O‟zbekiston respublikasi

Ish uchun kerakli jihozlar: Mulyajlar, rangli atlaslar, plakatlar, mulyajlar, releflar.


Ishning borishi: Talabalar qo‘l va oyoq muskullarining tuzilishini mulyajlar, rangli plakatlar, releflar va atlaslardan ko‘rib o‘rganishadi.


Ishni rasmiylashtirish: Talabalar qo‘l va oyoq muskullarining tuzilishini rangli ko‘rinishda albomlariga chizib, qisqacha konspekt qilishadi.

12 -ISH: QON GURUHLARINI ANIQLASH.

Qon guruhlari bir-biridan agglyutinogen va agglyutininlarning saqlanishi bilan farqlanadi. Agglyutinogenlar yopishish qobiliyatiga ega modda bo‘lib, eritrotsitlarda bo‘ladi. Agglyutininlar- yopishtiruvchi bo‘lib, plazmada bo‘ladi. Asosan ikki xil aggyutinogenlar (A va V) va tegishli ikki agglyutininlar (α va β ) bor.

Agglyutiniatsiya reaktsiyasi faqat bir xil nomli agglyutinogenlar va agglyutininlar uchrashganidagina (konktaktda bo‘lganda) yuz beradi: masalan : A va α yoki V va β.
Agglyutinatsiyani qonning ivishida erimas, ip holatiga va cho‘kmaga tushgan fibrin bilan chalkaltirish mumkin.
Qon guruhini aniqlash qon quyishda amaliy ahamiyatga ega. Bunda donor (qon beruvchi) eritrotsitlari va retsipient (qon oluvchi)ning plazmasi xusisiyatlari hisobga olinib, donor plazmasining agglyutinattsiya qilish xususiyati e‘tiborga olinmaydi, chunki u oz miqdorda yuborilib, retsipent ( ko‘p qonda) qonida suyulib, o‘zining agglyutinatsiya qilish xususiyatlarini yo‘qotadi.
Agar donor qonida retsipient plazmasidagi agglyutininlar bilan xil ismli agglyutinogenlar bo‘lsa, unda bunday qonni qo‘yish gemoliz va gemotransfuzion karaxtlik hodisasiga olib keladi, chunki agglyutinatsiya hodisasi sodir bo‘ladi. Retsipient agglyutininlariga bir xil agglyutinogenlari bo‘lmagan donor qoni quyishga yaroqlidir.

Qon har xil guruhlarining mos kelishini aniqlash.

2. 
   jadval
   

Donor agglyu- tinogeni	Retsipient agglyutinogeni
	α, β (I)	Β (II)	α (III)	0 (IV)
0 (I)	-	-	-	-
A (II)	+	-	+	-
V (III)	+	+	-	-
AV (IV)	+	+	+	-

Izox: (+) belgisi bilan agglyutinattsiya reaktsiyasi, (-) belgisi bilan esa bu reaktsiyaning yo‘qligibelgilanadi.
Qon guruhlari o‘zidan ma‘lum agglyutinin saqlagan standart zardoblar yordamida eritrotsitlarning xossasi bo‘yicha aniqlanadi.