O„zbekiston respublikasi


Iqtisodiy tahlilda yashirin baholar



Download 0,99 Mb.
bet45/49
Sana23.12.2022
Hajmi0,99 Mb.
#895172
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   49
Bog'liq
O„zbekiston respublikasi

Iqtisodiy tahlilda yashirin baholar.


Jamiyat nuqtai nazaridan qaraganda loyiha mahsuloti-ni sotish yoki resurslarini sotib olish baholari doim ham xa-rajatlar va daromadlarning maqbul darajasini kursata olmaydi. Masalan, baholar }tlarga soliq t)?lashga ketgan xarajatlar ko‗shib yuboriligi patijasida oshirib yuborilishi davlat subsidiyasi ta‘sirida pasaytirib yuborilipsh mumkin. Iqtisodiy tahlil uchun, ikki yoqlama hisoblashga yo‗l ko‗ymas-lik maqsadida, baholarni bu elemsntlardan tozalash kerak.


Ikki yoqlama hisoblash shu tufayli ro‗y beradiki, jamiyat, dastlab, ishlab chiqaruvchiga sotib olinayotgan mahsulot baho-siga soliqlar (subsidiyalar) ko‗shilishi natijasida oshiril-gan (kamaytirilgan) narxda haq to‗laydi, keyin esa ishlab chikaruvchi daromadining bir qismini soliq sifatida olib qo‗yadi (ishlab chiqaruvchiga subsidiya ko‗rinishida qo‗shimcha daromad beradi), ya‘ni bu bilan soliq va subsidiyalarni ikki bor hisob-ga oladi. Boshqa holatlarda baholar monopolistik amaliyoti ta‘sirida, ularning davlat tomonidan tartibga solinishi, boj to‗lovlari hamda boshqalar ta‘sirida muvozanat darajasida-gidan farq qilishi, ya‘ni xatoli bo‗lishi mumkin.
Iqtisodiy tahlilda baholarni tozalash uchun hisoblab topilgan, ya‘ni boshqacha aytganda, yashirin (soyadagi) baholar-dan foydalaniladi. YAshirin baholarni aniqlashda ichki bo-zorda baholar yuqorida keltirib chiqaruvchi omillar mavjud bo‗lmagan paytda qanday bo‗lar edi, degan shartga asoslaniladi. YAshirin baholarni aniqlashning eng oddiy uslubi jahon baho-larini olib, bir necha usullarni qo‗llagan holda, so‗mda qayta hisoblab chiqishdir.
Bu muqobillikka asoslangan yondashuvni (lekin yuqorida keltirilgan uslubni emas) jahon bahosi bo‗lmagan tovarlar-ning, ya‘ni er, ishchi kuchi, turli xizmatlar va hokazolarning «yashirin» baholarini hisoblab topishda ham qo‗llash mumkin.
Agar firma loyihani o‗z erida amalga oshirayotgan bo‗lsa va shuning uchun ham moliyaviy tahlil jarayonida erning qiy-mati xarajatlarga deyarli kiritilmasa, u holda iqtisodiy tah-lilda "yashirin' bahoni:

  1. mahalliy er bozoridagi shunga o‗xshash maydonlarningkiymati asosida;

  2. agar bunday bozor bo‗lmasa, u holda shunga o‗xshash may-Donlarning ijara bahosi asosida;

v) ijaraga berilgan shunga o‗xshash maydonlar bo‗lmasa, u holda sh} erdan olinishi mumkin bo‗lgan qishloq xo‗jaligimahsuloti qiymati asosida aniqlanadi.



    1. Download 0,99 Mb.

      Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   49




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish