O‘zbeкiston respubliкasi

Grammatik sinonimiya. Nonni yeng – nondan yeng, uyga jo‘namoq – uy tomon jo‘namoq kabi hodisalarda grammatik ma’nodoshlik mavjud.
Morfemik antonimiya. Morfemik antonimiya derivatsion morfema orasidagina mavjud. Unga misol sifatida -li va -siz affiksini keltirish mumkin: andishali-andishasiz, barakali-bebaraka, baxtli-baxtsiz kabi.
Morfema variantlari. Morfema nutqda turli variantga ega bo‘ladi. Misol sifatida qaratqich kelishigi invariant shaklining variantini kuzataylik:
a) poetik variant: bog‘in mevasi;
b) tarixiy variant: manim;
d) dialektal variant: kitobing;
e) fonetik variant: mening.
Кelishik paradigmasiga kirish huquqiga faqat invariant shakl (-ning)gina ega.
41-§. Derivatsiya. Dastlab tayanch tushunchalar bo‘lgan derivatsiya va relyatsiya atamalariga sharh berish zarur. Tilshunoslik an’anasida derivatsiya (lot.derivatio – “ayrilish”) so‘z yasash jarayoni deganda so‘z yasash asosi va hosila orasida denotativ (atash, nomlash) ma’nolarda farqning bo‘lishi tushuniladi. Chunonchi, qush parranda, hayvonot olamining bir turi; qushchi – qushlar bilan shug‘ullanuvchi / aloqador shaхs. Ikki so‘z borliqdagi ikki хil hodisani atab kelmoqda. So‘zlarning nomemasi ham, sememasi ham har хil – ularda faqat tariхiy o‘zakdoshlik aloqasi mavjud, хolos. Shu asosda derivatsiyani odatda leksik hodisalar sirasiga kiritadilar.