O‘zbеkiston rеspublikаsi

ΔY=ΔE x (1/(1-b))= ΔE x m
Soliqqa tortish hisobga olinmaganda yopiq iqtisodiyot uchun davlat xarajatlari multiplikatori va ishlab chiqarishning muvozanatli hajmini quyidagi tenglamalar sistemasini yechish orqali topish mumkin:
Y=C+I+G
C=a+bY

Bu yerda: Y=C+I+G – yopiq iqtisodiyot uchun asosiy makroiqtisodiy ayniyat;

28.1-rasm. Davlat xarajatlari o‘zgarishining multiplikativ samarasi
Tenlamalar sistemasini Y uchun echib quyidagi natijani olamiz:
1
Y = (a+I+G);
1-b
Bu yerda: 1/(1-b) – yopiq iqtisodiyotda soliqqa tortish hisobga olinmagan vaziyatda xarajatlar multiplikatori;
(a+I+G) – avtonom xarajatlar;
b=MPC – istemolga chegaralangan moyillik bo‘lib multiplikator miqdorini belgilovchi asosiy omildir.
Soliqqa tortish hisobga olinganda iste’mol funksiyasi o‘zgaradi va C=a+b(1-t)Y ko‘rinishni oladi. Bu tenglamani asosiy makroiqtisodiy ayniyatga qo‘yib echsak, quyidagi natijani olamiz: