O’zbеkiston Rеspublikasi Soqliqni Saqlash Vazirligi Toshkеnt farmatsеvtika instituti Farmakognoziya kafеdrasi

multimedia
turadi. Multimedia komponentlaridan foydalanishni ta'minlovchi 
dasturiy vositalarni yaratilishi kompyuter texnologiyalarining muhim yutuqlaridan 
biri bo‘ldi. Multimedianing vujudga kelishi amaliyotning talabi, nazariyaning 
rivojlanigi bilan yuz bergan bo‘lsada, keyingi o‘n yillikdagi keskin ravishda oldinga 
ketish eng avvalo texnikaning va tizimli vositalarning rivojlanishi bilan bog‘liq. Bu 
shaxsiy EHMlarning rivojlanishi; xotira hajmini keskin ortishi; tezlik va grafik 
imkoniyatlarning nihoyatda kengayishi; videotexnika, lazer disk, CD-ROM 
kabilarda erishilgan yutuqlar hamda ularni keng ommaviy ravishda tatbiq 
etilishi natijasidir. Ayniqsa, ma'lumotlarni tez va samarali kichraytirish(qisish) 
metodlarini ishlab chiqish nihoyatda katta rol o‘ynadi. 
Zamonaviy multimedia-shaxsiy kompyuter to‘la «qurollangan» holda displey-
televizor bilan birlashtirilgan stereofonik Hi-Fi uy kompleksini eslatadi. 
Multimedia tasvirdi ma'lumotlar bilan ishlashga qodir bo‘lgan vosita 
hisoblanadi. U lotincha so‘zdan olingan bo‘lib, «ma'lumot tashuvchi vosita» degan 
ma'noni anglatadi. 
Multimedia informatikaning dasturiy va texnikaviy vositalari asosida audio, 
video, matn, grafika, animatsiya (obyektlarning fazodagi, ekrandagi harakati) 
jadvallari asosida o‘quv materiallarini o‘quvchi, talabalarga yetkazib berishning 
mujassamlashgan holdagi ko‘rinishidir. 
Multimedia 
rivojlanayotgan 
zamonaviy axborot texnologiyasidir. 
Uning 
ajralib 
turuvchi 
belgilariga 
quyidagilar kiradi: Axborotning xilma-
xil turlari: an'anaviy: matn, jadvallar, 
bezaklar, grafiklar, diagramma va boshqalar. Original turlar: nutq, musiqa, 
videofilmlardan parchalar, telekadrlar, animatsiya va boshqalarni bir dasturiy 

---

127 
mahg‘ulotda integratsiyalaydi. Bunday integratsiya turli qurilmalar yordamida 
amalga oshiriladi. 
Multimedia vositalari yordamida ishlashning quyidagi afzalliklari bor: 
•
berilayotgan materiallarni chuqurroq va mukammalroq 
o‘zlashtirish imkoni yaratiladi; 
•
ta'lim 
olishning 
yangi 
sohalari 
bilan 
yaqindan 
aloqa 
yanada 
ortadi; 
•
ta'lim olish vaqtining qisqarishi natijasida vaqtni tejash 
imkoni yaratiladi; 
•
ma'lumotlarni vizuallashtirish imkoniyati yaratiladi. 
•
olingan bilimlar nisbatan kishi xotirasida uzoq muddat 
saqlanib, kerak bo‘lganda amaliyotda qo‘llash imkoniga erishiladi. 
Shu bilan birga.
 
uni qo‘llashning ayrim muammolari ham mavjud. 
Chunonchi, ta'lim uchun zarur bo‘lgan o‘quv materiallarini hamda boshqa zaruriy 
ko‘rsatmalarni kompyuter dasturlari tarzida ishlab chiqish; 
Ishlab chiqilgan kompyuter dasturlari uchun multimedia elementlarini qo‘llash.