O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligining 2019 yil "25"areldagi "107" sonli buyrug’ining2-ilovasi bilan fan dasturi ro’yxati tasdiqlangan

Renaldan keyingi oliguriya - siydik ayirish yo’llari obstruktsiyasi bilan bog’langan (siydik tosh kasalliklarida siydik nayining tosh bilan obstruktsiyasi, kon quyqalari bilan, o’smalar, siydik chiqaruv kanali strikturasi, siydik chiqaruv kanali stenozi, prostata bezining kasalliklari va boshqalar)da kuzatiladi.

Oliguriya ovqat bilan yetarli miqdorda suyuqlik berilmaganda (ko’krak yoshdagi bolalarni yetarli oziqlantirilmaganda), lixoradkali (perspiratio insensibilis ning kuchayishi hisobiga nafas olish bilan), qusish va ich ketish, shish ko’payganda, transsudat va ekssudatlarda kuzatiladi. Yurak kasalliklarida (dekompensatsiya davri va shish rivojlanganda) va buyrak (nefritlar, nefrotik sindrom) larda oliguriyadan anuriyagacha yetadi. Diurezning normadan 1/15 dan kam bo’lishi (0,15 ml/kg dan kam) yoki uning to’liq bo’lmasligi anuriya deb ataladi. Anuriya xar doim buyrak yetishmovchiligidan guvox beradi.

Oliguriya shakllarini differentsial tashxislashda funktsional sinamalar yordam beradi, nefron funktsiyasining saqlanganligidan dalolat beradi va renal oldi oliguriyada buyrak ishemiyasiga fiziologik javob va nefron funktsiyasi buzilishi, renal oliguriyada uning zararlanish darajasini ko’rsatadi. Oliguriya va anuriya o’tkir siydik (ushlanishi, tutilishi) bilan differentsial tashxis qilinadi, unda siydik ajralishi kuchli, qiynovli, og’riqli bo’ladi, bezovtalik yaqqol ko’rinadi va paypaslanganda siydik qopi to’laligi aniqlanadi. Bolalarda o’tkir siydik tutilishi fimoz, balanopostit, siydik qopi toshi va siydik chiqaruv kanali toshini chaqiradi.

Poliuriya. Bu termin tushinchasida diurezning normaga nisbatan 2 marta ko’payishi yoki siydik miqdorining sutkada >1500 ml/m² dan katta bo’lishi tushiniladi. Suv reabsorbtsiya koeffitsientining 1% dan pasayishi diurezni 300-500 mlga ko’payishiga olib keladi. Poliuriya fiziologik sharoitlarda xam kuzatilishi mumkin. Odatda ko’p miqdorda suyuqlik qabul qilganda, psixik buzilishlarda (diagnostikada quruq ovqatlanish sinamasi yordam beradi - bu sinamada buyrakning kontsentratsion funktsiyasi normada bo’ladi.) Poliuriyada qandli (siydik bilan ko’p miqdorda qand ajralishi, siydikning nisbiy zichligi yuqori) va qandsiz diabetda (polidipsiya, poliuriya, siydik zichligi past (<1005)). Agar siydik zichligi 1010 dan oshsa, qandsiz diabet tashxisi qo’yilmaydi.