O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligining 2019 yil "25"areldagi "107" sonli buyrug’ining2-ilovasi bilan fan dasturi ro’yxati tasdiqlangan

Siydik reaktsiyasi chakalok bolalarda birinchi kunlari kislotali buladi. Sungra esa yengil kislotali, keyinchalik kabul kilinayotgan ovkatning tarkibiga boglik buladi. Siydikning rangi va tinikligi chakaloklarda siydikning birinchi portsiyalarida rangsiz, yoki och sarik buladi.

Siydikning solishtirma ogirligi. Bola xayotining birinchi kunlarida urta xisobda 1001-1018, 3-4 kunlarida esa oshadi, 5-6 kunlarida sekin asta pasaya boshlaydi. 8-10 kunlarida esa 1002-1004 ga kamayadi. Bir yoshdan keyin esa solishtirma ogirlik oshadi, 2-3 yoshda borganda 1010-1017, 4-5 yoshga borib 1012-1020,
10-12 yoshda 1011-1025, ya’ni solishtirma ogirlik kattalarnikiga yakin buladi. Siydikning solishtirma ogirligining pastligi gipostenuriya deyiladi.(1002-1005). Bunday xolat kandsiz diabet kasalligida tanadagi shishlarni kaytishida, kup suyuklik ichganda, surunkali nefritni oxirgi stadiyasida va buyrak yetishmovchiligini yakkol kurinishida kuzatiladi. Siydikning solishtirma ogirligi 1010-1012 gacha bulsa, izostenuriya deyiladi. Bu ogir shakldagi buyrak yetishmovchiligiga xosdir. Siydik solishtirma ogirligining 1030 gacha kutarilib ketishi bemor iste’mol kilayotgan suyuklik mikdorini kamayishi xisobiga, atrof muxit xaroratini kutarilishi, kandli diabet, nefroz va siydik tarkibida kand, oksil va mineral tuzlar mikdorini kupayishi xisobiga kuzatiladi.

Yangi tugilgan chakalok bolalar siydigi tarkibida kupincha oksil moddasi buladi. Bu kursatkich 0,033 % buladi. Bu fiziologik xolatdir. Bunga fiziologik alьbuminuriya deyiladi. Siydikda bakteriyalar bulmasligi kerak.

2. Siydik xosil qilish va siydik ayirish organlari zararlanishida asosiy sindromlar va semiotikasi

Bolalarda xar-xil yosh davrlarida siydik miqdori va kimyoviy tarkibi turli xil bo’ladi. Siydikni miqdori ko’p sabablarga bog’liq - suyuqlik qabul qilish tartibi, xavo xarorati (yuqori xaroratda siydik miqdori kamayadi, past xaroratda aksincha, siydik miqdori ko’payadi). Bolalarda siydik xosil bo’lishining xususiyati - siydik zichligi pastligi hisoblanadi. Ma’lumki, siydik zichligi kanalcha apparatining reabsorbtsion funktsiyasi bilan xarakterlanadi. Siydik zichligi va uning osmolyarligi o’rtasida nisbiy bog’liqlik mavjud. Sog’lom bolada siydik osmolyarligi 1200 mg/kg (bir yoshgacha -400-600 mg/kg) ga yetadi. Sutkalik osmotik zo’riqish (yuklama) ning ekskretsiyasi uchun siydik xajmi 400 ml.dan kam bo’lmasligi kerak. Kam diurezda azot maxsulotlarining ushlanib qolishi kuzatiladi.