O`zbekiston respublikasi узбекистон республикаси



Download 1,21 Mb.
bet49/49
Sana22.04.2022
Hajmi1,21 Mb.
#572842
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   49
Bog'liq
УМК 8 семестр учун

Глоссарий





Ўзбек

Рус

Инглиз

Луғавий маъноси

1

Кириш жой

Подъезд

Entrance

Бинога кириш жойи

2

Йўналтириш

Ориентация

Orientation

Бинони қутубга нисбатан қуёшга йўналтириш.

3

Кўчириш ёки чиқариб юбориш

Эвакуация

Evacuation

Одамларни бир жойдан бошқа жойга кўчириш.

4

Инсолация Қуёш нурининг тушиши

Инсолация

Insolacition

Хоналар маълум бир муддатда қуёш нурининг тушиши.

5

Елвизак

Сквозняк

Draught

Хоналарни тўғридан тўғри техник (эшик ёки ром) орқали шамоллатиш, елвизак хосил қилиш

6

Хонадонлар тўплами

Секция

Section

Бир нечта хонадонни зина ёки лифт атрофида жойлаштириш

7

Бўлак (архитектуравий)

Деталь (архитектурный)

Detail (architectural)

Бино архитектурасидаги деталларнинг ўзаро нисбати

8

Бино қисмлари нисбати

Пропорция

Proportion

Бино фасадларидаги деталларнинг ўзаро нисбати

9

Мутанносиблик

Соразмерность

Proportionality, Harmony

Биноларнинг бир-бирига нисбатан солиштириш (мутанносиблик)

10

Туйник (кичкина тешик)

Фрамуга

fanlight

Хоналарни шамоллатишга қолдирилган туйнук(тешик)

11

Бурчакдаги хонвдон

Угловая секция

cornersection

Хонадонларнинг бино таркибидаги жойлашуви

12

Қаторли

Рядовой

inrows

Секцияларнинг уйга нисбатан қаторли жойлашуви

13

Бўлак(Бир бутун)

Блок

Theblock

Бўлак (бино ёки уйга нисбатан)

14

Демография

ДемографИЯ

Demography

Ахоли таркиби ёки касби , иши ва бошқалар

15

Тоифаланиш

Классификация

Classification

Бино ва иншоотларни тоифалаш ,ажратиш

16

Урғу бериш

Акцент

Accent(stress)

Композициянинг бирор қисми ёки элементига урғу бериш, киши эътиборини қаратиш мақсадида қўлланиладиган бадиий меъморий услуб. Қисм ёки элементга алохида фарқ қилувчи холат, шакл, ўлчам ёки ранг бериш, уни ёруғлантиришга ва бўрттириш орқали эришилади.

17

Ўзаро кетма кетлик

Анфилада

enfilade

Бир бирига кетма кет тутушган заллар қатори. Эшиклари бир увда ётган ўзаро узвий боғланган хоналар, заллар, саройлар, паркларда алохида ёпиқ яшил мухитлар қатори.

18

Меморчилик

Архитектура

Architecture

Юксак савиядаги қурилиш санъати. Қурилишда қурилиш қурилмалари, бино ва иншоотлар шакилларининг комппозицияси, функцияси хамда хажмлар уйғунлигининг бадиий яхлитлигига эришиш. Жамиятнинг мафкуравий ғоялари, моддий маданияти, бадиий-эстетик қарашлари ва бунёдкорлик санъатини ўзида яхлит тарзда мужассамлаштира олган инсон ижодининг махрули-меъморий асар.

19

Архитектоника

Архитектоника

Architectonics’
ordonnance

Қурилиш формалари тизими ва материаллари билан бино ва иншоотлар композицияси ва фунцияси орасидаги муносабатда юксак бадиий меъморий уйғунликка эришиш санъати.

20

Меъморий ансамбль

Архитектурное ансамбль

Thearchitecturalensemble

Муайян ғоявий-бадиий режа, геометрик ва фазовий уйғун яхлит композицияда яратилган меъморий мажмуа. Композицион ва функционал холатларда ўзаро муносиб боғланган бино ва иншоотлар, ўсимликлар ва бошқа ландшафт элементларининг яхлит бир уйғунлаштирилган меъморий омухтаси. Самарқанддаги Регистон майдони ансамбли, Бухородаги Пойи Калон ансамбли, Москвадаги Кремль ансамбллари мисол бўла олади.

21

Меъморий графика

Архитектурное графика

Architecturalgraphics

Меъморий ғоя ва таклифларни эскиз, чизмалар ва лойихалар кўринишида ифодалаш услублари қўлланиладиган график тасвирлар мажмуаси. Архитектуравий графика бошқа график турларидан фарқ қилиб, тасвирларда масштаблилик ва мухит ифодалилигини кўрсатиш хусусиятига эга. Архитектуравий графиканинг чизикуш, бўёқли, уйғунлашган аралаш ва компьютер услублари мавжуд.

