|
Anizotsitoz – konda xar xil katta – kichik eritrotsitlarni va megolotsitlarni paydo bulishiga aytiladi.
Poykilotsitoz – konda xar xil formadagi noksimon, tuxumsimon, uyinchoksimon eritrotsitlarni paydo bulishiga aytiladi. Kupincha anizotsitoz bilan birga uchraydi. Xar xil anemiya xastaliklarida uchrab, eritrotsitlarni uzgarganligidan dalolat beradi.
Ok konni uzgarishi – leykotsitlarni kupayishi va kamayishi, uni formulasi, morfologik va sifatini uzgarib, mayda yosh yoki kari leykotsitlar kupayishi bilan belgilanadi.
Leykoz kasalligida xaddan tashkari kup mikdorda boshlangich yetilmagan xujayralar: mieloid leykozda, mieloblastlar, limfoid leykozda limfoblastlar va monitsitar leykozda monoblastlar ishlab chikariladi.
Leykotsitlarni sonini kupayishi leykotsitoz deyilib, suyak miyasini kitiklaganda paydo buladi:
Fiziologik leykotsitoz, chakaloklarda, emadigan bolalarda, jismoniy tarbiya bilan shugullanganda, ovkatlanganda buladi.
Xastalik leykotsitozi maxalliy yoki umumiy infektsiyada, zaxarlanganda, leykozda va leykemoid reaktsiyasida sodir buladi.
Soxta leykotsitoz kon kuyulganda, organizm kup suv yukotganda, mayda kapillyarlarda kon tikilganda, kuyganda, ovkat yeganda xazm kilish leykotsitozi buladi.
Neytrofilli leykotsitoz neytrofillarni konda kupayib ketishi. Bu bola yiglaganda, xursand bulganda, jismoniy ish vaktida, xarakat ta’sir kilganda sodir buladi. Xastalik natijasi esa xar xil infektsiyalarda (kokk mikroblarini ta’sirida) yiringli kasalliklarda kon ifloslanganida, sepsis, zotiljam kasalliklarida, kuk yutalda, leykoz kasalligida paydo buladi. Leykoz kasalligida xaddan tashkari kup mikdorda boshlangich yetilmagan xujayralar, mieloid, leykozda-mieloblastlar, limfoid leykozda-limfoblastlar va monotsitar leykozda monoblastlar ishlab chikariladi.
Periferik konda leykotsitlarni soniga karab leykozlar kuyidagicha ifodalanadi: leykemiya leykozi (50000-1000000 gacha leykotsitlar), subleykemiya leykozi (30000 dan 50000 gacha) va oleykemiya leykozi bunda leykotsitlar soni normadan xam pastrok yoki normada buladi.
Leykozlar utkir va surunkali bulib, bular uchun xos bulgan narsa bu limfoid va mieloid tukimalarni, mieloblastlarni, promielotsitlarni xaddan tashkari usib kupayib ketishidir. Utkir va surunkali leykozlarni bir biridan farki shuki, periferik kon tarkibidagi utkir leykozda uziga xos "leykemik okno" yoki "leykemik upirilish" mavjud, ya’ni bunda yetilgan va yetilmagan xujayralar urtasidagi leykotsitlar yukolib, kon elementlarini ozgina yetilgan leykotsitlar bilan, asosan, blast xujayralar tashkil etadi. Surunkali leykozda esa barcha davrdagi oralik xujayralari mavjud buladi.
Neytrofillarni chapga surilishida konda leykotsitlarni yosh formalari kupayib, bu leykotsitlarni ishlab chikarish tezlashgandan dalolat beradi. Agar bunda neytrofillar soni kup bulsa, bu yaxshilik alomati. Bordiyu bunda leykotsitlar umumiy soni kam bulsa, okibat juda yaxshi bulmasligini kursatadi. Leykotsitlarni yadrosi rivojlanmay (piknik), protoplazmasida esa donachalarni paydo bulishi, ogir zaxarlanishdan darak beradi.
Limfotsitoz-mutlok va nisbiy buladi. Periferik konda leykotsitlarni mutlok va nisbiy kupayishi 3 yoshgacha bulgan bolalik davrida uchrab turadi. Xastalikda limfotsitoz kizilchada (krasnuxa), kuk yutalda, korin tifida kasallikning boshlanishida va tuzalish davrida, yukumli mononukleozda, anginada, limfotsitlar reaktsiyasi yuz berganda uchraydi. Limfotsitlarni juda kup bulishi limfaleykozda,, limfotsitlar reaktsiyasi sodir bulganda uchraydi.
Limfotsitlar reaktsiyasi. Bu kon ishlab chikaruvchi apparatni maxsus ta’sirlanishi bulib, utkar va surunkali infektsiya kasalliklari ta’sirida sodir buladi. Periferik konni tarkibida limfotsitlar soni kup bulsa, 50-70% gacha kupayib ketsa, okibati yaxshi tugaydi.
Monotsitoz-monotsitlarni kupayishi utkir infektsiya xastaliklarida, xaroratni birdan tushishi oldidan, bezgakda, kizamikda, sil kasalligida, yukumli mononukleoz kasalligida kuzatiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
