O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi

3CH
3
COONa + FeCl
3
 

 Fe(CH
3
COO)
3 
+ 3NaCl
Fe(CH
3
COO)
3
+ 2N
2
O 

Fe(OH)
2
(CH
3
COO) + 2CH
3
COOH 
Reaksiya sezgirligi 0,5 mg sirka kislotaga teng. 
2. Lantan nitrati va yod bilan reaksiyasi. 
Qoldiqning bir qismiga lantan nitrati, yodni spirtli 
eritmasi va ammiak qo‘shilsa, to‘q ko‘k rang yoki shu rangdagi cho‘kma hosil bo‘ladi.
3. Indigo bo‘yog‘ini hosil qilish. 
Qoldiqqa kalsiy tuzlari qo‘shib qizdirilsa atseton hosil 
bo‘ladi. Undan indigo bo‘yog‘i hosil qilish mumkin. (reaksiyasi kimyoviy tenglamasi atseton 
tahlilida berilgan).
4. Sirka – etil efirini hosil qilish reaksiyasi. 
Qoldiqni etil spirt va konsentrlangan sulfat 
kislota ishtirokida qizdirish natijasida xarakterli hidga ega bo‘lgan sirka etil efiri hosil bo‘ladi 

---

86 
(reaksiya kimyoviy tenglamasi etil spirtini tahlilida berilgan). Reaksiya sezgirligi 5 mg sirka 
kislotaga teng. 

Miqdorini aniqlash.
Sirka kislota miqdorini aniqlashda neytrallash usulidan foydalaniladi. 
Kislotaning havodagi miqdorini aniqlashda esa yodometrik usul qo‘llanadi. Usulning mohiyati 
quyidagicha: KI va KIO
3
moddalari sirka kislotasi bilan reaksiyaga kirishib, ekvivalent miqdorda 
yod ajratib chiqaradi. 
6CH
3
COOH + 5KI + KIO
3 

6CH
3
COOK + 3I
2
+ 3H
2
O 
Ajralib chiqqan yodni kraxmal ishtirokida natriy tiosulfatni aniq konsentratsiyali eritmasi 
bilan titrlanadi. 
ATSETON 
CH
3
C CH
3
O
Atseton (dimetilketon) yog‘och va tosh ko‘mirdan quruq haydab olinadi. Kimyoviy toza 
atseton rangsiz, tiniq suyuqlik. O‘ziga xos xarakterli hidga ega. 56,3
0
Cda qaynaydi, suvdan 
engil. Suv va barcha organik erituvchilar (efir, xloroform va b.) bilan har qanday nisbatda 
aralashadi. Suvdagi eritmasi osh tuzi, kalsiy xlorid, kaliy karbonat kabi tuzlar bilan to‘yintirilsa 
ikki qatlam bo‘lib ajraladi. Har xil aralashmalar tarkibidan suv bug‘i bilan yaxshi haydaladi. 
Atseton prekursorlar ro‘yxatiga kiritilgan.