarning  dinamik  xususiyatlarini 
o‘rganishdan  boshlanadi,  chunki  sb’ektlarning  hossalarini  batafsil  bilmasdan  turib 
unga mos keluvchi rostlovchi qurilmshi yaratish mumkin. EmaC.  
Rostlanuvchi  ob’ektlarning  xilma-xilligiga  qaramasdan  ularni  dinamik 
xususiyatlari negizida hammasi bo‘lib uchtagina guruhlarga ajratish mumkin: ustivor, 
neytral va noustivor ob’ektlar (15-rasm).  
Rostlanuvchi  ob’ektga  rasmda  ko‘rsatilganidek  qisqa  muddatli  (  )  tashqi  signal 
ta’sir  qilsin.  Natijada  uning  chiqish  koordinatasi  ham  muvozanat  holatdan  chetga 
chiqa  boshlaydi.  Agar  tashqi  ta’sir  so‘ngandan  so‘ng,  rostlovchi  qurilmaning 
ishitirokisiz , ob’ektning o‘z ichki xususiyatlari yordamida uning chiqish koordinatasi 
ilgarigi  muvozanat  holiga  qaytib  kelsa,  (pastdagi  grafikda  1-egri  chiziq),  bunday 
ob’ektlarga  ustivor  ob’ektlar  deyiladi.  Huddi  shunday  ta’sir  natijasida  ob’ektning 
chiqish  koordinatasi  orqaga  qaytmasdan,  vaqt  o‘tishi  bilan  yangi  muvozanat  holatni 
egallasa  (grafikda  2-egri  chiziq),  unday  obektlar  neytral  ob’ektlar,  deb  ataladi, 
Nousotivor ob’aktlarda esa chiqish koordinatasi muvozanat holatga nisbatan cheksiz 
uzoqlashib ketaveradi (grafikda 3-egri chiziq).  
Botik;  tekislikda  joylashgan  sharik  ustivor  ob’ektlarga,  gorizontal  tekielikdagi 
sharik  neytral  ob’ektlarga,  qavariq  tekislik  tepasida  joylashgan  sharik  esa  noustivor 
ob’ektlarga klassik misollar bo‘la oladi.  
Lazer-elektromagnitli  nurlanishning  manbai  bo’lib,    atom  vamoleqo’lalarning 
majburiy  nurlanishga asoslangan infrakizilva  infrakuk 


122 
 
Diapozonda  kurinadi.    “Lazer”  suzi  inglizcha  ‘’Light    amlification  bu 
Stumylated  Emission  of  Radiation”  jumla  suzlarining    bosh    xarflaridan  tuzilgan 
bo’lib  “majburiy    nurlanish    natijasida    yoruglikning  kuchayishi”  degan  ma`noni 
bildiradi.  Majburiy  nurlanish    yuqorigi  energiya  satxida  turgan  va  kuyi  satxga  
utishida  elektronnig  kvant bilan tuknashishi natijasida sodir bo’ladi. Yoruglikning 
kuchayishi  birinchi  kvant,  ya`ni  kvantni  uygotuvchi,  atom  bilan  tuknashganda  yuk 
bo’lib  ketmaydi,  balki  saklanib  koladi  va  kvant    yangi    tugilgan    kvant  bilan  birga 
yana  uchishda davom  etadi. Keyin  ikkala  kvantningxar  biri  aktiv  moddada  bittadan, 
keyin  sakkizta,  un  oltita  va  xokazo  atomlar  bilan  kvantlarning  yo’li    tugaguncha  
tuknashadi.  Shunday    qilib  bu  yul  kancha  uzun  bulsa  yanada  kuvvatli  kvantlar 
uyumini,  ya`ni    kuvvatli  yoruglik  nurini  birinchi  kvant  tugdiradi.    Yoruglikning 
boshlangich  impul  sini  birinchi  kvant  emas,    balki  ko’plab  kvantlar  xosil  qiladi, 
demak kvantlar uyumi xam  yanada  kuvvatli  bo’lib  boradi. Shuning uchun kattik 
tanali  lazerlarda  ingichka  uzun  prizma,  tsilindr    ko’rinishda,ya`ni  uzunligi 
kalinligidan  un  barabar  katta    bulgan,    sterjen  ko’rinishidagi  aktiv  moddalardan 
foydalaniladi. 
Generatorda    oynalar  tizmi  mavjud  bo’ladi.Oyna  toretslari  kumush  bilan 
koplangan    sterjendan  iborat  bo’ladi.  Toretslaribir-biriga  kat`iyravishda  parallel    va 
tsilindr ukiga  nisbatan  perpendiqo’lyar  qilib  jilvirlanadi. Bunda bitta toretsi undan 
yoruglik  to’liq  kaytishi  uchun    zich    qilib    kumush  bilan  koplanadi,  boshqasi  90% 
kvantlarni  kaytarib  10%  utkazib    yuboradigan  qilib  yupka  katlamda  kumush  bilan 
koplanadi.    Oynalar  aktiv  moddada  uchayotgan  kvantlar  birlamchi  oqimini  ko’p  
karra    kuchaytirish  uchun  lazer  nurini  yunaltiradigan  qilib  o’rnatilishi    zarur. 
Sterjenning oxirigacha  uchib  boradigan  birlamchi oqim  yoruglikning  kuvvatli  oqimi 
bo’lishiga xali juda xam kuchsiz bo’ladi.  Bu oqimni oyna sterjen toretsiga uloktirib 
tashlaydi. Kvantlar oqimi  yangi  kuch  yigib  orkaga gigant sakrashlar bilan  yuguradi. 
Chiqadigan yoruglik bulagining  kuvvati amaliy jixatdan sezilmaydigan darajada tez 
ortadi. 
Elektrod-asbobning  shakli  tayyorlamada  aks  etsa,  bunday  elektroximiyaviy 
ishlov berish elektro ximiyaviy  xajmiy  andozalash  deb ataladi. Agar elektrod-asbob 
uzgarmas  kesimdagi  teshik  xosil    kila  borib  tayyorlamaga  kirsa,    bunday    elektro  
ximiyaviy    ishlov    berish  elektroximiyaviy  ishlov  berish  elektroximiiyaviy  teshish  
deb  ataladi. Elektroximiyaviy yunish va elektroximiyaviy kesish  imkoni  xam  bor. 
Elektroximiyaviy  yunishda  tayyorlama  aylanadi,    elektrod    asbob    esa  ilgarilanma 
xarakatlanadi. 
     
