O'zbekiston respublikasi

Ishni  bajarish  tartibi.  Qovushoqlikni  aniqlashga  kirishidan  avval  viskozimetr 
yaxshilab  erituvchida  artilgan  va  quritilgan  bo’lishi  kerak.  Shundan  keyingina  uni 
vintlar  yordamida  shtativga  gorizontal  ravishda  o’rnatiladi  va  uning  so’losi  tagiga 
sig’imi  100  ml  dan  ko’p  bo’lgan  stakan  quyiladi.  So’lo  teshikchasi  barmoq  bilan 
berkitilib, idishga sinaladigan materialdan toplguncha inadi. 
Materialning  ortiqcha  qismi  bo’lsa  uni  shisha  tayoqcha  bilan  sidirib  olib 
tashlanadi,  so’ngra  barmoq  viskozimetr  so’losidan  olinadi  va  darhol  sekundomer 
yurgizib  yuboriladi.  Materialning  oqib  tushishi  tugashi  bilan  sekundomer  ham 
topxtatiladi.  Sinaladigan  materailning  viskozimetrdan  oqib  tushishi  uchun  ketgan 
vaqt shu material uchun shartli qovushoqlik bo’lib xizmat qiladi. Tajriba shu yo’sinda 
uch  marta  qaytariladi,  bunda  ish  natijalarining  bir-biridan  2,5  %  dan  oshmasligi 
kerak. 
Lok  –  bo’yoq  materiallarning  qovushoqligini  haroratga  bog’liqligini  bilish 
uchun sinaladigan material termostat ichiga qo’yiladi, kerakli haroratgacha qizdiriladi 
va  qovushoqligi  yuqorida  aytilgan  usul  bo’yicha  aniqlanadi.  Olingan  natijalar 
quyidagi 6-jadvalga yozib chiqiladi. 
 
6-jadval. Lok – bo’yoq materiallarning qovushoqligini aniqlash natijalari  
Lok-bo’yoq 
material 
markasi 
Lok-bo’yoq 
materialining 
tajriba paytidagi 
harorati, 
o
S 
Qovushoqligi, s 
O’lchashlar 
O’rtacha 
qiymati, s 
1 
2 
3 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
  
Olingan  sinash  natijalari  asosida  qovushoqlikni  haroratga  bog’liqlik  grafigi 
chiziladi.