22

Архитектуравий динамика

Архитектурнаят динамика

Architecturaldynamics (changes)

Меъморий хажм ўлчамлари доирасида масса ва ички фазовий мухитнинг кескин ўсиб бориши ва хажмнинг бирон-бир йўналиш бўйича композицион ривожланишини, визуал жўшқинлик ва харакатчанликни таъминловчи меъморий ечим.

23

Архитектуравий компазиция

Архитектурная композиция

Architecturalcomposition

Ғоявий – бадиий мазмуни ва қурилмавий хусусиятларига кўра яратилиши, улардаги алохида меъморий қисм ва элементларнинг мутаносиблиги бино ва иншоотлар ва ансамблларни ижодий яратиш жараёнида қўлланиладиган махсус меъморий усуллари ва бадиий воситаларни антуаш

24

Хаммадан баланд (бино мисолида)

Доминант

Majorants priority

Шаҳарсозлик ва архитектурада юқори бадиий ечимга эга бўлган, бошқа меъморий шакл ва элементларни ўзига композициявий бўйсундирадиган асосий меъморий урғу. Доминант бирор бир меъморий шаклда, рангда, фактурада ёки ғоявий мазмундорликда ифодаланиши мумкин.

25

Авто мотел

Кемпинг

camping

Автотуристлар ва йўловчиларга палатка ёки енгил типдаги уйчалар ва автомобиллар қўйиладиган жойга эга бўлган қулайва шинам иншоот. Кемпинглар кўпинча автомобилларга техник хизмат кўрсатиш ва ювиш эстакадалари билан жихозланади.

26

Ховлили уй

Коттедж

Cottage

Шахар ташқарисидаги унча катта бўлмаган ховлили уй.

27

Баланд рельеф

Ландшафт

Landscape

Очиқ хавода ишлаш ва дам олиш учун энг яхши шароитлар яратилган, таркиби табиий (ўсимликлар, рельеф, тупроқ, сув, хайвонот дунёси) ва сунъий (меъморий ва муҳандислик иншоотлари) компонентлар билан бадиий ва экологик қонуниятлар асосида жамланган шаҳар ёки боғ парк.

28

Ички айвон

Лоджия

Loggia

Эркернинг тескариси, яъни ташқи деворнинг бино хажми ичкарисига кирган қисми, ички айвон. У кичик ёзги очиқ хона ёки яхлит очиқ зал сифатида фойдаланилади.

29

Чизиқли масштаб

Масштаб линейный

Scale

Чизма, тарҳ, тарз ёки қирқимдаги чизиқ узунлигининг аслидаги белгиларда ифодаловчи бадиий услуб, оқим. Масалан, архитектурада ренессанс, барокко, готика, классизм, романтизм ва бошқа стиллар мавжуд. Бу стиллар турли даврларда ва турли мамлакатларда ўзига хос меъморий белгилар ва хусусиятларга эга бўлган. Масалан, Италиянинг барокко услуби Россия барокко услубидан фарқ қилади, бироқ уларни бадиий ғоявий жихатдан умумлаштирувчи меъморий белгилар мавжуд.

30

Таркиб

Структура

Structure

Қурилмалар ёки элементларнинг тузилиши, таркибий қисмларнинг ўзаро боғлиқлиги, яхлитлигини белгиловчи тушунча.

31

Тамбур

Тамбур

portal

Асосий хона ва залларга ташқаридан совуқхаво киришга йўл қўймаслик учун ўрнатиладиган махсус кичик хона, дахлиз.

32

Қоралама

Эскиз

Thesketch

Бино ёки иншоот тарҳи, тарзи ёки умумий кўринишининг бошланғич график тасвир. Бошқача чизмалардан содда график усулда (қўлда) бажарилиши билан фарқ қилади.

33

Климатик

Климаталогия

Climatology

Биноларнинг иссиқ-совуққа чидамлилиги, атроф-муҳитнинг ва табиатнинг таъсири

34

Хизмати

Функция

Function

Бинининг нимага хизмат кўрсатиши

35

Хизмат вазифасини ҳисобга олиш

Дифференциация

Differentiation

Бинининг ёки муассасанинг ҳолатини ва вазифасини ҳисобга олиш ёки жойлаштириш

36

Типология (.......лаштириш)

Типология

Typology

Бино ва иншоотларнинг турларини, типларини, лойихалашни, қонуниятларини ўргатувчи фан

37

Композиция(бадиий жиҳатдан ташкил топган бирлашма)

Композиция

Composition

Архитектура ёки асарларнинг таркибий элементларини яхлит бир гармоник тизимда ташкил этиш ва бирлаштириш. Архитектурада композиция асосан икки жихатдан: режавий ва ҳажмий-фазовий қисмлардан ташкил топади. Бу ерда ранглар гармонҳам композициянинг муҳим элементи хисобланади.

