O‘zbeкiston respubliкasi

oldirib bo
„
lib
, javob berdi. 
(S.Ahm.) 
-gach 
shaklli ravishdoshli qurilmada esa ravishdosh va hokim fe‘l 
bajaruvchisi turlicha bo‗lishi mumkin. 
Ikromjon maxorkasini o„t 
oldirib bo
„
lgach
, 
(Ikromjon yoki boshqa kimdir) 
javob berdi. 
Ravishdosh shakllarining paradigmatik munosabati quyidagicha: 
1.
 
«Fe‘lni fe‘lga bog‗lash» umumiy sintaktik vazifasi bilan 
birlashuvchi ravishdosh shakllari «hokim fe‘ldan anglashilgan 
harakatning sodir bo‗lish paytini ifodalash» belgisi ostida ajraladi. 
- 

---

216 
a/y, -(i)b,-gancha, -may/masdan, -gani 
shakllarida bu belgi majhul. 
- 
gach, -guncha, -ganda 
shakllarida esa ifodalangan. 
2.
-a/y, -(i)b, -gancha, -may/masdan,-gani
shakllarining 
«ravishdosh va u bog‗langan hokim fe‘l ifodalagan harakatlarning bir 
vaqtdaligini ko‗rsatish» belgisiga munosabati turlicha. Mazkur belgi 
- 
gancha, -a/y 
shakllarida ifodalangan. Chunki bu shaklli ravishdosh va 
undan keyingi hokim fe‘l anglatgan harakatlar bir vaqtda ro‗y beradi: 
kutgancha 
o„tirardi, 
kuta-kuta 
charchadi 
kabi. 
-gani 
shaklli 
ravishdosh va u bog‗langan fe‘l anglatgan harakat turli vaqtda ro‗y 
beradi: 
ko
„
rgani 
keldi, 
aytgani 
ketdi 
kabi. Shuning uchun ular mazkur 
belgiga salbiy munosabatda deyiladi. 
-(i)b, -may/masdan 
shakllarida 
belgi yuzaga chiqishi ham, chiqmasligi ham mumkin. Qiyoslang: