O'zbekiston respublikasi turizm va sport vazirligi

Gimnastika turlari va ularning mazmuni hamda usullari

Inson omili juda kо‘p va murakkab amaliy faoliyatlar, harakatlarni bajarishga qodirdir. Shu sababdan jismoniy mashqlarning qamrovi ham beqi-yosdir. Ishlab chiqarish, о‘quv va kundalik ijtimoiy-turmush hamda mehnat jarayonlarida har kimning faoliyati, extiyojiga yarasha turli jismoniy harakatlar qilishini hayotning о‘zi taqozo etadi. Bunda gimnastika pedagogik jarayon sifatida xizmat qiladi. Yuqorida ta’kidlanganidek, gimnastikaning turlarini asosan uch guruhga bо‘lish mumkin, ya’ni:

1.Guruh :

1.Sog‘lomlashtiruvchi turlar: asosiy gimnastika, atletik gimnastika, gigiyenik gimnastika.

2.Sportga doir turlar: sport gimnastikasi, badiiy gimnastika (xotin-qizlar) va ritmik gimnastika (aerobika).

3.Tayanch (amaliy) turlari: ishlab chiqarishdagi gimnastika, kasbiy–tayanch (amaliy) gimnastika, sport-tayanch gimnastika va davolash gimnastikasi.

Asosiy gimnastika deganda, barcha kishilarning jismoniy tayyorgarligini tarbiyalashda bevosita qо‘llanuvchi jismoniy mashqlar tushuniladi. Bu о‘z navbatida mustaqil gimnastikani tashkil etadi. Ayniqsa, bolalar bog‘chalari, umumta’lim maktablari, о‘rta maxsus va oliy о‘quv yurtlaridagi jismoniy tarbiya darslarida qо‘llaniladi. Bunda saf va tartib mashqlari, umumrivojlantiruvchi jismoniy mashqlar, yurish, yugurish, turli hil sakrashlar, asboblarda bajariladigan maxsus mashqlar, osilish, tortilish va h.k. turlar mujassamlashadi. Shu asosda bu gimnastika sog‘lomlashtirish, ta’lim-tarbiya va b. pedagogik jarayonlarni amalga oshirishda asosiy vositalar sifatida xizmat qiladi.

Ta’kidlash joizki, asosiy gimnastikaning mazmunida umumrivojlantiruvchi mashqlar salmoqli о‘ringa ega. Shu tufayli gavda a’zolarining hara-katchanligini ta’minlovchi hilma-hil mashqlar majmuini о‘quvchiyoshlar bilishlari, ularni doimo bajarib turishlari zarurdir.