38

Архитектуравий композиция

Архитектурная композиция

Architecturalcomposition

Бино ва иншоотлар, меъморий ансамбилларнинг вазифасига, ғоявий-бадиий мазмуни ва қурилмавий хусусиятларига кўра яратилиши, улардаги алохида меъморий қисм ва элементларнинг мутаносиблиги, қонуниятларининг яхлитлиги

39

Ихчам

Компактный

Compact

Қовушган,бир-бирига ёпиштирилган бежирим қилиб қурилган бино ёки хона

40

Бинога кириш қисми

Вестибюль

Lobbyvestibule

Бинога кириш қисми (баъзи бир холларда тамбурдан кейин жойлашади)

41

Йўлнинг кенгайтирилган

Рекреация

recreation

Кенгайтирилган ёритилган йўлак (мактабларда, ўқув масканларида кўплаб ишлатилади)

42

Дара

Клуар

Couloir

Томоша залларига ўша орқали кириш ҳам мумкин.

43

Фойе

Фойе

Foyer

Клуардан фарқли ўлароқ, барча жамоат биноларида дам олишга мўлжалланган бўлиши мумкин.

44

Харакатланувчи йўлак

Движущиеся тротуары

travellator

Харакатланувчи йўлак аэрапопртларда ишлатилади.

45

Боғланиш

Комуникация

Communication

Биноларга нисбатан ишлатиладиган ибора бўлиб, зина, пандуслар эскалаторлар, харакатланувчи йўлка ва лифтларга айтилади.

46

Бир хилда ўхшаш

Типизация

Typization

Кўплаб бир-бирига ўхшаш биноларнинг қайтариб қурилиши.

47

Аниқ бўлаклар

Нормали

normals

Бино конструкцияларининг ёки айрим жиҳозларнинг аниқ равшда қабул қилинган бўлаклари.

48

Монолит ёки қуйма

Рама монолитная или литая

Frame

Икки томонлама устуннинг сарров (балка)билан бириктирилган холат,монолит ёки қуйма уч томонлама сарров ёки тўсиқ

49

Устунлар оралиқ тўсин

Ферма

Farm

Бино ускунаси, асосан йирик оралиқларни ёпишга ишлатилади.

50

Тўсин

Балка

Beam

Темир, бетон ёки ёғочдан иборат бўлган тўсин.

51

Равоқ

Арка

Arch

Равоқли қурилма биноларда ишлатилади.

52

Осма пўлатсимондан қилинган қурилма

Висячие вантовые покрытия

Tower shroud

Осма пўлатсимондан қилинган қурилма кўприк ёки биноларда ишлатилади.

53

Пневматик ёпилмалар

Пневматические покрытие

aircover

Яъни ичига ҳаво тўлдирилган ёпилма қурилма

54

Агрегат

Блочная

Modular

Алоҳида-алоҳида бўлган бино элементлари ёки бино бўлиши мумкин

55

Майдон узра

Периметральная

peripheral

Бутун майдон атрофи бўйлаб қурилган

56

Иллюз

Иллюз

illusion

Икки эшик орасидаги хона (жой)

57

Йўлак (очиқ)

Галарея

Gallery

Очиқ йўлакда хоналар бир томонга жойлаштирилади

58

Мажмуа

Комплекс

Complex

Бир нечта биноларнинг бир майдон атрофига жойлаштириш

59

Эскиз лойиҳа

Клаузура

projectsketches

Лойиханинг дастлабки чизмаси, қисқа муддатда бажариладиган чизма

60

Хоналарни ажратиб кенгайтириш

Трансформация

Transformation

Жамоат ва турар жой биноларида ҳоҳлаганича хонани кичиклаштириш ёки кенгайтиришга айтилади.

61

Эшиксиз хоналар

Анфиладная

enfilade

Хоналарни йўлак бўйлаб икки томонга эшиксиз жойлаштириш.

62

Вант симлар

Ванты




Осма конструкцияларда (кўприк ва жамоат биноси) ишлатиладиган пўлат трос симлар.

63

Гумбаз

Купол

Dome

Тўғри ўқ атрофидаги айлана гумбаз қилиб (ғишт ёки бошқа қурилиш ашёсидан) ишланган конструкция шакли тушунилади.

64

Қия текислик

Пандус

rampant

Бинолар олдига қия қилиб ишланган текислик

65

Таянч қисмидан туртиб чиққан бир томони маҳкамланган тўсин учун

Консоль

Console

Биноларда балкон, карниз, соябонларни кўтариб турувчи тўсин учи қисмига айтилади

66

Пештоқ

Портал

Portal

Бинога кириш қисмини архитектуравий безатиш, деворни архитектуравий безаш сифатида қўлланилади.




1


Download 1,21 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   49




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish