O’zbekiston respublikasi Toshkent davlat transport universiteti

Davlat boshliqlari kengashi (DRK) va Hukumat boshlqilari kengashi (HRK) yig‘ilishlaridan tashqari, xavfsizlik kengashi kotiblari, tashqi ishlar, mudofaa, favqulodda vaziyatlar, iqtisodiyot, transport, madaniyat, maorif, sog‘liqni saqlash vazirlari, oliy sud, bosh prokurorlar, huquq-tartibot idoralari rahbarlari darajasida uchrashuvlar mexanizmi ham mavjud. DRK, HRK, tashqi ishlar vazirlari va boshqa organlarni yig‘ilishlarini tayyorlash bo‘yicha zaruriy ish olib boruvchi milliy koordinatorlar Kengashi ShHTning joriy faoliyatini muvofiqlashtiradi va unga rahbarlik qiladi. Iqtisodiy yo‘nalishda ishbilarmonlik Kengashi va ShHTning banklararo uyushmasi mexanizmlari faoliyat yuritadi. O‘zbekiston ShHTning ta’sischi davlatlaridan biri hisoblanadi va boshqa a’zo davlatlar qatorida tashkilot doirasida kelajakdagi hamkorlik strategiyasini belgilaydi. O‘zbekiston Respublikasi tashkilot doirasida mintaqaviy barqarorlikni saqlash, iqtisodiy hamkorlik, a’zo mamlakatlar muqarrar iqtisodiy o‘sishi va aholi yashash darajasini oshirish kabi yo‘nalishlarga e’tibor kuchaytirilishini zarur deb hisoblaydi. S. A. Zakirovaning fikriga ko‘ra, u NATO kabi xarbiy maqsadlar yo‘lida tashkil etilmaganligi, yoki boshqa mintaqaviy tashkilotlardan o‘zining vazifalari va funksiyalari yuzasidan ajralib turishi barchaga ma’lum. Uning asosiy vazifalari mintaqaga a’zo mamlakatlar doirasida terrorizm, eksteremizm, narkotrafik, iqtisodiy hamkorlikni rivojlantirish, ilmiy-texnikaviy va ma’daniy hamkorlikni rivojlantishdan iborat [13]. Afg‘oniston, Belarus, Eron va Mug‘uliston Tashkilotda kuzatuvchi maqomiga ega. Ozarbayjon, Armaniston, Kambodja, Nepal, Turkiya va Shri-Lanka davlatlari ShHTda “muloqot yo‘lida hamkorlik” maqomiga ega. 2010-yil aprel oyida Toshkentshahrida ShHT va BMT kotibiyatlari hamkorligi to‘g‘risida Qo‘shma deklaratsiya imzolandi. Shuningdek, BMTning Osiyo va Tinch okeani mamlakatlari uchun iqtisodiy va ijtimoiy komissiyasi, Janubi-Sharqiy Osiyo davlatlari assotsiatsiyasi, Yevrosiyo iqtisodiy hamjamiyati, Mustaqil Davlatlari Hamdo‘stligi kabi tashkilotlar bilan rasmiy aloqalar o‘rnatilgan. Ichki qonunchilik — bu ma’muriy, jinoiy, jinoyat-protsessual hamda huquqning boshqa tarmoqlari.Xalqaro esa o‘zida ikki va ko‘p tomonlama shartnomalar, ShHT doirasida hamda uni doirasidan tashqarida qabul qilingan universalxarakterdagi konvensiyalar mujassamlashtirgan. Ulardan ko‘pchiligini Tashkilotnin tashkil topishi huquqiy asoslari, uning organlarining tuzilishi, huquqiy maqomi hamda ShHT a’zo davlatlarining hamkorligi masalalariga bag‘ishlangan. Shanxay hamkorliktashkilotining ta’sis hujjati hisoblanmish Shanxay hamkorlik tashkilotini tashkil etish to‘g‘risida Deklaratsiyada Tashkilotning asosiy vazifalari sirasiga Mintaqadagi xavfsizlikka alohida e’tibor began holda, barcha kuchlarni birgalikda hamkorlik qilishga qaratishni nazarda tutgan. Shu o‘rinda terrorizm, odam savdosi, giyohvand moddalarning noqonuniy aylanmasi kabi jinoyatlarga qarshi birgalikda kurashish haqida ham so‘z yuritiladi. O‘zbekistonning tashkilotga raisligi doirasida 2004-yil Toshkentda bo‘lib o‘tgan sammitda “ShHTda kuzatuvchi maqomi to‘g‘risidagi Nizom” hamda “ShHTning kuzatuvchilar bilan o‘zaro munosabatlari Tartibi to‘g‘risida” hujjatlar imzolandi. Kuzatuvchi davlat institutini joriy etilishi, ShHTning maqsad va vazifalarini amalga oshirishda katta ahamiyatga ega bo‘ldi. Bu, shuningdek, ShHTning kelajagini mustahkamlash, tashkilot salohiyatini kengaytirish hamda jahon hamjamiyatida uning roli va obro‘sini sezilarli darajada oshishiga sabab bo‘ldi. Shanxay hamkorlik tashkiloti tashkil topgandan beri terrorizm, separatizm va eksterimizmga qarshi kurashni tartibga soluvchi 34 tadan ortiq hujjat qabul qilindi.