 Elektroerroziyali  ishlov  berishda  elektrik  razryadlar    ta`sirida  elektrik 
erroziya natijasida tayrlamaning shakli ,  o’lchamlari va tayyorlama sirtining gadir-
budirligi va xossalari uzgaradi.    Elektroerrloziyali ishlov berishda ishlov beriladigan  
sirt    elektroerroziyali  ishlov  berish  vaqtida  elektr  razryadlar  ta`sir  qiladigan 
elektrotayyorlamaning bir qismidir. 
      
Elektroerroziyali 
ishlov 
berish 
turlariga 
elektroerroziyali 
mustaxkamlash, 
xajmiy 
andozalash, 
teshik 
ochish, 
markalash, 
qirqish, 
kesish,jilvirlash va boshqalar kiradi. 
      
Elektrofizik  va  elektroximiyaviy  ishlov  berish  usullari    an`anviy  usulda 
ishlov  berilishi  kiyin  bulgan  yuqori  mustaxkamlikdagi  materiallarni  qo’llanishi 


123 
 
sababli  paydo  buldi.    Yangi  usullar  murakkab  shakldagi  detallarni  (shtamplar,  pres-
shakllar),  bikrligi past bulgan yoki kichik o’lchamdagi detallarni (dumalok teshikli, 
tirkishli) ishlov berish samarali ekanligi,  xamda tayyorlamaga mexanik  ta`sir qilish 
chegaralangan, yoki kesuvchi asbob (freza, parma,  keskich) ishlov beriladigan sirtga 
keltirib bulmaydigan xollarda xam  samarali ekanligi ma`lum. 
Tayyorlamalarga    elektrofizik    va    elektroximik    ishlov    berish  usullari  katta 
potentsial  imkoniyatlarga  ega.    Ular  yuklanishning    va  tempraturaning  keng 
diapozonlarida, xamda agressiv muxitda ishlaydigan mashina,  jixoz vauskunalarning 
detallarini  an`anviy    usulda  tayyorlashni  tuldiradi  va  ayrim  xollarda  almashtiradi.  
Elektrofizik  va  elektroximik  ishlov  berish  usuli,  ayniqsa,    asbob  shtamplash  ishlab 
chiqarishda:  kuyma  shakllarni,  pres-shakllarni,    kokillarni  tayyorlashda  samarali 
bo’ladi.  Bunda to’liq yoki ko’p darajada yuqori  malakali ishchilarning urnini bosadi. 
 

Download 3,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   120




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish