О‘zbekiston respublikasi

I bobning xulosi

Predloglar haqida mutaxasislarning turli xil fikrlari mavjud. Predloglar yordamchi soʻzlardan biri boʻlib, gapda mustaqil holda qoʻllanilmaydi. Gap boʻlagi boʻlib kela olmaydi. Predlog oʻzi boɡʻlab kelgan soʻzni boshqa soʻz bilan sintaktik aloqaga kiritadi va uni boshqaradi. Predlog oʻzi boɡʻlagan soʻzni boshqarib kelganda, oʻzining leksik ma’nosini saqlab qoʻladi.

Predloglar haqida “DUDEN GRAMMATIK” kitobida shunday fikr yoʻzilgan: Predloglar oldinda turuvchi ma’nosini anglatadi va soʻz tartibiga ta’sir koʻtsatadi [3,383].

Boshqa manbalarda predloglarning sintaktik hamda grammatik boʻɡʻlanishi haqida shunday fikrlarni oʻqish mumkin:

“Die Präposition ist eine Wortart, die die Aufgabe hat, ein Substantiv mit einem anderen Wort, von dem dieses Substantiv syntaktisch abhängig ist, zu verknüpfen” [2,159].

Predloglar haqida nemis tili grammatika kitobida shunday fikrlar yozilgan:

“Die Personen und Sachen stehen in der Wirklichkeit und demgemäβ in unserem Denken nicht zusammenhanglos nebeneinander, sondern in einem bestimmten Verhältnis zueinander. Die helfen ihre Beziehungen untereinander und damit eine bestimmte Ordnung auszudrücken ”[8,159].

Quyidagi konteksda predloglar soʻzlovchilarga hozir yoki bu yerda kabi soʻzlar bilan boɡʻliq boʻlgan holatlarni ifodalashda yordam berishi aytib oʻtilgan:

“Bei den Präpositionen (Verhältniswörtern) kommt die Ich-Hier-Jetzt-Origo des Sprechens insofernbesonders zum Ausdruck als dem Sprecher mithilfe der Präpositionen eine reiche Vielfalt von Aussagen über das Einordnen, das in Bezug setzen im räumlichen, zeitlichen und logischbegrifflichen Bereich zur Verfügung stehen ”[4,147].

Demak predloglar yordamchi soʻzlardan hisoblanib, gapda mustaqil holda qoʻllanilmaydi. Gapning mustaqil boʻlagi boʻlib kelmaydi. Ular boɡʻlanishining xarakterini aniqlaydi va konkretlashtiradi. Predloglar vositali kelishik formasidagi ot yoki biror otlashgan boshqa soʻz turkumini ot, fe‘l, sifat, olmosh, ravishlar bilan boʻlgan aloqa xarakterini aniqlaydi.